Kinh Quán Thân
Thân Quán Kinh
Tây Tấn Trúc Pháp Hộ dịch
Bản Việt dịch của Thích Nữ Tịnh Quang
***
Nghe như vầy, Một thời Đức Phật ở nước Xá Vệ, vườn Kỳ Thọ Cấp Cô Độc, bấy giờ Đức Phật bảo các Tỳ kheo, thân nầy bao gồm thịt da máu mủ tạo thành, chất chứa đầy phân dãi. Tự quán rằng thân nào có sạch sẽ, thường có chín lỗ ác bệnh không sạch chảy ra, đủ thấy hổ thẹn. Nó thường cùng với oan gia cấu kết cho đến già chết, và gồm nhiều thứ bịnh tật, đâu không là ác? Thân đến lúc mất, bấy giờ không còn dùng đựợc, chỉ còn đem chôn tử thi dưới đất vì sợ chồn sói nhận ra, có đâu không thấy hổ thẹn lại thích tham dâm. Phật bảo như thế, vui ít tội nhiều, tự tâm quán thấy thân như các cột kèo cơ động, là nơi tập hợp của cốt xương, như lửa rực cháy, như nỗi đau độc dược hành hạ, người si mê lấy đó làm vui mà chẳng tự biết, tại sao không sợ sự trói buộc này. Tham dục làm người ngu mê, tiền tài, vàng bạc, trâu ngựa, nô tỳ, con người vì mạng sống nên mới mong cầu. Sinh mạng ở hơi thở, đời sống bất quá cũng chẳng hơn trăm tuổi, cũng từ khổ tạo thành, quán chiếu như thế đâu còn tham dục. Như thời quá khứ, mạng sống ngắn ngủi, sự sống đều diệt tận. Như nước sông khô cạn, như nhật nguyệt biến mất, tử nạn đã đến rồi, mạng người mất đi không thể sống lại, như thế gọi là bất khả đắc.Khi người chết mạng đi, giả sử có bao nhiêu của cải, thiên hạ báu vật, lúc chết đến nơi chẳng có gì vui để mà không đáng chán và không đáng đam mê. Con người cũng không nên tự ham vui vô độ thì mới có thể tự làm điều lành, điều lành tự làm hợp với tự nhiên. Nếu dùng trí quán đối với cái chết, (hỏi rằng) phải có các thứ vui nào đó người ta mới có thể rơi vào đam mê, chẳng hạn sống lâu hoặc là chưa đến lúc chết. Lấy gì tham trước dục lạc? Vì cớ sao? Lòng không tự tĩnh, tâm quá ham vui. Con mình chết đi thì khóc thê thảm, không quá mười ngày, qua mười ngày sau, thì quên phắt đi, kẻ yêu con quí đều là như thế, đối với gia đình thân thuộc quen biết cũng đều không khác. Tự yêu thân mạng làm chỗ nương tựa tốt, lo cực khổ nuôi thân, tạo ra vật chất, đến khi chết rồi sở hữu đều bỏ, thân cứng đờ ra, chôn xuống dưới đất, chỉ vì thức ấm ra đi sinh mạng theo đó chịu sự biến đổi, cũng như cây đã ra quả, việc đã được thấy, vậy mà lắm người loạn tâm chấp có. Tất cả vạn vật thiên hạ, mỗi người sở chấp cái không thỏa mãn. Như có được một phần, đáng ra nên tự buông với chỗ có được đó. Không phải chỉ có ba mươi lăm thứ lạc, dục lạc vốn tự tràn đầy, phải biết nó chẳng có gì thiết thực. Như có người đã rõ khổ, khuyên bảo kẻ thọ tội khổ rằng, tâm là nơi căn cứ của điều tốt, nghĩa là những việc có ích không muốn tiếp nhận, đó chính là hại, tự thân ít nhiều cũng giống như thế. Như người mắc bịnh dù nặng hay nhẹ cũng đều khổ cả. Thí như khúc xương không thịt, con chó đớp được đâu có chịu buông, lòng tham muốn như chó bám xương đã tạo ra nỗi lo sợ khó mà trừ được. Tham dục vốn không bền lâu, con người lại rơi vào nẻo ác. Như người thấy mộng, tỉnh giấc không còn thấy nữa, tham dục cũng như thế, tuồng mộng khi mê thì là có vui, như sự tăm tối, như thịt cần câu, như cây có quả, vài trái chín rồi, rụng xuống mọc nhiều hơn. Làm ác tạo nghiệp, bậc đạo gia thường chẳng làm. Người ở Thiên Giới hưởng lạc, như ở Sắc Thụ cõi trời, hoặc ở Vườn cây trang nghiêm mỹ lệ, có được Ngọc nữ thiên giới, lúc làm dân cõi trời thì không chán bỏ năm thứ dục lạc trên trời. Hôm nay hiểu được sự chán bỏ dục lạc ở cõi nhân gian này, bởi thân người được tạo thành với sự đầy đủ xương cốt qua hai trăm ngày, xương cốt có một trăm hai mươi đoạn với gân chằng chịt, có chín lỗ thường xuất, có sáu mươi ba loại, một trăm bịnh nặng, máu thịt hòa hợp tạo thành da dẻ. Bên trong có khí nóng lạnh, phân dãi có cả nghìn thứ vi trùng đều từ thân sinh ra. Trong thân lại có nghìn lỗ, và có các thứ diễn xuất, rồi có các màn diễn ra khi thân đã hoại: các thứ không sạch trào ra, nước trong mũi chảy ra, nước úng từ miệng phun ra, mùi hôi từ nách bay ra, phân dãi ở các lỗ dưới chảy ra, như thế đều từ thân xuất. Chỗ người chết là mồ cao, có thể kết cục tuồng ác của thân sẽ là nơi ác, thân vốn sở hữu bất tịnh như thế. Các thứ vật bất tịnh từ xưa đến nay như các loại kim đồ do vì tham thích phấn hương xoa ướp, trang phục cầu kỳ, làm cho kẻ ngu thấy rồi sinh ra loạn ý. Thân như cái chai, như hố sâu phủ cỏ, người ôm ái dục sau này hối hận.
Tỳ kheo nghe kinh quỳ gối chắp tay lĩnh thọ đạo giáo như thế.
