1
2
3
4
5
6
7
8

Phần 3 (Abhidhammatthasangaha)

NHỊ ÐỀ SẮC (Rūpīdukaṃ)

PHẦN LIÊN QUAN (Paṭiccavāro)

[255] Pháp sắc liên quan pháp sắc sanh khởi do nhân duyên: ba đại hiển liên quan một đại hiển, hai đại hiển …; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp phi sắc liên quan pháp sắc sanh khởi do nhân duyên: vào sát na tái tục các uẩn phi sắc liên quan ý vật.

Pháp sắc và phi sắc liên quan pháp sắc sanh khởi do nhân duyên: vào sát na tái tục các uẩn phi sắc liên quan ý vật, sắc nghiệp liên quan các sắc đại hiển.

Pháp phi sắc liên quan pháp phi sắc sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn liên quan một uẩn phi sắc … hai uẩn … thời tái tục.

Pháp sắc liên quan pháp phi sắc sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn phi sắc; thời tái tục. Pháp sắc và phi sắc liên quan pháp phi sắc sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn phi sắc … hai uẩn; thời tái tục …

Pháp sắc liên quan pháp sắc và phi sắc sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn phi sắc và các đại hiển; vào sát na tái tục …

Pháp phi sắc liên quan pháp sắc và phi sắc: vào sát na tái tục ba uẩn liên quan một uẩn phi sắc và ý vật, hai uẩn …

Pháp sắc và phi sắc liên quan pháp sắc và phi sắc sanh khởi do nhân duyên: vào sát na tái tục ba uẩn liên quan một uẩn phi sắc và ý vật … hai uẩn; sắc nghiệp liên quan các uẩn phi sắc và các đại hiển. Tóm lược.

[256] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có ba cách; trong trưởng có năm cách; trong vô gián có ba cách; trong đẳng vô gián có ba cách; trong câu sanh có chín cách; trong hỗ tương có sáu cách; trong y chỉ có chín cách; trong cận y có ba cách; trong tiền sanh có một cách; trong trùng dụng có một cách; trong nghiệp có chín cách; trong quả có chín cách; trong vật thực có chín cách; trong quyền có chín cách; trong thiền na có chín cách; trong đồ đạo có chín cách; trong tương ưng có ba cách; trong bất tương ưng có chín cách; trong hiện hữu có chín cách; trong vô hữu có ba cách; trong ly khứ có ba cách; trong bất ly có chín cách.

DỨT THUẬN TÙNG.

[257] Pháp sắc liên quan pháp sắc sanh khởi do phi nhân duyên: ba câu.

Pháp phi sắc liên quan pháp phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn liên quan một uẩn phi sắc vô nhân … hai uẩn; vào sát na tái tục vô nhân si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử liên quan các uẩn si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử.

Phi nhân duyên có chín vấn đề, nên ấn định là pháp vô nhân.

[258] Trong phi nhân có chín cách; trong phi cảnh có ba cách; trong phi trưởng có chín cách; trong phi vô gián có ba cách; trong phi đẳng vô gián có ba cách trong phi hỗ tương có ba cách; trong phi cận y có ba cách; trong phi tiền sanh có chín cách; trong phi hậu sanh có chín cách; trong phi trùng dụng có chín cách; trong phi nghiệp có hai cách; trong phi quả có năm cách; trong phi vật thực có một cách; trong phi quyền có một cách; trong phi thiền na có hai cách; trong phi đồ đạo có chín cách; trong phi tương ưng có ba cách; trong phi bất tương ưng có hai cách; trong phi vô hữu có ba cách; trong phi ly khứ có ba cách.

DỨT ÐỐI LẬP.

[259] Trong phi cảnh từ nhân duyên có ba cách; trong phi trưởng … chín cách; trong phi vô gián …ba cách; trong phi đẳng vô gián … ba cách; trong phi hỗ tương … ba cách; trong phi cận y … ba cách; trong phi tiền sanh … chín cách; trong phi hậu sanh … chín cách; trong phi trùng dụng … chín cách; trong phi nghiệp … một cách; trong phi quả … năm cách; trong phi tương ưng … ba cách; trong phi bất tương ưng … một cách; trong phi vô hữu … ba cách; trong phi ly khứ … ba cách.

DỨT THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP.

[260] Trong cảnh từ phi nhân duyên có ba cách; trong vô gián … ba cách; trong đẳng vô gián … ba cách; trong câu sanh … chín cách; trong hỗ tương … sáu cách; trong y chỉ … chín cách; trong cận y … ba cách; trong tiền sanh … một cách; trong trùng dụng … một cách; trong nghiệp … chín cách; trong quả … chín cách; trong vật thực … chín cách; trong quyền … chín cách; trong thiền na … chín cách; trong đồ đạo … một cách; trong tương ưng … ba cách; trong bất tương ưng … chín cách; trong hiện hữu … chín cách; trong vô hữu … ba cách; trong ly khứ … ba cách; trong bất ly … chín cách.

DỨT ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG.

PHẦN CÂU SANH (sahajātavāro) giống như PHẦN LIÊN QUAN (paṭiccavāro).
PHẦN DUYÊN SỞ (Paccayavāro)

[261] Pháp sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do nhân duyên: … một đại hiển. Giống như phần liên quan (paṭiccavāro).

Pháp phi sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do nhân duyên: các uẩn phi sắc nhờ ý vật; thời tái tục…

Pháp sắc và phi sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do nhân duyên: các uẩn phi sắc nhờ ý vật; sắc sở y tâm nhờ các sắc đại hiển; thời tái tục …

Các vấn đề còn lại nên phân chia có thời bình nhật và thời tái tục như vậy.

[262] Pháp phi sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do cảnh duyên: nhãn thức nhờ nhãn xứ … thân thức nhờ thân xứ; các uẩn phi sắc nhờ ý vật; thời tái tục …

Pháp phi sắc nhờ pháp phi sắc sanh khởi do cảnh duyên: … một uẩn phi sắc … hai uẩn; thời tái tục …

Pháp phi sắc nhờ pháp sắc và phi sắc sanh khởi do cảnh duyên: ba uẩn nhờ một uẩn câu hành nhãn thức, và nhãn xứ … hai uẩn … câu hành thân thức … ba uẩn nhờ một uẩn phi sắc và ý vật … hai uẩn. Tóm lược.

[263] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có ba cách; trong trưởng có chín cách; trong vô gián có ba cách; trong đẳng vô gián có ba cách; trong câu sanh có chín cách; trong hỗ tương có sáu cách; trong y chỉ có chín cách; trong cận y có ba cách; trong tiền sanh có ba cách; trong trùng dụng có ba cách; trong nghiệp có chín cách. Tóm lược. Trong đồ đạo có chín cách; trong tương ưng có ba cách; trong bất tương ưng có chín cách; trong hiện hữu có chín cách; trong vô hữu có ba cách; trong ly khứ có ba cách; trong bất ly có chín cách.

DỨT THUẬN TÙNG.

[264] Pháp sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do phi nhân duyên: … một đại hiển … đối với chúng sanh vô tưởng … một đại hiển.

Pháp phi sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do phi nhân duyên: nhãn thức nhờ nhãn xứ … thân thức nhờ thân xứ; các uẩn phi sắc vô nhân nhờ ý vật; vào sát na tái tục vô nhân, si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ ý vật.

Pháp sắc và phi sắc nhờ pháp sắc sanh khởi do phi nhân duyên: nên làm có thời bình nhật, thời tái tục.

Pháp phi sắc nhờ pháp phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: … một uẩn phi sắc vô nhân … vào sát na tái tục, si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử.

Pháp sắc nhờ pháp phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: sắc sở y tâm nhờ các uẩn phi sắc; thời tái tục …

Pháp sắc và phi sắc nhờ pháp phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm nhờ một uẩn phi sắc … hai uẩn. Thời tái tục …

Pháp sắc nhờ pháp sắc và phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: sắc sở y tâm nhờ các uẩn phi sắc và các sắc đại hiển. Thời tái tục …

Pháp phi sắc nhờ pháp sắc và phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn nhờ một uẩn câu hành nhãn thức và nhãn xứ … hai uẩn … câu hành thân thức … ba uẩn nhờ một uẩn phi sắc và ý vật … hai uẩn. Vào sát na tái tục, si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử và ý vật.

Pháp sắc và phi sắc nhờ pháp sắc và phi sắc sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn vô nhân nhờ một uẩn phi sắc và ý vật … hai uẩn; sắc sở y tâm nhờ các uẩn phi sắc và các sắc đại hiển; thời tái tục …

[265] Trong phi nhân có chín cách; trong phi cảnh có ba cách; trong phi trưởng có chín cách; trong phi vô gián có ba cách; trong phi đẳng vô gián có ba cách trong phi hỗ tương có ba cách; trong phi cận y có ba cách; trong phi tiền sanh có chín cách; trong phi hậu sanh có chín cách; trong phi trùng dụng có chín cách; trong phi nghiệp có bốn cách; trong phi quả có chín cách; trong phi vật thực có một cách; trong phi quyền có một cách; trong phi thiền na có bốn cách; trong phi đồ đạo có chín cách; trong phi tương ưng có ba cách; trong phi bất tương ưng có hai cách; trong phi vô hữu có ba cách; trong phi ly khứ có ba cách.

