Người cư sĩ sau khi qui y Tam Bảo và thọ trì năm giới thì không nên phạm bất cứ một giới nào. Giới bảo vệ tiết hạnh làm cho người cư sĩ dễ bỏ tu nhất và có thể đi vào con đường của khổ đau. Suốt bao năm tháng thực tập ta xây dựng cho mình một hành trì kiên cố mà bỗng phút chốc vì tâm ái dục mà ta đánh mất tất cả.
Thân và tâm ta có tính thống nhất với nhau . Cái gì xảy ra cho thân cũng đồng thời xảy ra cho tâm và ngược lại. Sự trong sạch của thân thể cũng là sự trong sạch của tâm hồn. Sự bạo động của thân cũng chính là sự bạo động của tâm. Khi giận ai đó là tâm mình giận nên mới làm cho thân mình không muốn gần gũi với người làm mình giận hay họ gần gũi với mình, mình cũng không thích. Còn khi thương ai thì tâm mình thương nên mới làm cho cái thân mình mong muốn được chiều chuộng, được gần gũi. Nhưng thế gian này đâu có gì mình muốn là được. Nhiều lúc người mình thương ở cách xa ngàn trăm cây số còn người mình ghét, người làm cho mình giận thì lúc nào cũng phải chạm mặt mỗi ngày.
Hồi nhỏ tâm hồn mình vô tư hồn nhiên lắm mà sao bây giờ lớn lên một chút thì tâm hồn mình trở nên xao động. Thân của mình đang ở Sài Gòn mà tâm của mình ở tận Đà Nẵng hay Nha Trang. Mình đang nhung nhớ người kia không biết giờ này người ta có nhớ mình không, không biết người này bây giờ có khoẻ không. Bao nhiêu cái nhung nhớ, bao nhiêu là vọng tưởng làm cho tâm này không ở với thân và đặt ở nơi chốn nào đó. Mẹ nhờ mình lau nhà hơn 20 phút mà vẫn chưa lau xong, tâm của mình đã đi lang thang, mình đã không thực sự có mặt trong giây phút hiện tại.
Mỗi một ngày trôi qua là sự sống ngắn lại. Ta phải biết quí trọng từng giây phút ở hiện tại, đừng để cho những tâm không thiện sai sử mình, suy nghĩ những việc không đáng và nhiều lúc nó còn khiến mình dẫn đến những hành động đầy tội lỗi nữa. Ngày xưa tôi từng yêu một người say đắm. Khoảng hơn một năm theo đuổi mối tình tưởng như không thành thì cuối cùng được người ấy chấp nhận. Nhưng trong tình yêu không có gì là mãi mãi, nó đến và đi tựa như cơn gió của mùa thu. Thời gian hạnh phúc chưa được bao lâu thì người ấy đi lấy chồng. Lúc này tôi mới nhận ra trong tình yêu tiềm tàng rất nhiều khổ đau, còn hạnh phúc thì thật mong manh.
Ta nói thương người kia nhưng thực chất là ta thương bản thân mình hơn. Mình nói mình yêu người kia, mong muốn người kia ở bên mình, người ta đi đâu làm gì cũng phải báo cáo với mình hết. Người ta đã mất đi sự tự do khi đến với mình. Ta phải luôn luôn nhìn vào bản chất tình thương để thấy rõ và không bị gạt bởi cảm thọ. Đôi khi ta nghĩ ta thương một người, nhưng tình thương ấy có thể chỉ là để thoả mãn những nhu yếu ích kỷ của mình mà thôi. Thứ tình thương ràng buộc này cũng giống như thuốc phiện. Nó làm cho chúng ta thấy khoan khoái nhất thời, làm ta mất đi chánh niệm. Có thể ta chưa nhìn sâu đủ để thấy những nhu yếu của người kia, trong đó có nhu yếu được tự do, an toàn, được bảo vệ và được tôn trọng hơn hết.
