Vì sao ta cứ cố dành cho được? (thủ)
Vì sao ta cứ cố dành cho được? (thủ)
Khi chiếc bong bóng vỡ tan
Thông thường làm gì người cũng có mục đích. Học có mục đích, làm việc có mục đích, ăn cơm có mục đích và thậm chí tu cũng có mục đích. Danh sách mục đích, mục tiêu, tiêu chuẩn đặt ra và trói chặt người trong cái chạy và người cứ mãi đi vòng quanh. Đi để mà đi hay làm việc chỉ để làm việc. Đi nhẹ nhàng và thong dong, người không bị kẹt vào nơi đến, vì người đã đến trong từng bước chân, lúc này người biết nghỉ ngơi trong lúc đi. Khi đi mà tâm bị nơi đến như ngôi nhà hay sở làm lôi kéo, người không có hạnh phúc trong lúc đi. Nên nhớ, hạnh phúc là con đường đi hay cách người đi, còn nơi đến chỉ là một điểm trên con đường đi đó. Tình yêu là quá trình đầu tư hay nói đúng hơn là con đường. Tình yêu không kết thúc bằng hôn nhân, bằng sinh con đẻ cái, bằng nhắm mắt xuôi tay. Tình yêu có thể đã bắt đầu từ lâu, kể cả khi chưa gặp người kia. Người biết yêu từ khi bắt đầu biết thở và tình yêu đó lớn dần theo năm tháng, rồi trổ ra khi gặp người kia. Tình yêu được tiếp tục chăm sóc và nuôi dưỡng từng ngày một. Chánh niệm trong tình yêu là mỗi ngày đều yêu thương để ngày nào cũng hạnh phúc, tuần nào cũng vui, tháng nào cũng tràn ngập tiếng cười và năm nào cũng có những kỉ niệm lành mạnh. Kẻ thù của tình yêu là những mơ tưởng về tương lai quá xa, và người trong cuộc quên đi các yếu tố hạnh phúc mà tình yêu đang mang tới trong hiện tại. Người kia đang có mặt cho người và đang nói những lời lẽ yêu thương thì người hãy tận hưởng điều đó. Một số người không biết cách nói chuyện lắm hay không biết giãi bày tâm sự, nên ăn nói hơi thô lỗ và cộc cằn. Tình yêu không phải là một rổ danh từ, nếu biết người kia không giỏi ăn nói thì nhìn vào hành động, cách hành xử hay cách chăm sóc. Con đường tình yêu cần sự kiên nhẫn. Mọi thứ chớp nhoáng làm cho con đường ngắn lại và tình yêu cứ thay đổi. Dĩ nhiên, mọi thứ đều thay đổi, tình yêu cũng thế.
Có năm loại năng lượng làm vỡ cái đầu vô minh. Tình yêu mà vô minh thì hết sức buồn thảm. Năm loại năng lượng đó là tín, tấn, niệm, định và tuệ. Tín là nói đến niềm tin. Tình yêu cần niềm tin và tình yêu sống được là nhờ niềm tin. Tin tưởng nhau thì kiểm soát giảm thiểu, người cho người kia nhiều không gian và thời gian, những hoài nghi cũng không còn, người cảm thấy thoải mái hơn. Tấn là nói đến sự siêng năng, tức là có đầu tư. Tình yêu cần đầu tư nhiều lắm, có thể nhiều hơn cả sự nghiệp. Sự nghiệp có thể làm vài tỉ phú gục ngã, nhưng tình yêu làm cho hằng hà sa số người gục ngã. Muốn tình yêu được bền lâu phải đầu tư cho nó và liên tục tái đầu tư. Niệm là chú tâm và nuôi dưỡng tình yêu đang có, không chạy theo tình yêu nào khác, không vung vãi tình yêu với quá nhiều đối tượng. Đây nói về hạnh chung thủy, giữ giới bảo vệ tiết hạnh. Biết giữ giới là có niệm. Định là không sợ hãi hay vồn vã trong tình yêu. Khổ đau không làm người sợ hãi. Hạnh phúc không làm người vồn vã. Tình yêu mà có định thì tình yêu được nuôi dưỡng rất kĩ lưỡng. Cuối cùng là tuệ. Tình yêu cần sự hiểu biết, nhất là đạo đức trong tình yêu, về giải quyết các khó khăn hay chuyển hóa những cản trở có thể làm cho khổ đau trở nên to lớn hơn. Bên cạnh đó, người biết tạo hạnh phúc cho nhau và hạnh phúc được vun trồng trong suốt con đường người đang chọn lựa. Không có tuệ thì người hết sức mày mò trong tình yêu và chắc chắn tự cho là sao không may mắn trong tình duyên.