DỨT ÐỐI LẬP.

[266] Trong phi cảnh từ nhân duyên có ba cách. Tóm lược. Nên làm tất cả câu. Trong phi nghiệp … ba cách; trong phi quả … chín cách; trong phi tương ưng … ba cách; trong phi bất tương ưng … một cách; trong phi vô hữu … ba cách; trong phi ly khứ … ba cách.

DỨT THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP.

[267] Trong cảnh từ phi nhân duyên có ba cách … nên làm tất cả câu. Trong thiền na … ba cách; trong đồ đạo … ba cách. Tóm lược. Trong bất ly … chín cách.

DỨT ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG.

PHẦN Y CHỈ (nissayavāro) giống như PHẦN DUYÊN SỞ (paccayavāro).
PHẦN HÒA HỢP (Saṃsaṭṭhavāro)

[268] Pháp phi sắc hòa hợp pháp phi sắc sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn hòa hợp một uẩn pháp phi sắc … hai uẩn. Thời tái tục …

[269] Trong nhân có một cách … trong bất ly có một cách.

Ba cách đếm phần đối lập, cùng phần tương ưng đều nên sắp đặt mọi câu như vậy, chỉ có một vấn đề.

PHẦN YẾU TRI (Pañhāvāro)

[270] Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng nhân duyên: các nhân phi sắc trợ các uẩn tương ưng bằng nhân duyên; thời tái tục …

Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng nhân duyên: các nhân phi sắc trợ các sắc sở y tâm bằng nhân duyên; thời tái tục …

Pháp phi sắc trợ pháp sắc và phi sắc bằng nhân duyên: các nhân phi sắc trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên; thời tái tục …

[271] Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng cảnh duyên: quán vô thường … đối với mắt … ý vật, nữ quyền, nam quyền, mạng quyền, thủy giới … đoàn thực … ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc; dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ trợ nhãn thức bằng cảnh duyên … xúc xứ trợ thân thức bằng cảnh duyên; các uẩn phi sắc trợ Biến Hóa Thông, trợ Túc Mạng Thông, trợ Vị Lai Phần Thông, trợ tâm Khai Môn bằng cảnh duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng cảnh duyên: sau khi bố thí … giới … bố tát, suy xét lại việc ấy; suy xét lại các thiện hạnh từng làm; sau khi xuất thiền … các bậc Thánh sau khi xuất tâm Ðạo … phản khán tâm quả; Níp bàn trợ tâm chuyển tộc, trợ tâm dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên; các bậc Thánh phản khán các phiền não đã đoạn trừ … phiền não đã dứt tuyệt … đã từng khởi; quán vô thường … đối với các uẩn phi sắc … ưu sanh khởi; dùng tha tâm thông biết tâm của người có tâm phi sắc; thiền không vô biên xứ trợ tâm thức vô biên xứ; thiền vô sở hữu xứ trợ tâm phi tưởng phi phi tưởng xứ; các uẩn phi sắc trợ biến hóa thông; trợ tha tâm thông; trợ túc mạng thông; trợ như nghiệp vãng thông; trợ vị lai phần thông; trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.

[272] Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng trưởng duyên. Chỉ có cảnh trưởng: hân hoan thỏa thích một cách khăng khít với mắt … đoàn thực, chú tâm cảnh ấy nên ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi.

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng trưởng duyên: có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: sau khi bố thí … tóm lược. Níp bàn trợ tâm đạo, trợ tâm quả bằng trưởng duyên; hân hoan một cách khăng khít với các uẩn phi sắc … ái tham sanh khởi tà kiến sanh khởi. Câu sanh trưởng: trưởng phi sắc trợ các uẩn tương ưng bằng trưởng duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng trưởng duyên: chỉ có câu sanh trưởng: trưởng phi sắc trợ các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc và phi sắc bằng trưởng duyên. Chỉ có câu sanh trưởng: trưởng phi sắc trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

[273] Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng vô gián duyên: các uẩn phi sắc kế trước trợ các uẩn phi sắc kế sau, trợ tâm quả thiền nhập bằng vô gián duyên … bằng đẳng vô gián duyên … bằng câu sanh duyên: có bảy câu; không có duyên tấu hợp.

… Bằng hỗ tương duyên: sáu câu … bằng y chỉ duyên: bảy câu yếu tri; không có duyên tấu hợp.

[274] Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng cận y duyên: có cảnh cận y và thường cận y … trùng … Thường cận y: do nương thời tiết … thực phẩm … sàng tọa mà bố thí … trùng … chia rẽ tăng; thời tiết, thực phẩm, sàng tọa trợ đức tin … trùng … trợ trợ tâm quả thiền nhập bằng cận y duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: do nương đức tin mà bố thí; do nương giới hạnh … trùng … khổ thân mà bố thí … trùng … chia rẽ tăng; đức tin … trùng … khổ thân trợ đức tin … trùng … trợ tâm quả thiền nhập bằng cận y duyên.

[275] Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng tiền sanh duyên: có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh. Cảnh tiền sanh: quán vô thường … đối với mắt … ý vật … đoàn thực … ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc; dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ trợ nhãn thức … xúc xứ trợ thân thức. Vật tiền sanh: nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức; ý vật trợ các uẩn phi sắc bằng tiền sanh duyên.

[276] Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng hậu sanh duyên: các uẩn phi sắc sanh sau trợ thân sanh trước này bằng hậu sanh duyên.

[277] Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng trùng dụng duyên: … kế trước trợ …

[278] Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng nghiệp duyên: có câu sanh và dị thời. Câu sanh: Tư phi sắc trợ các uẩn tương ưng bằng nghiệp duyên. Dị thời: Tư phi sắc trợ các uẩn quả bằng nghiệp duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng nghiệp duyên: có câu sanh và dị thời. Câu sanh: Tư phi sắc trợ các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên. Dị thời: Tư phi sắc trợ các sắc nghiệp bằng nghiệp duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc và phi sắc bằng nghiệp duyên: có câu sanh và dị thời. Câu sanh: Tư phi sắc trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên. Dị thời: Tư phi sắc trợ các uẩn quả các sắc nghiệp bằng nghiệp duyên.

[279] Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng quả duyên: ba câu.

[280] Pháp sắc trợ pháp sắc bằng vật thực duyên: đoàn thực trợ thân này bằng vật thực duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng vật thực duyên: ba câu.

[281] Pháp sắc trợ pháp sắc bằng quyền duyên: mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng quyền duyên.

Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng quyền duyên: nhãn quyền trợ nhãn thức … thân quyền trợ thân thức bằng quyền duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng quyền duyên: ba câu.

Pháp sắc và phi sắc trợ pháp phi sắc bằng quyền duyên: nhãn quyền và nhãn thức trợ các uẩn câu hành nhãn thức bằng quyền duyên ..ṭhân quyền …

[282] Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng thiền na duyên: ba câu.

… Bằng đồ đạo duyên: ba câu.

… Bằng tương ưng duyên: một câu.

[283] Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: vào sát na tái tục ý vật trợ các uẩn phi sắc bằng bất tương ưng duyên. Tiền sanh: nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức; ý vật trợ các uẩn phi sắc bằng bất tương ưng duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: các uẩn phi sắc trợ các sắc sở y tâm bằng bất tương ưng duyên; vào sát na tái tục các uẩn phi sắc trợ các sắc nghiệp bằng bất tương ưng duyên. Hậu sanh: pháp phi sắc trợ thân sanh trước này bằng bất tương ưng duyên.

[284] Pháp sắc trợ pháp sắc bằng hiện hữu duyên: có câu sanh, vật thực và quyền. Câu sanh: … một sắc đại hiển … cho đến câu chúng sanh vô tưởng. Ðoàn thực trợ thân này bằng hiện hữu duyên. Mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng hiện hữu duyên.

Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: vào sát na tái tục ý vật trợ các uẩn phi sắc bằng hiện hữu duyên. Tiền sanh: quán vô thường … đối với mắt … đoàn thực … ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn … dùng thiên nhĩ … sắc xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức; ý vật trợ các uẩn phi sắc bằng hiện hữu duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng hiện hữu duyên: một uẩn phi sắc trợ ba uẩn, hai uẩn … vào sát na tái tục …

Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: các uẩn phi sắc trợ các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên; vào sát na tái tục … Hậu sanh: các uẩn phi sắc trợ thân sanh trước này bằng hiện hữu duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc và phi sắc bằng hiện hữu duyên: một uẩn phi sắc trợ ba uẩn và các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên, hai uẩn … vào sát na tái tục …

Pháp sắc và phi sắc trợ pháp sắc bằng hiện hữu duyên: có câu sanh, hậu sanh, vật thực và quyền. Câu sanh: các uẩn phi sắc và các sắc đại hiển trợ các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các uẩn phi sắc và đoàn thực trợ thân này bằng hiện hữu duyên.