“Con nguyện thực tập bảo vệ tiết hạnh cho bản thân con và những khác bằng cách không sống thử, không quan hệ trước hôn nhân, không quan hệ bất chính với những người không phải là chồng hay vợ của mình”
Trong tình yêu luôn đi kèm với sự thèm khát của tình dục một khi cơn khát đó tăng lên ta làm bất chấp tất cả để chiếm hữu cho được người kia. Việc quan hệ trước hôn nhân mang lại nhiều khổ đau và tội lỗi.Thứ nhất là cả hai đã mang tội tà dâm.Thứ hai là mang tội trộm cắp.Thân thể là đền thờ tâm linh, ngoài ta ra còn có ba mẹ ông bà tổ tiên đang có mặt trong ta. Dù mình thương người kia cách mấy nhưng chưa có sự cho phép của ba mẹ, chưa báo cáo ông bà, tổ tiên thì không nên ăn nằm với nhau. Trộm cắp ở đây là mình chưa xin phép ba mẹ mà đã trao thân rồi.
Giới trẻ bây giờ rất thoáng cho việc sống thử mà không nghĩ đến hậu quả. Đơn giản sống thử với nhau nếu thấy hợp thì cưới không thì đường ai nấy đi. Họ đâu biết phía sau việc quan hệ đó có thể mang lại cho họ những căn bệnh mà họ không lường trước được và trầm trọng hơn là việc mang thai ngoài ý muốn nữa. Mấy ai can đảm giữ lại đứa con khi tuổi đời còn rất trẻ, lo chưa tới đâu mà bây giờ phải ôm con rồi, có thể ảnh hưởng đến học hành, công việc và làm xấu hổ gia đình người thân nữa. Nếu họ bỏ cái thai đó đi thì tạo thêm cho mình cái tội. Tội phá thái là bị dẫn xuống địa ngục ngay tức khắc. Đã được sanh làm người là mình có phước rất lớn. Mình đâu biết mình đã trải qua hằng hà sa số kiếp mới được làm người. Quí trọng thân mạng này mà đừng tạo nghiệp. Tất cả chúng sinh từ ngọn cây cọng cỏ đến những loài thấp bé vắn dài bình trung đều khao khát được sống huống chi là một sinh linh sắp sửa chào đời. Nhiều người hiếm muộn khó mà có con hoặc vĩnh viễn không thể có con được, thì việc có con đối với họ là một niềm hạnh phúc, còn mình có thì lại chối bỏ đứa con.
Đặt sự chung thủy lên hàng đầu và không được ngoại tình. Ngoại tình là đã tạo nghiệp xấu. Mình phải hiểu là tại sao trong kiếp hiện tại mình có người vợ hay người chồng đi ngoại tình và mình rất đau khổ bởi vì trong kiếp quá khư mình đã từng ngoại tình và làm những hành vi như vậy. Dân gian có câu: “Ông ăn chả bà ăn đem”, nhiều người vợ nói chồng mình ngoại tình thì mình tội gì mà không thể chứ. Nếu giận chồng vì phạm giới tà dâm, rồi mình cũng phạm giới thì cả hai đều khổ. Mình không giữ giới hoặc ham muốn quá mà ngụy biện cho những hành vi phạm giới của mình.
Con gái hưởng đức cha con trai hưởng đức mẹ. Mình đừng ăn mặn để con phải khát nước, đừng tạo nghiệp bắt con mình hứng lấy. Nhiều lúc nghiệp mình gây ra không những một mình mình chịu mà còn ảnh hưởng đến con cái nữa. Cho nên muốn giữ được sự yêm ấm trong gia đình thì nhất quyết phải giữ hạnh chung thủy và nghĩa tào khang. Nghèo mà có thủy chung, có hạnh phúc còn hơn giàu mà không có thủy chung, hạnh phúc.
“Dù nam nữ hay người đồng tính, con quý trọng sự đoan chính, hạnh phúc gia đình và bảo vệ từng tế bào của tổ tiên trong cơ thể. Con biết thực tập cho thân tâm con khoẻ mạnh thì gia đình và xã hội khoẻ mạnh, cho nên con luôn điều phục con được trong sạch, lựa chọn sống trong môi trường trong sạch và tiếp xúc với các phương tiện trong sạch.”