Tuệ giác Phật giáo mang lại lợi ích rất lớn cho chúng sinh, không chỉ trong kinh doanh, khoa học, giáo dục, mà còn đời sống hàng ngày và nhất là tình yêu. Nhân duyên không chỉ nói tới nguyên nhân và kết quả mà còn nói đến mối liên hệ lẫn nhau của vạn vật. Sở dĩ cái này có vì cái kia có, cái này sinh vì cái kia sinh, cái này diệt vì cái kia diệt, hay không thấy cái này thì thấy cái kia, không gặp người này thì gặp người kia. Cái nhà biểu hiện vì đất, cát, xi măng, sắt, thép, ý tưởng kiến trúc, thợ xây dựng, nhà thầu, nhu cầu cư trú… biểu hiện. Cũng vậy, người kia biểu hiện vì tình yêu của ba mẹ, năm uẩn của người đó hợp với tiêu chuẩn, xã hội tạo ra sự tiếp xúc và các mối quan hệ, nhu cầu sinh lý, sự thúc đẩy của gia đình, văn hóa yêu thương và đám cưới… biểu hiện. Gặp nhau thì cứ tay bắt mặt mừng và chia tay cũng không nên sầu khổ vì các yếu tố để người kia có mặt không còn biểu hiện nữa. Biết đâu trong cuộc đời, người lại gặp người khác, có thể hạnh phúc hơn hay đau khổ hơn, tùy thuộc vào các yếu tố gây dựng hạnh phúc và khổ đau biểu hiện. Có những tình yêu thuộc về người nhưng có những tình yêu không thuộc về người. Quen biết người chưa có gia đình và vẫn còn độc thân, người có cơ hội làm quen và bày tỏ tình cảm. Quen biết người đã có gia đình hay có ý trung nhân rồi, người này không thuộc về người thì đừng cố giành cho được. Vì cố giành thì sẽ bị người khác giành lại, đây là chuyện hiển nhiên, như có vay thì phải trả, như giành cái không thuộc về mình thì phải trả lại cái không thuộc về mình. Trên thế gian, không gặp người này thì sẽ gặp người kia, nên nếu người này đã có chủ thì kiềm chế cảm xúc và tự nhắc nhở giữ giới là điều cần làm. Và nếu làm được như vậy, cơ hội gặp người kia, một người đang rảnh rang, sẽ trổ ra. Đừng bao giờ sợ ế, chỉ sợ không giữ được tiết hạnh. Đừng chối bỏ tầm quan trọng của tiết hạnh, vì nó nói lên sự trân trọng tình yêu của người.
Buổi chiều, trời mát và không mưa. Người lớn hay dẫn mấy đứa nhỏ ra công viên chơi, hóng mát và cho chúng chạy nhảy. Một người bán bong bóng dùng cái ống bơm thổi căng bong bóng và bán cho mấy đứa nhỏ. Nhìn bong bóng to tròn như thế, nhưng kì thực bên trong không có gì. Có thể nhuộm bong bóng bằng màu đỏ, mau xanh, hay màu tím, thậm chí vẽ lên đó các hình thù bắt mắt để dụ khị trẻ con. Bong bóng chơi một hồi thì bị xì, hoặc bơm căng quá dễ vỡ, hoặc có người lấy kim chích vào cho nó nổ cái bùm để nghe vui tai. Quán chiếu kĩ thì thấy bên trong bong bóng hoàn toàn trống rỗng, nói đầy ô xy chỉ là một cách nói. Tình yêu không đầu tư như bong bóng, cũng sẽ vỡ tan và mục nát. Một người phụ nữ có chồng và chồng rất mực yêu thương cô, nhưng ông chồng có tính hời hợt, ít khi chịu hỏi han, chăm sóc hay chia sẻ công việc với vợ, đi làm về là lên giường nằm, nếu không đọc báo thì xem ti vi rồi ngủ. Người vợ thích được chăm sóc, hỏi han và lãng mạn. Hai người ngày càng xa cách và người vợ bắt đầu tìm kiếm sự chăm sóc, sự hỏi han, sự lãng mạn ở chỗ khác. Dù người chồng hết mực yêu thương vợ, nhưng tính hời hợt giết chết tình yêu của người kia. Hôn nhân này chẳng khác gì bong bóng. Tình yêu không đậm sâu và quả bong bóng không vẽ nổi một con đường. Nếu là bóng bay, khi thả nó ra, nó bay vào bầu trời và biến mất dạng, không gì có thể giữ lại được. Vài năm sau, người chồng bỗng nhiên thay đổi, biết chăm sóc, biết hỏi han, biết lãng mạn, và có nhã ý hâm nóng lại tình yêu, nhưng người vợ đã đi quá xa, phạm vào giới hạnh và điều cấm kị nhất trong hôn nhân, bây giờ muốn dứt ra cuộc tình bên ngoài cũng không được vì người bên ngoài kia có cho đâu mà dứt. Mãnh lực đồng tiền có thể rất mạnh, nhưng mãnh lực tình yêu lại manh hơn. Người nghèo vẫn có thể yêu được, vẫn đám cưới, vẫn sinh con đẻ cái. Do không thể dứt ra được nên tình yêu cứ bén rễ và dân số ngày càng đông. Nhiều người hỏi tôi sao không lập gia đình đi. Tôi hay nói đùa là muốn đóng góp vào tiến trình làm giảm dân số của toàn cầu.