Hậu sanh: các uẩn phi sắc và mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng hiện hữu duyên.

Pháp sắc và phi sắc trợ pháp phi sắc bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: một uẩn câu hành nhãn thức và nhãn xứ trợ ba uẩn bằng hiện hữu duyên, hai uẩn … một uẩn phi sắc câu hành thân thức và thân xứ trợ ba uẩn bằng hiện hữu duyên, hai uẩn … vào sát na tái tục một uẩn phi sắc và ý vật trợ ba uẩn, hai uẩn …

… Bằng vô hữu duyên … bằng ly khứ duyên … bằng bất ly duyên …

[285] Trong nhân có ba cách; trong cảnh có hai cách; trong trưởng có bốn cách; trong vô gián có một cách; trong đẳng vô gián có một cách; trong câu sanh có bảy cách; trong hỗ tương có sáu cách; trong y chỉ có bảy cách; trong cận y có hai cách; trong tiền sanh có một cách; trong hậu sanh có một cách; trong trùng dụng có một cách; trong nghiệp có ba cách; trong quả có ba cách; trong vật thực có bốn cách; trong quyền có sáu cách; trong thiền na có ba cách; trong đồ đạo có ba cách; trong tương ưng có một cách; trong bất tương ưng có hai cách; trong hiện hữu có bảy cách; trong vô hữu có một cách; trong ly khứ có một cách; trong bất ly có bảy cách. Nên tính toán như vậy.

DỨT THUẬN TÙNG.

[286] Pháp sắc trợ pháp sắc bằng câu sanh duyên: … bằng vật thực duyên … bằng quyền duyên …

Pháp sắc trợ pháp phi sắc bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … tiền sanh duyên …

Pháp phi sắc trợ pháp phi sắc bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng nghiệp duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc bằng câu sanh duyên … bằng hậu sanh duyên … bằng nghiệp duyên.

Pháp phi sắc trợ pháp sắc và phi sắc bằng câu sanh duyên: … bằng nghiệp duyên.

Pháp sắc và phi sắc trợ pháp sắc bằng câu sanh duyên … bằng hậu sanh duyên … bằng vật thực duyên … bằng quyền duyên …

Pháp sắc và phi sắc trợ pháp phi sắc bằng câu sanh duyên … bằng tiền sanh duyên …

[287] Trong phi nhân có bảy cách; trong phi cảnh có bảy cách; trong phi trưởng có bảy cách; trong phi vô gián có bảy cách; trong phi đẳng vô gián có bảy cách; trong phi câu sanh có sáu cách; trong phi hỗ tương có sáu cách; trong phi y chỉ có sáu; trong phi cận y có bảy cách; trong phi tiền sanh có bảy cách. Tóm lược. Trong phi đồ đạo có bảy cách; trong phi tương ưng có sáu cách; trong phi bất tương ưng có sáu cách; trong phi hiện hữu có bốn cách; trong phi vô hữu có bảy cách; trong phi ly khứ có bảy cách; trong phi bất ly có bốn cách. Nên tính toán như vậy.

DỨT ÐỐI LẬP.

[288] Trong phi cảnh từ nhân duyên có ba cách; trong phi trưởng … ba cách; trong phi vô gián … ba cách; trong phi đẳng vô gián … ba cách; trong phi hỗ tương … một cách; trong phi cận y … ba cách; tất cả đều có ba cách; trong phi tương ưng … một cách; trong phi bất tương ưng … một cách; trong phi vô hữu … một cách; trong phi ly khứ … một cách. Nên tính toán như vậy.

DỨT THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP.

[289] Trong cảnh từ phi nhân duyên có hai cách; trong trưởng … bốn cách. Nên làm như tam đề thuận. Trong bất ly … bảy cách.

DỨT ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG.

DỨT NHỊ ÐỀ SẮC.

NHỊ ÐỀ HIỆP THẾ (Lokiyadukaṃ)

PHẦN LIÊN QUAN (Paṭiccavāro)

[290] Pháp hiệp thế liên quan pháp hiệp thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn hiệp thế, hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các uẩn, các uẩn liên quan ý vật; … một đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp siêu thế liên quan pháp siêu thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn liên quan một uẩn siêu thế … hai uẩn.

Pháp hiệp thế liên quan pháp siêu thế sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn hiệp thế.

Pháp hiệp thế và siêu thế liên quan pháp siêu thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn siêu thế … hai uẩn …

Pháp hiệp thế liên quan pháp hiệp thế và siêu thế sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn siêu thế và các sắc đại hiển. Tóm lược.

[291] Trong nhân có năm cách; trong cảnh có hai cách; trong trưởng có năm cách; trong vô gián có hai cách; trong đẳng vô gián có hai cách; trong câu sanh có năm cách; trong hỗ tương có hai cách; trong y chỉ có năm cách; trong cận y có hai cách; trong tiền sanh có hai cách; trong trùng dụng có hai cách; trong nghiệp có năm cách; trong quả có năm cách; trong vật thực có năm cách; trong quyền có năm cách; trong thiền na có năm cách; trong đồ đạo có năm cách; trong tương ưng có hai cách; trong bất tương ưng có năm cách; trong hiện hữu có năm cách; trong vô hữu có hai cách; trong ly khứ có hai cách; trong bất ly có năm cách.

DỨT THUẬN TÙNG.

[292] Pháp hiệp thế liên quan pháp hiệp thế sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn hiệp thế vô nhân … hai uẩn; thời tái tục vô nhân cho đến câu chúng sanh vô tưởng; si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử liên quan các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử. Tóm lược.

[293] Trong phi nhân có một cách; trong phi cảnh có ba cách; trong phi trưởng có hai cách; trong phi vô gián có ba cách; trong phi đẳng vô gián có ba cách trong phi hỗ tương có ba cách; trong phi cận y có ba cách; trong phi tiền sanh có bốn cách; trong phi hậu sanh có năm cách; trong phi trùng dụng có năm cách. Trong căn phi trùng dụng, nên ấn định là pháp quả trong cõi vô sắc thuần siêu thế, các điều còn lại chỉ là bình thường.

Trong phi nghiệp có hai cách; trong phi quả có năm cách; trong phi vật thực có một cách; trong phi quyền có một cách; trong phi thiền na có một cách; trong phi đồ đạo có một cách; trong phi tương ưng có ba cách; trong phi bất tương ưng có hai cách; trong phi vô hữu có ba cách; trong phi ly khứ có ba cách.

DỨT ÐỐI LẬP.

[294] Trong phi cảnh từ nhân duyên có ba cách; trong phi trưởng … hai cách; các câu phi vô gián giống như phần đối lập. Trong phi quả … năm cách; trong phi tương ưng … ba cách; trong phi bất tương ưng … hai cách; trong phi vô hữu … ba cách; trong phi ly khứ … ba cách.

DỨT THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP.

[295] Trong cảnh từ phi nhân duyên có một cách; trong vô gián … một cách; tóm lược. Trong bất ly … một cách.

DỨT ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG.

PHẦN CÂU SANH (sahajātavāro) giống như PHẦN LIÊN QUAN (paṭiccavāro).
PHẦN DUYÊN SỞ (Paccayavāro)

[296] Pháp hiệp thế nhờ pháp hiệp thế sanh khởi do nhân duyên: … nhờ một uẩn hiệp thế. Tóm lược … một sắc đại hiển, sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh nhờ các đại hiển; các uẩn hiệp thế nhờ ý vật.

Pháp siêu thế nhờ pháp hiệp thế sanh khởi do nhân duyên: các uẩn siêu thế nhờ ý vật.

Pháp hiệp thế và pháp siêu thế nhờ pháp hiệp thế sanh khởi do nhân duyên: các uẩn siêu thế nhờ ý vật, sắc sở y tâm nhờ các sắc đại hiển.

Pháp siêu thế nhờ pháp siêu thế sanh khởi do nhân duyên: ba câu.

Pháp hiệp thế nhờ pháp hiệp thế và siêu thế sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm nhờ các uẩn siêu thế và các sắc đại hiển.

Pháp siêu thế nhờ pháp hiệp thế và siêu thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn nhờ một uẩn siêu thế và ý vật, hai uẩn…

Pháp hiệp thế và siêu thế nhờ pháp hiệp thế và siêu thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn nhờ một uẩn siêu thế và ý vật, hai uẩn… sắc sở y tâm nhờ các uẩn siêu thế và các sắc đại hiển. Tóm lược.

[297] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có bốn cách; trong trưởng có chín cách; trong vô gián có bốn cách; trong đẳng vô gián có bốn cách; trong câu sanh có chín cách; trong hỗ tương có bốn cách; trong y chỉ có chín cách; trong cận y có bốn cách; trong tiền sanh có bốn cách; trong trùng dụng có bốn cách; trong nghiệp có chín cách; trong quả có chín cách. Tóm lược. Trong đồ đạo có chín cách; trong tương ưng có bốn cách; trong bất tương ưng có chín cách; trong hiện hữu có chín cách; trong vô hữu có bốn cách; trong ly khứ có bốn cách; trong bất ly có chín cách.