Trong giới luật mình nên thêm người đồng tính vì giờ có người đồng tính nam, người đồng tính nữ, người lưỡng tính, người chuyển đổi giới tính. Lúc tôi còn đi học hay trong quân đội tôi cũng thường bị những người đồng tính gạ gẫm nhưng tôi đã vượt thắng sự gạ gẫm đó nhờ năng lượng của sự tu tập.Nếu trong tu viện mà các tu sĩ có biểu hiện của sự yêu thương gần gũi quá mức thì các nhà sư hay trụ trì tu viện đó phải ngăn chặn liền ngay tức khắc, không để cho tu viện mà xảy ra tình trạng như thế. Mình cần phải có chánh niệm để có ý thức trách nhiệm. Mình không tà hạnh vì mình có trách nhiệm đến sự an nguy của bao nhiêu người. Nếu vô trách nhiệm, mình có thể sẽ làm đổ vỡ tất cả sự Thực tập Giới này, mình phải giữ cho Tăng thân còn đẹp mãi và tạo dựng niềm tin ngày một lớn.
Để cho thân tâm mình luôn khỏe mạnh mà không bị ô nhiễm thì mình không nên đi tới những nơi không lành mạnh, tránh xa những đám bạn lúc nào cũng rủ rê mình phạm giới hết. Tâm ái dục mình bị lôi kéo là do một phần từ phim ảnh đồi trụy trên mạng máy vi tính. Người tu sử dụng cái máy vi tính để nghe pháp thoại đọc kinh. Khi năng lượng tình dục phát khởi thì mình tập thể dục hay đi bộ, chạy bộ ngoài công viên. Còn đối với người tu thì nên ngồi thiền và đi thiền để tiêu hao bớt năng lượng tình dục của mình. Ăn uống quân bình âm dương và tránh tiếp xúc với người khác giới mà không có người thứ ba nhìn thấy. Tâm tà dâm nổi lên thì nhận biết.
“Con nguyện bảo vệ và nuôi dưỡng thân tâm con bằng cách không sử dụng rượu bia,các chất say các chất ma túy và những sản phẩm độc hại.”
Để bảo vệ và nuôi dưỡng thân tâm mình không nên uống rượu bia và các chất say. Nếu như lâu ngày gặp bạn bè hay người thân thì có thể uống 1 hoặc 2 ly bia để xả giao chào hỏi người thân thì cái đó có thể tạm chấp nhận được, nhưng tốt nhất là không uống dù chỉ một ly hay một ngụm. Mình uống rượu bia một cách vô tội vạ, buồn cũng uống, vui cũng uống, uống đến nổi say mèm ra đó. Nhưng một khi đã say rồi thì mình không còn làm chủ được chính mình dẫn đến hành động đánh đập vợ con, hay gây ra tai nạn khi tham gia giao thông. Đặc biệt trong rượu bia kích thích sự ham muốn tình dục. Nếu không biết cách kiềm chế thì dễ dẫn đến hành động tà dâm và phạm giới thứ ba là không bảo vệ tiết hạnh. Khi say xưa không còn đủ tỉnh táo làm việc nữa và dễ bị hại.
Song song với tác hại của bia rượu thì còn một thứ nữa một khi đã thử rồi thì không cách nào dứt ra được đó là ma túy. Khi lên cơn nghiện mà không có tiền mua ma túy để sử dụng, thì mình nói dối lừa ngạt người thân hay đâm ra trộm cướp giết người để có tiền. Người này vô tình phạm thêm giới thứ nhất là giết hại sinh mạng người, phạm giới thứ hai là trộm cắp, giới thứ tư là nói dối. Năm giới cư sĩ có mối quan hệ mật thiết với nhau. Nếu không giữ được một trong năm giới thì rất dễ phạm những giới còn lại.
Nuôi dưỡng thân tâm không khéo sẽ bị những sản phẩm độc hại lấn chiếm.
