Thiền sư Trí Nham (nối pháp Thiền sư Ngưu Đầu – Pháp Dung) trước khi chưa xuất gia vốn là một lang tướng (tướng võ), đến bốn mươi tuổi thì bỗng thức tỉnh theo Thiền sư Vũ Nguyệt xuất gia ở núi Hoàng Công tại Thư Châu.
Có lần, hai người bạn cùng ở trong quân ngũ nghe tin Sư xuất gia tu hành ở núi nên lặn lội tìm đến để thăm. Vừa gặp Sư, hai người bạn bèn nói:
– Lang tướng, ngài có điên không? Tại sao lại ở chỗ này để làm gì? Tức là một tướng võ lẫy lừng như vậy mà tại sao bây giờ lại ở một mình trong một ngọn núi hoang vắng như vậy?
Thiền sư Trí Nham bèn đáp:
– Ta điên nhưng điên sắp tỉnh còn các ông thì đang điên đó. Ôi! Mê đắm thân sắc, tham vinh hám sủng, sao không thoát ra đi?
“Ôi! Mê đắm thân sắc tham vinh hám sủng, sao không thoát ra đi?”. Tức là tham đắm vinh hoa phú quý phải nổi trôi ở trong sanh tử, mà như vậy không phải là điên hay sao? Vậy thì ai điên ai tỉnh?
Với cái nhìn của người đời thì Ngài đúng là điên thiệt! Đang trong thời oanh liệt như vậy thì đáng lẽ phải thụ hưởng vui chơi sung sướng mà lại bỏ đi tu! Nhưng với Ngài thì Ngài nói: “Ta điên nhưng điên sắp tỉnh còn các ông thì đang điên đó”. Chỉ có những người trí mới thấy được rằng cuộc đời như một giấc chiêm bao, oanh liệt lắm thì cũng phải chết, có đáng gì hai chữ lợi danh.
ST