[298] Pháp hiệp thế nhờ pháp hiệp thế sanh khởi do phi nhân duyên… một uẩn hiệp thế vô nhân, cho đến câu chúng sanh vô tưởng; nhãn thức nhờ nhãn xứ… thân thức nhờ thân xứ; các uẩn hiệp thế vô nhân nhờ ý vật; si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử và ý vật. Tóm lược.

[299] Trong phi nhân có một cách; trong phi cảnh có ba cách; trong phi trưởng có bốn cách; trong phi vô gián có ba cách. Tóm lược… trong phi cận y có ba cách; trong phi tiền sanh có bốn cách; trong phi hậu sanh có chín cách; trong phi trùng dụng có chín cách. Trong tâm siêu thế, trong tâm vô sắc, nên khẳng định là tâm quả. Trong phi nghiệp có bốn thứ; trong phi quả có chín thứ; trong phi vật thực có một thứ; trong phi quyền có một thứ; trong phi thiền na có một thứ; trong phi đồ đạo có một thứ; trong phi tương ưng có ba thứ; trong phi bất tương ưng có hai thứ; trong phi vô hữu có ba thứ; trong phi ly khứ có ba thứ.

THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP

[300] Trong phi cảnh từ nhân duyên có ba cách; trong phi trưởng…bốn cách; trong phi vô gián v.v… giống như câu đối lập; trong phi quả… chín cách; trong phi tương ưng …ba cách; trong phi bất tương ưng … hai cách; trong phi vô hữu … ba cách; trong phi ly khứ … ba cách.

ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG

[301] Trong cảnh phi nhân duyên có một cách; trong vô gián … một cách; trong phi ly khứ … một cách.

[302] Pháp hiệp thế hòa hợp pháp hiệp thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn hòa hợp một uẩn hiệp thế, hai uẩn … vào sát na tái tục …

Pháp siêu thế hòa hợp pháp siêu thế sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn hòa hợp một uẩn siêu thế, hai uẩn …

Phần hòa hợp cần được giải rộng như vậy, có hai vấn đề cùng với những cách tính toán.

PHẦN TƯƠNG ƯNG (sampayuttavāro) giống như PHẦN HÒA HỢP (saṃsaṭṭhavāro).
PHẦN YẾU TRI (Pañhavāro)

[303] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng nhân duyên: Các nhân hiệp thế trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên; vào sát na tái tục …

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng nhân duyên: ba câu.

[304] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng cảnh duyên: sau khi bố thí … trì giới … hành bố tát, suy xét lại việc ấy; xét lại các thiện hạnh từng làm; sau khi xuất thiền … các bậc Thánh phản khán tâm chuyển tộc; phản khán tâm dũ tịnh, phản khán các phiền não đã đoạn trừ, phản khán các phiền não đã dứt tuyệt, phản khán các phiền não từng khởi sanh; quán vô thường … đối với mắt … ý vật … các uẩn hiệp thế, ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc; dùng thiên nhĩ nghe tiếng; dùng tha tâm thông biết tâm của người có tâm hiệp thế; thiền không vô biên xứ trợ tâm thức vô biên xứ … thiền vô sở hữu xứ trợ tâm phi tưởng phi phi tưởng xứ; sắc xứ trợ nhãn thức … xúc xứ, trợ thân thức; các uẩn hiệp thế trợ biến hóa thông, trợ tha tâm thông … trợ túc mạng thông, trợ như nghiệp vãng thông, trợ vị lai phần thông, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng cảnh duyên: Níp bàn trợ tâm đạo, trợ tâm quả bằng cảnh duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng cảnh duyên: các bậc Thánh sau khi xuất tâm đạo, phản khán tâm đạo, phản khán tâm quả, phản khán Níp bàn; Níp bàn trợ tâm chuyển tộc, trợ tâm dũ tịnh, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên; các bậc Thánh dùng tha tâm thông biết tâm của người có tâm siêu thế; các uẩn siêu thế trợ tha tâm thông, trợ túc mạng thông, trợ vị lai phần thông, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.

[305] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng trưởng duyên: có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: sau khi bố thí … giới … bố tát … từng làm … xuất thiền … các bậc hữu học phản khán tâm chuyển tộc một cách khăng khít, phản khán tâm dũ tịnh một cách khăng khít; hân hoan thỏa thích một cách khăng khít với mắt … ý vật … với các uẩn hiệp thế, chú tâm cảnh ấy nên ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi. Câu sanh trưởng: trưởng hiệp thế trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng trưởng duyên: có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: Níp bàn trợ tâm đạo, trợ tâm quả bằng trưởng duyên.

Câu sanh: trưởng siêu thế trợ các uẩn tương ưng bằng trưởng duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng trưởng duyên: có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: các bậc Thánh sau khi xuất tâm đạo, phản khán tâm đạo một cách khăng khít … tâm quả … phản khán Níp bàn một cách khăng khít; Níp bàn trợ tâm chuyển tộc, trợ tâm dũ tịnh bằng trưởng duyên. Câu sanh trưởng: trưởng siêu thế trợ các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế và siêu thế bằng trưởng duyên, chỉ có câu sanh trưởng: trưởng siêu thế trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

[306] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng vô gián duyên: các uẩn hiệp thế kế trước trợ các uẩn hiệp thế kế sau … tâm thuận thứ trợ tâm chuyển tộc; tâm thuận thứ trợ tâm dũ tịnh bằng vô gián duyên.

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng vô gián duyên: tâm chuyển tộc trợ tâm đạo dũ tịnh trợ tâm đạo, tâm thuận thứ trợ tâm quả thiền nhập; khi vừa xuất thiền diệt, tâm phi tưởng phi phi tưởng xứ trợ tâm quả thiền nhập bằng vô gián duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng vô gián duyên: các uẩn siêu thế kế trước trợ các uẩn siêu thế kế sau bằng vô gián duyên; tâm đạo trợ tâm quả; tâm quả trợ tâm quả bằng vô gián duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng vô gián duyên: tâm quả (siêu thế) trợ tâm xuất lộ bằng vô gián duyên.

Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng đẳng vô gián duyên … bằng câu sanh duyên: có năm vấn đề, không có câu tấu hợp.

… bằng hỗ tương duyên: có hai câu.

… bằng y chỉ duyên: có bảy câu.

[307] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng cận y duyên: có cảnh cận, vô gián cận y và thường cận y … trùng …

Thường cận y: do nương đức tin hiệp thế mà bố thí … trùng … đắc minh sát tuệ, chứng thần thông, nhập thiền, khởi ngã mạn, chấp tà kiến; do nương giới hiệp thế … trùng … sàng tọa mà bố thí … trùng … chia rẽ tăng; đức tin hiệp thế … trùng … sàng tọa trợ đức tin hiệp thế … trùng … trợ khổ thân bằng cận y duyên; nghiệp thiện hay bất thiện trợ tâm quả bằng cận y duyên.

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng cận y duyên: có vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: tâm chuẩn bị của sơ đạo trợ tâm sơ đạo bằng cận y duyên … trùng … tâm chuẩn bị của tứ đạo trợ tâm tứ đạo bằng cận y duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: tâm sơ đạo trợ tâm nhị đạo bằng cận y duyên … tâm tam đạo trợ tâm tứ đạo bằng cận y duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … Thường cận y: các bậc Thánh do nương tâm đạo mà chứng thiền nhập chưa chứng, nhập thiền đã chứng; quán vô thường khổ não vô ngã đối với pháp hữu vi, đạo lộ trong những pháp ấy … trùng … trợ cho thị phi lý thiện xảo trí bằng cận y duyên; tâm quả thiền nhập trợ cho thân lạc bằng cận y duyên.

[308] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng tiền sanh duyên: có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh. Cảnh tiền sanh: quán vô thường khổ não vô ngã đối với mắt … ý vật … ưu sanh khởi dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ trợ nhãn thức … xúc xứ trợ thân thức. Vật tiền sanh: nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức; ý vật trợ các uẩn hiệp thế bằng tiền sanh.

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng tiền sanh duyên, chỉ có bậc tiền sanh: ý vật trợ các uẩn siêu thế bằng tiền sanh duyên.

[309] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng hậu sanh duyên: các uẩn hiệp thế sanh sau trợ thân sắc sanh trước này bằng hậu sanh duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng hậu sanh duyên: các uẩn siêu thế sanh sau trợ thân sắc sanh trước này bằng hậu sanh duyên.

[310] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng trùng dụng duyên. Các uẩn hiệp thế kế trước trợ các uẩn hiệp thế kế sau bằng trùng dụng duyên; Tâm thuận thứ trợ tâm chuyển tộc; tâm thuận thứ trợ tâm dũ tịnh bằng trùng dụng duyên.

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng trùng dụng duyên: tâm chuyển tộc trợ tâm đạo, tâm dũ tịnh trợ tâm đạo bằng trùng dụng duyên.