Đầu tiên là thức ăn cho mắt. Tưới tẩm cho đôi mắt bằng những chất liệu của sự yêu thương, của Từ Bi. Không nên xem những hình ảnh mang tính khiêu khích, bạo động, tà dâm. Trên mạng bây giờ có những trò chơi bắn súng đâm chém đầy bạo lực thu hút nhiều trẻ em, thậm chí cả người lớn. Tâm hồn trẻ em cần được chăm sóc hơn bao giờ hết, bởi vì các em đâu biết cái gì gọi là xấu là ác. Nếu chơi những trò chơi đâm chém nhau như trong game thì lâu ngày các em có thể trở thành người máu lạnh. Biết đâu ngoài đời sống chỉ cần các em va chạm xích mích không kiềm chế, do ảnh hưởng của game các em sẽ đánh nhau mà không cần nghĩ hậu quả.
Thứ hai là thức ăn cho tai, nhiều người thích những âm thanh ủy mị, du dương, buồn bã, ồn ào…Nhiều người thích đi bar để được nghe những âm thanh to chát chúa của các tay DJ. Nếu hôm nào không được đi thì họ cảm thấy khó chịu vô cùng. Tôi đã từng thất tình, buồn rầu mấy tháng trời, thích nghe mãi ca khúc “ Khóc Đêm”, để rồi đêm nào cũng khóc. Mỗi lần nghe như vậy thì nỗi buồn lại tăng lên. Thực tập chánh niệm cho đôi tai, thực tập nghe những âm thanh sự sống xung quanh, như tiếng chim hót, tiếng gà gáy buổi sáng. Mình vẫn còn đang sống vẫn còn có đôi tai để nghe. Ngoài ra còn có những sản phẩm độc hại liên quan tới mũi, lưỡi, thân và ý.
“Để bảo toàn hạt giống trí tuệ quý báu, ngăn ngừa những nguyên nhân sinh ra tội lỗi và không làm mất tự chủ hay rơi vào tình trạng ốm đau của thân tâm, con chỉ sử dụng các thức ăn thức uống lành mạnh đem lại sự an lạc thanh tịnh cho thân tâm con.”
Khi đói thì cái bụng chỉ muốn ăn một chén cơm nhưng nhìn món nào cũng ngon thì sẽ không còn có chuyện là một hay hai chén nữa. Đi ăn buffet, mình lấy cho đầy tô đầy dĩa nhưng cuối cùng cũng ăn không nổi. Vô tình mình lại phí phạm thức ăn, là công phu lao tác của biết bao nhiêu người. Để có được một dĩa khoai tây chiên thì người nông dân phải gieo hạt giống đó xuống đất, phải tưới nước, bón phân (công sức của người nông dân) phải nhờ ánh nắng mặt trời (sự sống thiên nhiên ban tặng). Đợi năm tháng cây lớn mới có củ, phải dùng phương tiện vận chuyển đến các siêu thị chợ, rồi người ta mới mua về dùng gia vị chế biến thành món khoai tây. Khi ăn ta nhìn một cách sâu sắc như thế để thấy rõ tất cả đều là tặng phẩm của đất trời, của muôn loài, của sự góp sức biết bao người mà mình phải biết ơn. Không ăn nhiều mà chỉ ăn vừa đủ thôi, ăn không hết mà bỏ thừa thì rất phí phạm. Hồi xưa nhiều khi tôi cũng hay bỏ mứa thức ăn lắm, đi ra tiệm có những món rau hay tàu hủ ky, nấm đông cô tôi ăn không được, hay tôi lấy nhiều thức ăn quá thành ra ăn không nổi. Mình còn có đủ điều kiện để mua ăn, còn những người nghèo khổ bữa đói bữa no. Nghĩ thế nên tôi cố ăn cho hết hay lần sau mình nói người ta đừng bỏ vào mấy món mình không ăn được để mình không có bỏ mứa, và lấy thức ăn vừa đủ ăn.