Thủ còn được biết đến như hoàn cảnh vừa ý. Hoàn cảnh có thể là một bộ phim, một cuốn sách, một ý tưởng hay một người yêu. Bộ phim nói đến thông điệp người đang theo đuổi thì người khoái chí. Tôi đọc cuốn sách nào nói về sống sâu sắc trong hiện tại thì lấy làm thích thú, vì tôi đang thực tập lối sống như thế, nhưng tôi kẹt vào thì bị thủ chi phối, còn nếu không bị kẹt thì không bị thủ chi phối. Người lúc nào cũng chấp trước vào tư kiến nên hay tranh cãi và sầu khổ vì hoàn cảnh không thuận lòng. Nếu không có tư kiến nào cả thì mọi thứ trở nên dễ ợt. Hoàn cảnh thế nào đâu có làm người sầu khổ. Người sầu khổ vì tâm người vẽ ra đủ thứ tư kiến, nào là suy nghĩ, nào là diễn giải, nào là tranh luận và sự thật ngày càng xa vời vợi. Làm sao nhìn ra sự thật? Đơn giản chỉ cần buông bỏ tư kiến và nhìn thực tại hay hoàn cảnh như cái đang là. Do tư kiến nên sự thật sờ sờ ra đấy cũng trở nên rất xa. Tình yêu cũng bị thủ làm cho văng mất. Có câu, Xa tận chân trời gần ngay trước mặt. Người có khuynh hướng tìm kiếm hạnh phúc ở tận trời tây trong khi hạnh phúc ngay tại chỗ này. Nếu cho rằng đi Mỹ mới có hạnh phúc, còn ở Việt Nam chán quá, nhưng qua Mỹ rồi, thức ăn không hợp khẩu vị, ngôn ngữ tạo rào cản, văn hóa khác biệt, và các yếu tố khác nữa thì lại muốn về Việt Nam. Do chấp vào hạnh phúc chỉ có ở bên Mỹ, một xứ sở được cho là tự do, muốn làm gì thì làm. Không hề có chuyện đó, tự do trong khuôn khổ của pháp luật chứ không trong khuôn khổ của ý muốn. Ở Việt Nam mà không có hạnh phúc thì dù đi 100 nước vẫn chưa chắc có hạnh phúc. Chấp vào điều kiện hạnh phúc bên ngoài, người sẽ chán rất mau và chỉ muốn di chuyển để chấm dứt tâm chán chường. Tình yêu cũng vậy. Tình yêu có chấp thủ thì tình yêu này không được màu mỡ lắm, nhất là chấp vào điều kiện bên ngoài để xây dựng tình yêu, như tiền tài, sắc đẹp, địa vị, … thì một mai các điều kiện này tan rã hay vỡ tan như bong bóng thì tình yêu cũng bị dính vào bong bóng, bay vào bầu trời xanh, rồi mất tiêu. Nếu không dứt ra được hoàn cảnh thì người sẽ bị hoàn cảnh sai khiến. Có người không thỏa mãn với hoàn cảnh nên chế tác ra hoàn cảnh để tự hạnh phúc với hoàn cảnh. Điều này cũng tốt, như hoàn cảnh thiện được chế tác giúp ích cho nhiều người. Trong bữa cơm gia đình, ai nấy đều quây quần, người lo lau bàn, người lo dọn chén, người lo nấu nướng, người lo rửa dọn, gia đình sum họp vậy thì hoàn cảnh rất tốt. Tuy nhiên, cũng có hoàn cảnh không được tốt và chính điều không tốt làm cho tình yêu rạn nứt. Cho nên, người làm chủ hoàn cảnh và tạo ra hoàn cảnh, đừng để hoàn cảnh làm người thất điên bát đảo.