[311] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng nghiệp duyên: có câu sanh và dị thời. Câu sanh: Tư hiệp thế trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên. Dị thời: Tư hiệp thế trợ các uẩn quả và các sắc nghiệp bằng nghiệp duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng nghiệp duyên: có câu sanh và dị thời. Câu sanh: Tư siêu thế trợ các uẩn tương ưng bằng nghiệp duyên. Dị thời: Tư siêu thế trợ các uẩn quả bằng nghiệp duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng nghiệp duyên: Tư siêu thế trợ các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế và siêu thế bằng nghiệp duyên: Tư siêu thế trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên.

[312] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng quả duyên: một uẩn quả hiệp thế trợ ba uẩn và các sắc sở y tâm bằng quả duyên … hai uẩn; vào sát na tái tục …

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng quả duyên: ba câu.

[313] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng vật thực duyên: các danh thực hiệp thế trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng vật thực duyên; vào sát na tái tục đoàn thực trợ thân này bằng vật thực duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng vật thực duyên: ba câu.

[314] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng quyền duyên: nên làm có thời tái tục; nhãn quyền trợ nhãn thức … thân quyền trợ thân thức bằng quyền duyên; mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng quyền duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng quyền duyên: ba câu.

[315] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng thiền na duyên: một uẩn …

Pháp siêu thế … ba câu.

… bằng đồ đạo duyên: trong hiệp thế, một uẩn … trong siêu thế, ba câu.

Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng tương ưng duyên: một uẩn …

Pháp siêu thế … một uẩn …

[316] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh, tiền sanh và hậu sanh. Câu sanh: các uẩn hiệp thế trợ các sắc sở y tâm bằng tương ưng duyên; vào sát na tái tục, các danh uẩn trợ ý vật bằng bất tương ưng duyên, ý vật trợ các danh uẩn bằng bất tương ưng duyên. Tiền sanh: nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức; ý vật trợ các uẩn hiệp thế bằng bất tương ưng duyên. Hậu sanh: các uẩn hiệp thế trợ thân sanh trước này bằng bất tương ưng duyên.

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng bất tương ưng duyên; chỉ có tiền sanh: ý vật trợ các uẩn siêu thế bằng bất tương ưng duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: các uẩn siêu thế trợ các sắc sở y tâm bằng bất tương ưng duyên. Hậu sanh: các uẩn siêu thế trợ thân sanh trước này bằng bất tương ưng duyên.

[317] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng hiện hữu duyên: có câu sanh, tiền sanh, hậu sanh, vật thực và quyền. Câu sanh: một uẩn hiệp thế trợ ba uẩn và các sắc sở y tâm … cho đến câu chúng sanh vô tưởng. Tiền sanh: nhãn … ý vật … giống như tiền sanh duyên; ý vật trợ các uẩn hiệp thế bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các uẩn hiệp thế trợ thân sanh trước này bằng hiện hữu duyên. Ðoàn thực trợ thân này bằng hiện hữu duyên. Mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng hiện hữu duyên.

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng hiện hữu duyên, chỉ có tiền sanh: ý vật trợ các uẩn siêu thế bằng hiện hữu duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng hiện hữu duyên: một uẩn siêu thế trợ ba uẩn bằng hiện hữu duyên, hai uẩn …

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: các uẩn siêu thế trợ các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các uẩn siêu thế trợ thân sanh trước này bằng hiện hữu duyên.

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế và siêu thế bằng hiện hữu duyên: một uẩn siêu thế trợ ba uẩn và các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên, hai uẩn…

Pháp hiệp thế và siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng hiện hữu duyên: có câu sanh, hậu sanh, vật thực và quyền. Câu sanh: các uẩn siêu thế và các sắc đại hiển trợ các sắc sở y tâm bằng vật thực duyên. Hậu sanh: các uẩn siêu thế và đoàn thực trợ thân này bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các uẩn siêu thế và mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng hiện hữu duyên.

Pháp hiệp thế và pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: một uẩn siêu thế và ý vật trợ ba uẩn bằng hiện hữu duyên, hai uẩn …

… bằng vô hữu duyên … bằng ly khứ duyên … bằng bất ly duyên …

[318] Trong nhân có bốn cách; trong cảnh có ba cách; trong trưởng có bốn cách; trong vô gián có bốn cách; trong đẳng vô gián có bốn cách; trong câu sanh có năm cách; trong hỗ tương có hai cách; trong y chỉ có bảy cách; trong cận y có bốn cách; trong tiền sanh có hai cách; trong hậu sanh có hai cách; trong trùng dụng có hai cách; trong nghiệp có bốn cách; trong quả có bốn cách; trong vật thực có bốn cách, trong quyền có bốn cách, trong thiền na có bốn cách; trong đồ đạo có bốn cách; trong tương ưng có hai cách; trong bất tương ưng có ba cách; trong hiện hữu có bảy cách; trong vô hữu có bốn cách, trong ly khứ có bốn cách; trong bất ly có bảy cách.

ÐỐI LẬP.

[319] Pháp hiệp thế trợ pháp hiệp thế bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng tiền sanh duyên … bằng hậu sanh duyên … bằng nghiệp duyên … bằng vật thực duyên … bằng quyền duyên …

Pháp hiệp thế trợ pháp siêu thế bằng cận y duyên… … bằng tiền sanh duyên …

Pháp siêu thế trợ pháp siêu thế bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên…

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng hậu sanh duyên …

Pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế và siêu thế bằng câu sanh duyên …

Pháp hiệp thế và pháp siêu thế trợ pháp hiệp thế bằng câu sanh duyên … bằng hậu sanh duyên … bằng vật thực duyên … bằng quyền duyên…

Pháp hiệp thế và siêu thế trợ pháp siêu thế bằng câu sanh duyên … bằng tiền sanh duyên…

[320] Trong phi nhân có bảy cách. Tóm lược. Trong phi đẳng vô gián có bảy cách; trong phi câu sanh có năm cách; trong phi hỗ tương có năm cách; trong phi y chỉ có năm cách; trong phi cận y có bảy cách; trong phi tiền sanh có sáu cách; trong phi hậu sanh có bảy cách. Tóm lược. Trong phi đồ đạo có bảy cách; trong phi tương ưng có năm cách; trong phi bất tương ưng có bốn cách; trong phi hiện hữu có bốn cách; trong phi vô hữu có bảy cách; trong phi ly khứ có bảy cách; trong phi bất ly có bốn cách.

THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP.

[321] Trong phi cảnh từ nhân duyên có bốn cách. Tóm lược. Trong phi đẳng vô gián … bốn cách; trong phi hỗ tương … hai cách; trong phi cận y … bốn cách. Tóm lược. Trong phi đồ đạo … bốn cách; trong phi tương ưng … hai cách; trong phi bất tương ưng … hai cách; trong phi vô hữu … bốn cách; trong phi ly khứ … bốn cách.

ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG.

[322] Trong cảnh từ phi nhân duyên có ba cách; trong trưởng … bốn cách. Nên làm theo đề thuận tùng; trong bất ly … bảy cách.

DỨT NHỊ ÐỀ HIỆP THẾ.

NHỊ ÐỀ DỮ TÂM ỨNG TRI (Kenaciviññeyyadukaṃ)

PHẦN LIÊN QUAN (Paṭiccavāro)

THUẬN TÙNG.

[323] Pháp dữ tâm ứng tri liên quan pháp dữ tâm ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; ba sắc đại hiển liên quan một sắc đại hiển; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm bất ứng tri liên quan pháp dữ tâm ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm bất ứng tri và sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri liên quan pháp dữ tâm ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri, cùng sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm bất ứng tri liên quan pháp dữ tâm bất ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm bất ứng tri và sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm bất ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm ứng tri liên quan pháp dữ tâm bất ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm ứng tri và sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm bất ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri liên quan pháp dữ tâm bất ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri cùng sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm bất ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm ứng tri liên quan pháp dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm ứng tri và sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm bất ứng tri liên quan pháp dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm bất ứng tri và sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri liên quan pháp dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri; cùng sắc sở y tâm liên quan một uẩn dữ tâm ứng tri và dữ tâm bất ứng tri; hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan sắc đại hiển. Tóm lược.

[324] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có chín cách. Tóm lược. Trong bất ly có chín cách.

ÐỐI LẬP

[325] Trong phi nhân có chín cách; trong phi cảnh có chín cách. Tóm lược. Trong phi ly khứ có chín cách.

Cả bốn cách tính toán đều phải sắp đầy đủ như vậy.

PHẦN CÂU SANH (sahajātavāro) PHẦN DUYÊN SỞ (paccayavāro) PHẦN Y CHỈ (nissa-yavāro) PHẦN HÒA HỢP (saṃsaṭṭhavāro) PHẦN TƯƠNG ƯNG (sampayuttavāro) cũng nên giải rộng như vậy.

Trong phần duyên sở nên trình bày có ý vật và ngũ xứ. Có sao làm vậy.