Trong khi ăn mình phải nhai cho kỹ để tốt cho bao tử và cho bao tử đỡ làm việc lại. Khi ăn mình đặt hết tâm trí vào thức ăn và nhận biết sự có mặt của mọi người xung quanh, không suy nghĩ lung tung, không muốn ăn cho xong để được làm cái này hay cái kia. Càng nên tránh các tâm hành xấu như tham, giận, buồn phiền. Nếu đang giận ai đó và mang tâm giận hờn vào bữa ăn thì mình đang ăn cái giận. Khi các tâm hành giận hờn, buồn bực đang phát khởi, thì trong con người chúng ta tiết ra các độc tố làm cho thức ăn ngon lành không còn ngon lành nữa. Tâm thức của chúng ta khi ăn rất quan trọng. Nó có thể chuyển hóa độc tố thành thức ăn lành hay độc hại cũng một phần do tâm thức ta trong khi ăn. Ngày xưa, Ngài Ca Diếp đã từng khất thực những thức ăn hôi thiu, mốc meo của những người bần cùng khốn khổ, Ngài đã dùng nó một cách hoan hỷ, ngon lành và tỏ lòng biết ơn sâu sắc để hồi hướng cho vị thí chủ đó. Ngày nay, những thức ăn đó mà cho chúng ta dùng thì sẽ bị đau bụng, bị hư đường ruột ngay. Nhưng với tâm niệm an lành của Ngài, các thức ăn ấy trở thành chất liệu nuôi dưỡng. Việc thực tập Từ, Bi, Hỉ, Xả trong khi ăn giúp chúng ta phát khởi lên những tâm niệm thiện, đó là nguồn thực phẩm cần thiết. Để bảo tồn hạt giống trí tuệ quí báo ngăn ngừa những nguyên nhân phát sinh ra tội lỗi không làm mất tự chủ hay bệnh tật thì sử dụng các thức ăn lành mạnh không nên ăn những thức ăn độc hại.
Ăn chay cũng vậy chỉ nên ăn đơn giản thôi. Bởi vì có nhiều món chay giả mặn, mà đã là đồ chay giả mặn rồi thì những phụ gia chế biến rất là độc hại có thể ung thư về sao. Ăn những thức ăn lành mạnh thì mới có thể đem lại sự an lạc và thanh tịnh cho thân tâm mình.
Mỗi một ngày chúng ta nuôi dưỡng thân tâm bằng bao nhiêu thứ như âm nhạc,sách báo,phim ảnh,ca hát tiệc tùng… Tại sao thầy không dẫn mình đi ăn, xem ca nhạc, xem phim hay đưa cho mình những cuốn sách là tình yêu, tiểu thuyết, trinh thám mà lại là sách thiền, sách của Sư Ông Làng Mai, Thiền Môn Nhật Tụng, Sự Tích Đức Phật … Cuối tuần không dẫn mình đi xem phim mà giảng pháp cho mình nghe. Mình phải suy nghĩ rằng thầy làm thế là để nuôi dưỡng thân tâm mình, gieo trồng cho mình những hạt giống của sự yêu thương. Nên mình phải luôn trân quý những giờ thầy giảng và luôn cô gắng đọc những sách thầy gửi tặng để phát triển thêm sự hiểu biết. Nhưng không phải nghe và đọc là xong. Điều mà thầy muốn là mình phải hiểu và thực tập.
“Con biết thực tập giới này giúp cho gia đình yên vui, thân thể kiện khương trí tuệ phát triển, gia đình xã hội hài hòa,cho nên bây giời và về sao con không bao giờ uống các loại rượu bia, không hút các loại thuốc lá, không sử đụng các chất ma túy, không ăn uống các sản phẩm độc tố, và không tiêu thụ các sản phẩm độc hại chứa đựng bạo động, khủng bố, cuồng tín, sợ hãi thèm khát và hận thù.”
Uống rượu bia lâu ngày sẽ bị nhiều thứ bệnh như xơ gan, viêm loét dạ dày, suy nhược cơ thể, bệnh gout…Nhiều người mê nhậu đến nổi bị đuổi việc luôn, ảnh hưởng đến thu nhập gia đình. Hút thuốc lá thì làm ung thư phổi. Muốn cho thân thể khỏe mạnh và mang niềm vui đến cho gia đình thì phải tiêu thụ thông minh và lành mạnh. Tránh xa những thứ hủy hoại bản thân làm ta hao mòn. Tôi luôn nhắc nhở mình như vậy.
Nguyên Phước Độ