Chùa Chuông phố Hiến là một trong những địa điểm không thể bỏ qua khi tới Hưng Yên. Được xây dựng vào thời Lê (khoảng thế kỷ 15 – 17), ngôi chùa cổ kính này được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam”.
Chùa Chuông hay còn có tên gọi khác là Kim Chung Tự, nằm ở thôn Nhân Dục, phường Hiến Nam, thành phố Hưng Yên. Chùa Chuông nằm trong quần thể di tích phố Hiến xưa, từng được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam”. Xây dựng từ thời Lê thế kỷ thứ 15 và trải qua lần trùng tu lớn vào năm 1707 tạo nên ngôi chùa hoàn chỉnh như ngày nay. Du khách có thể thấy rõ sự cổ kính trong những hoa văn, kiến trúc thời Hậu Lê ngay trên cổng và mái cổng tam quan.
Bước qua cổng tam quan bạn sẽ đi trên một cây cầu đá bắc qua ao mắt rồng. Cây cầu này được xây từ năm 1702, nhưng vẫn còn rất chắc chắn.
Hai bên ao và trong hồ trồng nhiều hoa súng, những bông hoa này e ấp nở vào mỗi buổi sáng và khẽ khép mình lại khi chiều tàn.
Bước tiếp theo con đường lát đá xanh sẽ đưa bạn tới tiền đường. Mặt tiền của chùa quay về hướng Nam, đó là hướng của “Bát nhã” và “Trí tuệ”.
Khi vào trong sân, hình ảnh đầu tiên là cây hương bằng đá (thạch trụ), trên cây hương có ghi tên những người đã có công đức giúp đỡ xây dựng chùa. Cây hương là một trong những điểm độc đáo chỉ chùa Chuông mới có.
Chùa Chuông có kết cấu kiểu “Nội công ngoại quốc” là kiểu chùa có hai hành lang dài nối liền nhà tiền đường ở phía trước với nhà hậu đường ở phía sau làm thành một khung hình chữ nhật bao quanh lấy nhà thiêu hương, nhà thượng điện hay các công trình kiến trúc khác ở giữa. Kiểu kết cấu này có thể thấy ở nhiều ngôi chùa lớn khác ở Việt Nam như chùa Keo (Thái Bình), chùa Bái Đính (Ninh Bình)…
Hai bên hành lang là tượng 18 vị la hán với những sắc thái biểu cảm rất đa dạng cùng các bức tranh nói về địa ngục, về kiếp luân hồi.
Bên dãy hành lang bên trái chùa còn lưu giữ một bia đá từ năm 1711, nội dung trên bia cũng ghi danh những người công đức, tu sửa chùa và cảnh đẹp của phố Hiến xưa.
Phía cuối dãy hành lang đặt bia đá là gác chuông, nơi đặt chiếc chuông đồng cổ kính. Truyền thuyết kể rằng, vào một năm đại hồng thủy có quả chuông vàng trên bè trôi vào bãi sông thuộc thôn Nhân Dục, tổng An Tảo, huyện Kim Động, phủ Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên xưa. Các nơi đua nhau tới kéo chuông về nhưng không được, chỉ có người dân thôn Nhân Dục mới làm được. Thấy vậy dân làng Nhân Dục cho là trời Phật phù hộ nên quyên góp xây dựng chùa, xây lầu treo chuông. Mỗi lần đánh chuông, tiếng vang xa tới vạn dặm, từ đó chùa có tên là Kim Chung Tự.
Ngoài những gian thờ chính, phía sau chùa còn có gian thờ Mẫu, thờ Tổ, nhà ở cho sư tăng, hồ nước… Với những giá trị đặc biệt về kiến trúc cổ, năm 1992 chùa Chuông đã được Bộ văn hóa – thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật.
Du khách khắp nơi và người dân địa phương thường tới chùa Chuông vào dịp đầu xuân năm mới để cầu may. Tuy vậy vào ngày thường bạn cũng có thể bắt gặp nhiều Phật tử cao tuổi tới chùa tụng kinh, niệm Phật. Họ đến đây để tìm sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn.
Trần Việt Anh