PHẦN YẾU TRI (Pañhāvāro)

THUẬN TÙNG

[326] Pháp dữ tâm ứng tri trợ pháp dữ tâm ứng tri bằng nhân duyên: các nhân (hetu) dữ tâm ứng tri trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên; thời tái tục … Tóm lược.

[327] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có chín cách. Tóm lược. Trong bất ly có chín cách.

ÐỐI LẬP

[328] Trong phi nhân có chín cách … trong phi ly khứ có chín cách.

Cả bốn cách tính toán nên làm đầy đủ như vậy.

DỨT NHỊ ÐỀ DỮ TÂM ỨNG TRI.

NHỊ ÐỀ LẬU (Āsavadukaṃ)

PHẦN LIÊN QUAN (Paṭiccavāro)

THUẬN TÙNG

[329] Pháp lậu liên quan pháp lậu sanh khởi do nhân duyên: kiến lậu, vô minh lậu, liên quan dục lậu; dục lậu, vô minh lậu liên quan kiến lậu; dục lậu, kiến lậu liên quan vô minh lậu; vô minh lậu liên quan hữu lậu; vô minh lậu liên quan kiến lậu. Nên làm xoay vòng đều mỗi mỗi pháp.

Pháp phi lậu liên quan pháp lậu sanh khởi do nhân duyên: các uẩn tương ưng lậu và sắc sở y tâm liên quan lậu.

Pháp lậu và pháp phi lậu liên quan pháp lậu sanh khởi do nhân duyên: kiến lậu, vô minh lậu, các uẩn tương ưng, và sắc sở y tâm liên quan dục lậu. Nên kết hợp xoay vòng.

Pháp phi lậu liên quan pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn, hai uẩn … vào sát na tái tục, ý vật liên quan các danh uẩn; … một đại hiển; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp lậu liên quan pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: bốn lậu liên quan các uẩn phi lậu.

Pháp lậu và pháp phi lậu liên quan pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn, các lậu và sắc sở y tâm liên quan một uẩn phi lậu; hai uẩn …

Pháp lậu liên quan pháp lậu và pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: kiến lậu, vô minh lậu liên quan dục lậu và các uẩn tương ưng. Nên kết hợp xoay vòng.

Pháp phi lậu liên quan pháp lậu và pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn phi lậu và các lậu; hai uẩn …

Pháp lậu và pháp phi lậu liên quan pháp lậu và pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn, kiến lậu, vô minh lậu và sắc sở y tâm liên quan một uẩn phi lậu và dục lậu; hai uẩn … nên xoay vòng. Tóm lược.

[330] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có chín cách; tất cả đều có chín cách … trong quả có một cách; trong vật thực có chín cách; trong bất ly có chín cách.

ÐỐI LẬP

[331] Pháp phi lậu liên quan pháp phi lậu sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn phi nhân, hai uẩn … vào sát na tái tục vô nhân ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật, một sắc đại hiển … cho đến câu chúng sanh vô tưởng.

Pháp lậu liên quan pháp phi lậu sanh khởi do phi nhân duyên: si câu hành hoài nghi, câu hành trạo cử liên quan các uẩn câu hành hoài nghi, câu hành trạo cử.

[332] Pháp phi lậu liên quan pháp lậu sanh khởi phi cảnh duyên: sắc sở y tâm liên quan các lậu.

Pháp phi lậu liên quan pháp phi lậu sanh khởi do phi cảnh duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn phi lậu; vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn; một sắc đại hiển … cho đến câu chúng sanh vô tưởng.

Pháp phi lậu liên quan pháp lậu và phi lậu sanh khởi do phi cảnh duyên: sắc sở y tâm liên quan các lậu và các uẩn tương ưng. Tóm lược.

[333] Trong phi nhân có hai cách; trong phi cảnh có ba cách; trong phi trưởng có chín cách; trong phi vô gián có ba cách; trong phi đẳng vô gián có ba cách; trong phi hỗ tương có ba cách; trong phi cận y có ba cách; trong phi tiền sanh có chín cách; trong phi hậu sanh có chín cách; trong phi trùng dụng có chín cách; trong phi nghiệp có ba cách; trong phi quả có chín cách; trong phi vật thực có một cách; trong phi quyền có một cách; trong phi thiền na có một cách; trong phi đồ đạo có một cách; trong phi tương ưng có ba cách; trong phi bất tương ưng có chín cách; trong phi vô hữu có ba cách; trong phi ly khứ có ba cách.

THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP

[334] Trong phi cảnh từ nhân duyên có ba cách; trong phi trưởng … chín cách; trong phi vô gián … ba cách; trong phi đẳng vô gián …ba cách; trong phi hỗ tương … ba cách; trong phi cận y …ba cách; trong phi tiền sanh … chín cách; trong phi hậu sanh … chín cách; trong phi trùng dụng … chín cách; trong phi nghiệp … ba cách; trong phi quả … chín cách; trong phi tương ưng … ba cách; trong phi bất tương ưng … chín cách; trong phi vô hữu … ba cách; trong phi ly khứ … ba cách.

ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG.

[335] Trong cảnh từ phi nhân duyên có hai cách; trong vô gián … hai cách; trong quả … mộc cách; trong đồ đạo … một cách; trong bất ly … hai cách.

PHẦN CÂU SANH (sahajātavāro) giống như PHẦN LIÊN QUAN (paṭiccavāro).
PHẦN DUYÊN SỞ (Paccayavāro)

THUẬN TÙNG

[336] Pháp lậu nhờ pháp lậu sanh khởi do nhân duyên: căn lậu có ba câu giống như trong phần liên quan.

Pháp phi lậu nhờ pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm nhờ một uẩn phi lậu, hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật nhờ danh uẩn, các danh uẩn nhờ ý vật sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh nhờ các sắc đại hiển; các danh uẩn phi lậu nhờ ý vật.

Pháp lậu nhờ pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: các lậu nhờ các uẩn phi lậu; các lậu nhờ ý vật.

Pháp lậu và pháp phi lậu nhờ pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn, các lậu, và sắc sở y tâm nhờ một uẩn phi lậu, hai uẩn … pháp lậu và các uẩn tương ưng nhờ ý vật.

Pháp lậu nhờ pháp lậu và pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: kiến lậu, vô minh lậu nhờ dục lậu và các uẩn tương ưng, xoay vòng. Kiến lậu, vô minh lậu nhờ dục lậu và ý vật. Xoay vòng.

Pháp phi lậu nhờ pháp lậu và phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm nhờ một uẩn phi lậu và các lậu; hai uẩn … các uẩn phi lậu nhờ các lậu và ý vật.

Pháp lậu và pháp phi lậu nhờ pháp lậu và pháp phi lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn, kiến lậu, vô minh lậu, và sắc sở y tâm nhờ một uẩn phi lậu và dục lậu; hai uẩn … xoay vòng. Kiến lậu, vô minh lậu và các uẩn tương ưng nhờ dục lậu và ý vật. Xoay vòng. Tóm lược.

[337] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có chín cách; trong trưởng có chín cách. Tóm lược. Trong quả có một cách; trong bất ly có chín cách.

ÐỐI LẬP

[338] Pháp phi lậu nhờ pháp phi lậu sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm nhờ một uẩn phi lậu vô nhân, hai uẩn … vào sát na tái tục vô nhân, cho đến câu chúng sanh vô tưởng. Nhãn thức nhờ nhãn xứ … thân thức nhờ thân xứ; các uẩn phi lậu vô nhân nhờ ý vật.

Pháp lậu nhờ pháp phi lậu sanh khởi do phi nhân duyên: si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử và ý vật.

[339] Trong phi nhân có hai cách; trong phi cảnh có ba cách; trong phi trưởng có chín cách; trong phi nghiệp có ba cách; trong phi bất tương ưng có chín cách; trong phi vô hữu có ba cách; trong phi ly khứ có ba cách. Tất cả cách đếm cần được tính toán như vậy.

PHẦN Y CHỈ (nissayavāro) giống như PHẦN DUYÊN SỞ (paccayavāro).
PHẦN HÒA HỢP (Saṃsaṭṭhavāro)

[340] Pháp lậu hòa hợp pháp lậu sanh khởi do nhân duyên: kiến lậu, vô minh lậu hòa hợp dục lậu. Xoay vòng. Tóm lược.

[341] Trong nhân có chín cách; trong cảnh có chín cách … Trong tất cả đều có chín cách; trong quả có một cách; trong bất ly có chín cách.

[342] Trong phi nhân có hai cách; trong phi trưởng có chín cách; trong phi tiền sanh có chín cách; trong phi hậu sanh có chín cách; trong phi trùng dụng có chín cách; trong phi nghiệp có ba cách; trong phi quả có chín cách; trong phi thiền na có một cách; trong phi đồ đạo có một cách; trong phi bất tương ưng có chín cách.

PHẦN TƯƠNG ƯNG (sampayuttavāro) cùng cách đếm đều giống như PHẦN HÒA HỢP (saṃsa-ṭṭhavāro).
PHẦN YẾU TRI (Pañhāvāro)

THUẬN TÙNG

[343] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng nhân duyên: dục lậu trợ kiến lậu, vô minh lậu, bằng nhân duyên. Xoay vòng.

Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng nhân duyên: các nhân thành lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên.

Pháp lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng nhân duyên: dục lậu trợ kiến lậu, vô minh lậu, các uẩn tương ưng, và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng nhân duyên: các nhân phi lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên: thời tái tục.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng nhân duyên: các nhân phi lậu trợ các lậu tương ưng bằng nhân duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng nhân duyên: các nhân phi lậu trợ các uẩn tương ưng, các lậu, và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng nhân duyên: các lậu và các nhân phi lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên.

[344] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng cảnh duyên: các lậu sanh khởi do nhắm vào pháp lậu.

Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng cảnh duyên: các uẩn phi lậu sanh khởi nhắm vào các lậu.

Pháp lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng cảnh duyên: các lậu và các uẩn tương ưng sanh khởi nhắm vào các lậu.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng cảnh duyên: sau khi bố thí … giới … bố tát … thiền … các bậc Thánh xuất tâm đạo, phản khán tâm đạo; phản khán tâm quả, phản khán Níp bàn; Níp bàn trợ tâm chuyển tộc, trợ tâm dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên; các bậc Thánh phản khán phiền não đã đoạn trừ … phiền não đã dứt tuyệt; biết rõ phiền não đã sanh khởi trước kia; quán vô thường … đối với mắt … ý vật … các uẩn phi lậu … ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc; dùng thiên nhĩ nghe tiếng; dùng tha tâm thông biết tâm của người có tâm phi lậu; tâm không vô biên xứ trợ tâm thức vô biên xứ, tâm vô sở hữu xứ trợ tâm phi tưởng phi phi tưởng xứ; sắc xứ trợ nhãn thức … xúc xứ trợ thân thức; các uẩn phi lậu trợ biến hóa thông, trợ tha tâm thông, trợ túc mạng thông, trợ như nghiệp vãng thông, trợ vị lai phần thông, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng cảnh duyên: sau khi bố thí, hoan hỷ thỏa thích với việc ấy, các lậu sanh khởi nhắm vào đó; trì giới … hành bố tát … nhập thiền … hoan hỷ thỏa thích với mắt … ý vật … các uẩn phi lậu, các lậu sanh khởi, nhắm vào đó.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và phi lậu bằng cảnh duyên: sau khi bố thí … hoan hỷ thỏa thích với các uẩn phi lậu rồi nhắm vào đó mà các lậu và các uẩn tương ưng sanh khởi.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu sanh khởi do cảnh duyên: nhắm vào các lậu và các uẩn tương ưng, các lậu sanh khởi.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng cảnh duyên: nhắm vào các lậu và các uẩn tương ưng, các uẩn phi lậu sanh khởi.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu và phi lậu bằng cảnh duyên: nhắm vào các lậu các uẩn tương ưng, các lậu và các uẩn tương ưng sanh khởi.

[345] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng trưởng duyên, chỉ có cảnh trưởng khi chú ý đến các lậu thì các lậu hoặc sanh khởi … ba câu. Giống như cảnh duyên nhưng nên sắp đặt ý nghĩa chăm chú cảnh.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng trưởng duyên có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: sau khi bố thí … giới … bố tát … thiện từng làm … bậc Thánh xuất tâm đạo … phản khán quả … Níp bàn … Níp bàn trợ tâm chuyển tộc, trợ tâm dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả bằng cảnh duyên: chú ý đến mắt … ý vật … các uẩn phi lậu, hoan hỷ thỏa thích rồi khăng khít cảnh ấy mà ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi.

Câu sanh trưởng: pháp trưởng phi lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng trưởng duyên: có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: sau khi bố thí … hoan hỷ thỏa thích một cách khăng khít với các uẩn phi lậu, chú tâm cảnh ấy mà các lậu hoặc sanh khởi câu sanh trưởng: pháp trưởng phi lậu trợ các lậu tương ưng bằng trưởng duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng trưởng duyên: có cảnh trưởng và câu sanh trưởng. Cảnh trưởng: sau khi bố thí … hoan hỷ, thỏa thích một cách khăng khít với các uẩn phi lậu, chú tâm cảnh ấy nên ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi. Câu sanh trưởng: pháp trưởng phi lậu trợ các uẩn tương ưng, các lậu hoặc, và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng trưởng duyên. Chỉ có cảnh trưởng: hoan hỷ một cách khăng khít với các lậu và các uẩn tương ưng … các lậu sanh khởi. cảnh trưởng có ba câu.

[346] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng vô gián duyên: các lậu hoặc kế trước trợ các lậu hoặc kế sau bằng vô gián duyên.

Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng vô gián duyên: các lậu hoặc sanh kế trước trợ các uẩn phi lậu sanh kế sau bằng vô gián duyên; các lậu trợ tâm xuất lộ bằng vô gián duyên.

Pháp lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng vô gián duyên: các lậu sanh kế trước trợ các lậu và các uẩn tương ưng sanh kế sau bằng vô gián duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng vô gián duyên: các uẩn phi lậu sanh kế trước trợ các uẩn phi lậu sanh kế sau bằng vô gián duyên; tâm thuận thứ trợ tâm chuyển tộc, trợ tâm quả thiền nhập bằng vô gián duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng vô gián duyên: các uẩn phi lậu sanh kế trước trợ các uẩn lậu sanh kế sau bằng vô gián duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng vô gián duyên: các uẩn phi lậu sanh kế trước trợ các lậu và các uẩn tương ưng sanh kế sau bằng vô gián duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng vô gián duyên: có ba câu.

Pháp lậu trợ pháp lậu bằng đẳng vô gián duyên …

… bằng câu sanh duyên: chín câu.

… bằng hỗ tương duyên: chín câu.

… bằng y chỉ duyên: chín câu. Nên trình bày có ý vật.

[347] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: các lậu trợ các lậu bằng cận y duyên. ba câu.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: do nương đức tin mà bố thí … trùng … nhập thiền, khởi ngã mạn, chấp tà kiến; do nương giới hạnh … trùng … sàng tọa mà bố thí … trùng … chia rẽ tăng; đức tin … trùng … sàng tọa trợ đức tin … trùng … trợ quả thiền nhập bằng cận y duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: do nương đức tin mà khởi ngã mạn, chấp tà kiến; do nương giới hạnh … trùng … chia rẽ tăng; đức tin … trùng … sàng tọa trợ cho ái tham … trùng … vọng cầu bằng cận y duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và phi lậu bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y … trùng … thường cận y: do nương đức tin mà khởi ngã mạn, chấp tà kiến; do nương giới hạnh … trùng … sàng tọa mà sát sanh … trùng … chia rẽ tăng; đức tin … trùng … sàng tọa trợ ái tham … trùng … vọng cầu bằng cận y duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng cận y duyên: có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y. Có ba câu.

[348] Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng tiền sanh duyên: có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh. cảnh tiền sanh: nhãn … ý vật … cần được giải rộng như vậy … xuất xứ trợ thân thức bằng tiền sanh duyên. Vật tiền sanh duyên: nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức, ý vật trợ các uẩn phi lậu bằng tiền sanh duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng tiền sanh duyên: có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh. Cảnh tiền sanh: hoan hỷ thỏa thích với mắt … ý vật, nhắm vào đó mà các lậu sanh khởi. Vật tiền sanh: ý vật trợ các lậu bằng tiền sanh duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng tiền sanh duyên: có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh. Cảnh tiền sanh: hoan hỷ thỏa thích với mắt … rồi nhắm vào đó mà các lậu và các uẩn tương ưng sanh khởi. Vật tiền sanh: ý vật trợ các lậu và các uẩn tương ưng lậu bằng tiền sanh duyên:

[349] Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng hậu sanh duyên các lậu sanh sau trợ thân sanh trước này bằng hậu sanh duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng hậu sanh duyên: các uẩn phi lậu sanh sau trợ thân sanh trước này bằng hậu sanh duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng hậu sanh duyên: các lậu và các uẩn tương ưng sanh sau trợ thân sanh trước này bằng hậu sanh duyên.

[350] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng trùng dụng duyên: chín câu.

[351] Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng nghiệp duyên: có câu sanh và dị thời. Câu sanh: Tư phi lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên. Dị thời: Tư phi lậu trợ các uẩn quả và các sắc nghiệp bằng nghiệp duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng nghiệp duyên: Tư phi lậu trợ các uẩn tương ưng bằng nghiệp duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng nghiệp duyên: Tư phi lậu trợ các uẩn tương ưng, cùng các lậu và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên.

[352] Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng quả duyên: một câu.

[353] Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng vật thực duyên: các danh thực phi lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm lậu bằng vật thực duyên; vào sát na tái tục, đoàn thực trợ thân này bằng vật thực duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng vật thực duyên: các danh thực phi lậu trợ các lậu tương ưng bằng vật thực duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng vật thực duyên: các danh thực phi lậu trợ các uẩn tương ưng cùng các lậu và các sắc sở y tâm bằng vật thực duyên.

