Trong kinh Tạp A-hàm, có một bài kinh kể lại câu chuyện thế này. Hồi Phật còn tại thế, ngài Phú-Lâu-Na đến bạch với Phật rằng:
– Bạch Thế Tôn, con muốn tìm nơi vắng vẻ chuyên tu cho chóng được Niết-bàn. Cúi xin Thế Tôn vì con giảng nói chỗ tâm yếu, để con chóng vào Niết-bàn.
Đức Phật dạy:
– Muốn đạt được chỗ tâm yếu đó không gì hơn là mắt thấy sắc đừng bị sắc trói cột, đừng dính với sắc.
– Tai nghe tiếng đừng để tiếng lôi cuốn, đừng dính nhiễm với tiếng.
– Mũi ngửi mùi đừng bị mùi cột trói, đừng dính mắc với mùi.
– Lưỡi nếm đừng bị vị trói buộc, đừng dính mắc với vị.
– Thân xúc chạm dù cho êm ái nhẹ nhàng vui thích hay thô nhám khó chịu cũng không bị dính cột trói, đừng dính mắc với xúc.
– Ý duyên với pháp trần không bị pháp trần lôi dẫn, không dính mắc với pháp trần.
Nếu mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý không dính mắc với sáu trần, đó là nhân đến Niết-bàn.
Nghe Phật dạy như vậy rồi, ngài Phú-Lâu-Na đảnh lễ từ giã Thế Tôn, xin tìm một chỗ vắng vẻ tu. Đức Phật hỏi Ngài định đi đâu, Ngài thưa định sang một nước ở phương Tây để tu. Đức Phật nói:
– Ta nghe dân xứ ấy hung dữ lắm, ông qua đó họ làm khó, làm sao tu được?
Ngài Phú-lâu-na bạch:
– Bạch Thế Tôn, nếu người ta khó dễ với con, con vẫn can đảm tinh tấn tu.
Phật hỏi:
– Giả sử như họ chửi mắng ông thì ông nghĩ sao?
– Bạch Thế Tôn, nếu họ chửi mắng con là vẫn còn hiền vì chưa đánh đập con.
– Giả sử họ dùng tay chân thoi đánh ông thì ông nghĩ sao?
– Bạch Thế Tôn, nếu họ dùng tay chân thoi đánh con là vẫn còn hiền vì chưa dùng dao gậy đánh con.
– Giả sử họ dùng tới dao gậy đánh ông thì ông nghĩ sao?
– Bạch Thế Tôn, nếu họ dùng dao gậy đánh con là vẫn còn hiền vì chưa giết con.
– Giả sử họ giết ông thì ông nghĩ sao?
– Bạch Thế Tôn, nếu họ giết con thì càng tốt vì họ giải quyết sớm dùm con thân ô uế này. Con cám ơn họ nhiều hơn.
Bấy giờ Phật bảo:
– Nếu ông được như vậy thì nên qua đó tu.
Ngài Phú-lâu-na với pháp Phật dạy và ý chí sắt đá đã qua xứ ấy tu, chỉ ba tháng thôi liền chứng quả A-la-hán.
Trích “Cội gốc sanh tử và Niết Bàn” – HT. Thích Thanh Từ giảng