Hoàn cảnh vừa ý và người thích thú hoàn cảnh đó, nên muốn duy trì và thậm chí nắm giữ hoàn cảnh. Gặp cô gái có năm uẩn vừa ý, chàng trai lập tức lên kế hoạch chinh phục. Chinh phục được thì muốn nắm giữ năm uẩn đó ngay tức khắc. Nắm giữ rồi thì muốn duy trì để sự thỏa mãn gia tăng. Đây gọi là sở đắc, tức là muốn chiếm hữu điều được cho là vừa ý và tái lập sự vừa ý. Một người thích ăn bánh xèo vì hợp khẩu vị nên muốn có cho được bánh xèo để ăn. Ăn xong thì ngán nhưng vài tháng sau lại tìm bánh xèo ăn nữa vì muốn tái lập sự thỏa mãn. Tình dục là một hoàn cảnh người tìm kiếm sự tái lập thỏa mãn. Người yếu kém về tình dục hay tuổi già khiến sinh hoạt tình dụt sa sút nên tìm mọi phương cách trị liệu hoặc thuốc men để tái lập trở lại khả năng tình dục. Hữu là nguyên nhân làm cho tái sinh vào hữu dục, hữu sắc và hữu vô sắc. Do ham muốn bánh xèo nên bánh xèo được tái sinh để hoàn cảnh ăn bánh xèo diễn ra. Do ham muốn tình dục nên thân này được tái sinh để hoàn cảnh quan hệ tình dục được diễn ra. Muốn chấm dứt tái sinh, phải chấm dứt ham muốn. Do ham muốn tình yêu nên người kia có mặt để người yêu thương và được yêu thương. Nhân duyên là như vậy. Nó không cố hữu mà rất tự do. Các chi phần của nhân duyên có thể được chấm dứt nếu ngay từ đầu, người làm cho bản thân trở nên có hiểu biết. Nếu cứ tái sinh hoài, có thể người sẽ bị ỷ lại. Tái sinh thôi mà, có sao đâu, kiếp này xong thì kiếp sau tôi sẽ sống tiếp. Và người bắt đầu hẹn ước, kiếp sau xin được là của nhau, hay một học trò của tôi cũng vừa hẹn ước với bố của cậu ấy, kiếp sau xin được làm con của bố nữa. Nếu thấy được nhân duyên thì không cần ước hẹn, vẫn gặp như thường. Có người hồ nghi vì sao có thể nhìn thấy được kiếp trước hay nghiệp của kiếp trước. Nếu thực tập quán nhân quả, quán nghiệp và quán nhân duyên miên mật bằng cách quán chiếu vào các điều kiện tạo nên chúng, người không cần đắc thần thông vẫn có thể nhìn thấy được như thường. Do người không chịu thực tập nên người sinh hồ nghi và chính tâm hoài nghi đó khiến người không thể đi tiếp được nữa. Người tu là phải chấm dứt oan trái, còn gặp nhau là còn oan trái và còn nợ. Nên nếu ước hẹn, xin hãy ước hẹn gặp Tam Bảo, để tu tập cho đến ngày giải thoát, đừng ước hẹn những điều tạo nên oan trái và xa rời sự thực tập giải thoát. Do không dứt ra được luyến ái nên người thương nhưng thương không đúng cách, nó làm cho oan trái thêm đậm sâu. Khi đã tu thì nên thực tập để dứt hẳn ra khỏi các luyến ái. Luyến ái gia đình là một trong những luyến ái mạnh nhất, nó làm rúng động con người và con người đi vòng quanh vì nó. Luyến ái tạo ra nhiều bong bóng lắm. Thử nhìn xung quanh đây, bong bóng rất nhiều và người ta rất tự hào về việc sản xuất ra những bong bóng như thế.
Số kiếp con người nghiệp phải mang
Sắc thân tươi tắn cũng sẽ tàn
Đời này có chi là mãi mãi
Hãy tập yêu thương cho vững vàng.
An nhiên nở nụ cười đàm tiếu
Tự tại từng bước đi thong dong
Phiền não xin nguyện buông bỏ cả
Từ bi con ôm ấp trong lòng.
Thở vào nhẹ đi bao oan chướng
Thở ra xin ban tặng niềm thương
Bồ đề ngát hương dâng cúng Phật
Một tâm mà động cả mười phương.
TG.Minh Thạnh
Sachminhthanh.wordpress.com
Phật Pháp Ứng Dụng