[354] Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng quyền duyên: các danh quyền phi lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng quyền duyên; vào sát na tái tục, nhãn quyền trợ nhãn thức … thân quyền trợ thân thức bằng quyền duyên; mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng quyền duyên … ba câu.

… trợ bằng thiền na duyên: ba câu.

… trợ bằng đồ đạo duyên: chín câu.

… trợ bằng tương ưng duyên: chín câu.

[355] Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: các lậu trợ các sắc sở y tâm bằng bất tương ưng duyên. Hậu sanh: các lậu trợ thân sắc sanh trước này bằng bất tương ưng duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh, tiền sanh và hậu sanh. Câu sanh: các uẩn phi lậu trợ các sắc sở y tâm bằng bất tương ưng duyên; vào sát na tái tục, danh uẩn trợ ý vật bằng bất tương ưng duyên, ý vật trợ danh uẩn bằng bất tương ưng duyên. Tiền sanh: nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức, ý vật trợ các uẩn phi lậu bằng bất tương ưng duyên. Hậu sanh: các uẩn phi lậu trợ thân sanh trước này bằng bất tương ưng duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng bất tương ưng duyên, chỉ có tiền sanh: ý vật trợ các lậu bằng bất tương ưng duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và phi lậu bằng bất tương ưng duyên, chỉ có tiền sanh, ý vật trợ các lậu và các uẩn tương ưng bằng bất tương ưng duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng bất tương ưng duyên: có câu sanh và hậu sanh. Câu sanh: các lậu và các uẩn tương ưng trợ các sắc sở y tâm bằng bất tương ưng duyên. Hậu sanh: các lậu và các uẩn tương ưng trợ thân sanh trước này bằng bất tương ưng duyên.

[356] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng hiện hữu duyên: dục lậu trợ kiến lậu và vô minh lậu bằng hiện hữu duyên. Nên xoay vòng.

Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và hậu sanh: Câu sanh: các lậu trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các lậu trợ thân sanh trước này bằng hiện hữu duyên.

Pháp lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng hiện hữu duyên: dục lậu trợ kiến lậu, vô minh lậu, các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh, tiền sanh, hậu sanh, vật thực và quyền. Câu sanh: một uẩn phi lậu trợ ba uẩn … cho đến câu chúng sanh vô tưởng. Tiền sanh: quán vô thường … đối với mắt … đối với ý vật … ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc; dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ trợ nhãn thức … xúc xứ trợ thân thức; nhãn xứ trợ nhãn thức … thân xứ trợ thân thức; ý vật trợ các uẩn phi lậu bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các uẩn phi lậu trợ thân sanh trước này bằng hiện hữu duyên; đoàn thực trợ thân này bằng hiện hữu duyên; mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng hiện hữu duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: các uẩn phi lậu trợ pháp lậu bằng hiện hữu duyên. Tiền sanh: hoan hỷ thỏa thích với mắt … với ý vật, dựa cảnh ấy mà các lậu hoặc sanh khởi; ý vật trợ các lậu bằng hiện hữu duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và phi lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: một uẩn phi lậu trợ ba uẩn và pháp lậu cùng các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên, hai uẩn … nên xoay vòng.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: dục lậu và các uẩn phi lậu tương ưng trợ kiến lậu và vô minh lậu bằng hiện hữu duyên. Nên xoay vòng. Dục lậu và ý vật trợ kiến lậu và vô minh lậu bằng hiện hữu duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh, tiền sanh, hậu sanh, vật thực, quyền. Câu sanh: một uẩn phi lậu và các lậu trợ ba uẩn và các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên. Câu sanh: các lậu và các sắc đại hiển trợ các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên; các lậu và ý vật trợ các uẩn phi lậu bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các lậu và đoàn thực trợ thân này bằng hiện hữu duyên. Hậu sanh: các lậu và mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp bằng hiện hữu duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng hiện hữu duyên: có câu sanh và tiền sanh. Câu sanh: một uẩn phi lậu và dục lậu trợ ba uẩn và kiến lậu, vô minh lậu cùng các sắc sở y tâm bằng hiện hữu duyên; hai uẩn … nên kết hợp xoay vòng. Câu sanh: dục lậu và ý vật trợ kiến lậu, vô minh lậu, và các uẩn tương ưng bằng hiện hữu duyên. Nên kết hợp xoay vòng.

[357] Trong nhân có bảy cách; trong cảnh có chín cách; trong trưởng có chín cách; trong vô gián có chín cách; trong đẳng vô gián có chín cách; trong câu sanh có chín cách; trong hỗ tương có chín cách; trong y chỉ có chín cách, trong cận y có chín cách; trong tiền sanh có ba cách; trong hậu sanh có ba cách; trong trùng dụng có chín cách; trong nghiệp có ba cách; trong quả có một cách; trong vật thực có ba cách. Tóm lược. trong đồ đạo có chín cách; trong tương ưng có chín cách, trong bất tương ưng có năm cách; trong hiện hữu có chín cách; trong ly khứ có chín cách; trong bất ly có chín cách.

ÐỐI LẬP

[358] Pháp lậu trợ pháp lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên …

Pháp lậu trợ pháp phi lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng hậu sanh duyên…

Pháp lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên …

Pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng tiền sanh duyên … bằng hậu sanh duyên … bằng nghiệp duyên … bằng vật thực duyên … bằng quyền duyên.

Pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng tiền sanh duyên …

Pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng tiền sanh duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên … bằng tiền sanh duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp phi lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên.

Pháp lậu và pháp phi lậu trợ pháp lậu và pháp phi lậu bằng cảnh duyên … bằng câu sanh duyên … bằng cận y duyên …

[359] Trong phi nhân có chín cách; trong phi cảnh có chín cách; trong phi trưởng có chín cách ..Ṭất cả đều chín cách; trong phi bất ly có chín cách.

THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP

[360] Trong phi cảnh từ nhân duyên có bảy cách; trong phi trưởng … bảy cách; trong phi vô gián … bảy cách; trong phi đẳng vô gián … bảy cách; trong phi hỗ tương … ba cách; trong phi cận y … bảy cách. Tất cả đều bảy cách; trong phi đồ đạo … bảy cách; trong phi tương ưng … ba cách; trong phi bất tương ưng … bảy cách; trong phi vô hữu … bảy cách; trong phi ly khứ … bảy cách.

ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG

[361] Trong cảnh từ phi nhân duyên có chín cách; trong phi trưởng … chín cách. Nên làm đầy đủ như các câu thuận tùng; trong bất ly … chín cách.

DỨT NHỊ ÐỀ LẬU.

NHỊ ÐỀ CẢNH LẬU (Sāsavadukaṃ)

PHẦN LIÊN QUAN (Paṭiccavāro)

THUẬN TÙNG

[362] Pháp cảnh lậu liên quan pháp cảnh lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn cảnh lậu hai uẩn … vào sát na tái tục ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; một sắc đại hiển … sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.

Pháp phi cảnh lậu liên quan pháp phi cảnh lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn liên quan một uẩn phi cảnh lậu, hai uẩn …

Pháp cảnh lậu liên quan pháp phi cảnh lậu sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn phi cảnh lậu.

Pháp cảnh lậu và pháp phi cảnh lậu liên quan pháp phi cảnh lậu sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn phi cảnh lậu, hai uẩn …

Pháp cảnh lậu liên quan pháp cảnh lậu và pháp phi cảnh lậu sanh khởi do nhân duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn phi cảnh lậu và các sắc đại hiển.

Nhị đề hiệp thế (lokiyadukaṃ) trong đề tiểu đỉnh (cūḷantaraduka) như thế nào thì đây cần được làm theo như vậy, không có chi khác.

DỨT NHỊ ÐỀ CẢNH LẬU.

    Xem thêm:

  • Vi Diệu Pháp – Bộ Vị Trí tập 4 - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Vị Trí tập 5 - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Vị Trí tập 2 - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Vị Trí tập 1 - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Vị Trí tập 6 - Luận Tạng
  • Đại Cương Luận Câu Xá - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Song Đối tập 1 - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Pháp Trụ - Luận Tạng
  • Giảng Giải Kinh Viên Giác - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Chất Ngữ - Luận Tạng
  • Thiền Ba La Mật - Luận Tạng
  • Luận Đại Trí Độ Tập 4 - Luận Tạng
  • Một Trăm Câu Hỏi Đáp Về Pháp Môn Niệm Phật - Luận Tạng
  • Tiểu Thừa Phật Giáo Tư Tưởng Luận - Luận Tạng
  • Luận Đại Trí Độ Tập 2 - Luận Tạng
  • Yếu Chỉ Kinh Pháp Hoa - Luận Tạng
  • Vi Diệu Pháp – Bộ Phân Tích - Luận Tạng
  • Bửu Tạng Luận - Luận Tạng
  • Sớ Thần Bảo Ký Nhơn Vương Hộ Quốc Kinh Bát Nhã Ba La Mật - Luận Tạng
  • Luận Đại Trí Độ Tập 5 - Luận Tạng