Vào đời nhà Thanh, có người tên Hàn Ông mở 1 tiệm bán quần áo nhỏ ở vùng Đinh Hoa tỉnh Giang Tô. Hoàn cảnh khó khăn, việc buôn bán của gia đình ông không được thuận lợi như các lái buôn khác trong vùng. Tuy nhiên, ông vẫn vui vẻ giúp đỡ những người xung quanh. Vương Đạo Đinh, 1 nhà văn nổi tiếng thời bấy giờ viết:
“Hàn Ông luôn được người dân trong vùng ca ngợi bởi đức tính từ tốn, rộng lượng và đầy thiện tâm”.
Vào 1 ngày không lâu trước Tết, Hàn Ông đã hoàn thành xong công việc trong ngày và chuẩn bị lên giường đi nghỉ. Bên ngoài, tuyết rơi dày đặc. Bỗng Hàn Ông nghe thấy có tiếng động trước cửa như ai đó đang dựa vào và thở dài. Anh ra phía trước mở cửa và thấy 1 người lạ đang ngồi ôm chiếc túi quay lưng về phía mình.
Hàn Ông bèn hỏi người đàn ông, ông là ai, ông ta trả lời: ông là người đi thu nợ cho 1 thương nhân ở Thượng Hải. Và bây giờ đã quá muộn để ông bắt 1 chuyến phà hay tìm 1 nhà trọ nghỉ lại. Vậy nên, ông ta không còn cách nào khác là phải ngồi trước hiên nhà Hàn Ông đợi đến bình minh hôm sau.
“Ông vừa đi thu nợ về, vậy chắc hẳn ông phải có rất nhiều tiền. Làm sao ông lại phải ngủ ở ngoài? Ngay cả an toàn, nhưng làm sao ông có thể chịu đựng được cái lạnh? Nhà của tôi tuy nhỏ và tồi tàn, nhưng nó đủ lớn để che chở ông qua bão tuyết đêm nay”.
Hàn mở cửa và mời người đàn ông vào nhà. Thấy ông ta bị ướt đẫm, anh tìm đưa cho ông bộ quần áo mới mua mà anh tính mặc vào dịp Tết sắp tới rồi chuẩn bị mâm cơm. Người đàn ông vô cùng cảm động trước lòng tốt của Hàn. Thật khó có thể tưởng tượng lại có 1 người có thể đối xử tốt với người lạ mặt, vừa đói và rét vào giữa đêm hôm khuya khoắt như vậy.
Trời rạng sáng, tuyết rơi dày đặc hơn đêm hôm trước, phà cũng ngừng đón khách.
Trời rạng sáng, tuyết rơi dày đặc hơn đêm hôm trước, phà cũng ngừng đón khách. Hàn đã đề nghị người đàn ông lưu lại ở nhà mình thêm hôm nữa không chút phàn nàn.
Buổi tối hôm đó, người đàn ông nói với Hàn rằng ông rất biết ơn tấm lòng tốt bụng của Hàn và ông không biết bằng cách nào có thể trả nợ anh.
Vì vậy, ông đưa ra 1 lời đề nghị, ông sẽ đưa Hàn 300 lạng bạc để anh thu mua gạo trong vùng mang lên Thượng Hải theo yêu cầu để kiếm tiền. Hàn thẳng thừng từ chối lời đề nghị này. Và người đàn ông chỉ mỉm cười mà không nói gì.
Hôm sau, trời quang đãng hơn và Hàn thuê một chiếc phà cho người đàn ông, và đích thân ra tiễn.
Trước khi phà rời bến, người đàn ông đã nói với Hàn, 300 lạng bạc mà ông nói hôm qua nằm ở dưới gầm giường, và ông đề nghị gặp Hàn vào lễ hội đền lồng năm sau ở Thượng Hải. Hàn cảm thấy vô cùng choáng váng, nhưng đã quá muộn để quay lại lấy bạc trả người đàn ông. Khi về đến nhà, quả đúng là bạc dưới giường và Hàn đã làm đúng như những gì người đàn ông yêu cầu.
Một năm sau, Hàn lên Thượng Hải như đã hẹn. Hàn nói với người đàn ông rằng anh đã chuẩn bị sẵn 1 xe gạo mang từ dưới quê lên. Ông chủ của người thu nợ rất xem trọng Hàn Ông vì đã giữ lời hứa:
“Điều đó thật nguy hiểm khi thuộc hạ của ta ngủ ngoài trời cùng với 1 số lượng bạc lớn. Nếu không nhờ có lòng tốt của anh, ông ta có thể đã bị cướp. Hôm nay, anh đã đến đây như đã hứa, tấm lòng độ lượng của anh thật vô giá”.
Sau khi đưa Hàn Ông đi thăm khắp nơi trong thành, người chủ nói với Hàn Ông:
“Anh đã giúp ta đưa 1 lượng gạo lớn đến Thượng Hải, vậy nên ta sẽ chia lại 1 nửa lợi nhuận với anh”. Ngay sau đó, ông ta trao cho Hàn 1 số bạc lớn. Hàn cố gắng từ chối lời đề nghị, nhưng ông chủ kia đã rất cương quyết. Sau đó, Hàn Ông bày tỏ ý nguyện của mình đem số bạc đi giúp đỡ những người nghèo.
Ông chủ sai thuộc hạ của mình đưa cho Hàn 2.000 lạng bạc. Từ đó trở đi, Hàn đặt nhiều tâm sức của mình đi làm từ thiện. Dù bận rộn, nhưng anh thấy công việc kinh doanh của mình dường như càng ngày càng thuận lợi hơn. Sau này khi trở thành 1 doanh nhân thành đạt, Hàn vẫn giữ đức tính khiêm tốn và tiếp tục công việc từ thiện.
Sau này con trai của Hàn Ông, là Hàn Tô San, kế tục nghiệp buôn bán của cha và cũng đi theo hướng buôn bán và làm việc thiện. Nhờ phúc đức, Hàn La Thanh, con trai của Hàn Tô San thi đỗ kỳ thi triều đình và trở nên rất thành công trong xã hội thời ấy.
Vương Đạo Đinh, nhà văn cổ điển của văn học Trung Quốc viết:
“Khi tôi đến Tùng Giang, tôi nghe nhiều người nhắc đến Hàn Ông. Mặc dù không đi học, nhưng tấm lòng của ông thật rộng lượng, ông luôn giữ lời và không bao giờ lừa dối ai. Ông đặc biệt hào phóng và chân thành. Đó là lý do tại sao ông trở nên giàu có 1 cách nhanh chóng ngay cả khi ông sinh ra và lớn lên trong 1 gia đình rất nghèo. Mọi người chỉ thấy sự giàu nhanh như chớp của gia đình ông, mà không biết được câu chuyện đằng sau đó”.
Theo Vision Times
