Tôn giả Nan Ðà là người em trai đồng cha khác mẹ với đức Phật. Tôn giả xuất gia ngay trong ngày hôn lễ, trong một phút bốc đồng hơn là phát tâm cầu đạo…Vì thế chỉ được vài hôm tôn giả cảm thấy nhớ nhung khôn tả nếp sống vương giả, nhất là vị tân nương mới cưới…
Tôn giả nhất định hoàn tục nên tìm đến đức Thế Tôn ngỏ ý:
-Bạch Thế Tôn! Con không thể nào tiếp tục đời sống xuất gia trong sạch như vỏ ốc được. Bất cứ lúc nào và ở đâu con cũng nhớ đến hình bóng diễm lệ của tân nương. Con còn nhớ rõ lúc con theo Thế Tôn ra khỏi kinh thành, nàng hối hả chạy theo tóc chải được một nửa, lệ tuôn đầy má gọi thất thanh:
-Hỡi hoàng tử yêu quý! Mau về với em không có chàng thì em chết mất…
Con lo ngại cho nàng quá!
Ðể khuyến khích người em trẻ tuổi, đức Phật bèn dùng thần thông cho Nan Ðà được trông thấy hình bóng của một số cô tiên trên cung trời Ðâu Suất. Sau đó Ngài hỏi sư:
-Này Nan Ðà, những tiên nữ này có đẹp bằng tân nương không?
Tôn giả bối rối:
-Bạch Thế Tôn! Tân nương Kalyàni của con tuy là hoa hậu thành Ca Tỳ La nhưng so với các tiên nữ trên nàng vẫn kém xa.
-Vậy thì, này Nan Ðà! Nếu em cố gắng tu hành không đòi hoàn tục nữa…thì khi nào đắc đạo, Như Lai hứa sẽ đền bù cho em 500 tiên nữ xinh đẹp như thế, còn tân nương em đừng lo lắng gì cho nàng ta hết, phụ hoàng và đình thần sắp xếp cho nàng tìm chỗ trao thân gởi phận xứng đáng cả rồi.
-Bạch Thế Tôn, con rất an tâm khi được chuẩn hứa như thế…con sẽ ở lại tu tập để được 500 tiên nữ không đòi về hoàng cung nữa.
Và tôn giả Nan Ðà ở lại tinh cần tu tập, không bao lâu, Ngài đắc quả A La Hán. Khi về gặp đức đạo sư để báo cáo thành quả tốt đẹp của mình, tôn giả cung kính thưa:
-Bạch Thế Tôn, xin Ngài hủy bỏ lời hứa sẽ đền cho con 500 tiên nữ.
-Lành thay! Lành thay! Nan Ðà, Như Lai rất hoan hỷ khi hủy bỏ một lời hứa như thế.
Trưởng lão kệ còn ghi lại bài thơ của tôn giả, sau khi đắc đạo như sau:
“Có một thuở nào
Vừa dễ duôi vừa nông cạn
Tâm trí của ta
Chỉ chăm chú lòng can đảm được biểu hiện bên ngoài
Ta thật nhẹ dạ và nông nổi
Tất cả những tháng ngày đều bị tiêu phí.
Trong nhục dục phóng đãng và si tình
Nhưng Nhờ lòng từ bi quảng đại
Cùng sự khôn khéo của đức Thế Tôn
Ta đã được dẫn dắt
Từ hoàng cung đến đời sống thanh cao này
Nhờ thế Ta được thoát ra khỏi vòng sanh tử
Triền miên và chứng đạt Niết bàn.”
Trích “Hư Hư Lục” / Thích Nữ Như Thủy
