Vi Diệu Pháp – Bộ Vị Trí Tập 5
Dịch giả: Tịnh Sự (Santakicca)
***
Lời Nói Ðầu (Abhidhammatthasangaha)
Bộ Vị trí (Paṭṭhāna) của tạng Vi Diệu Pháp gồm có 6 quyển. Trong thời gian qua nhờ sự cho phép của Thành hội Phật giáo, đã in xong bốn quyển. Nay ban tu chỉnh tạng Diệu Pháp tiếp tục tu chỉnh để in quyển thứ 5.
Bộ Vị trí quyển 5 này nội dung trình bày bốn phần Vị trí (Paṭṭhāna):
1. Vị-trí Nhị đề Tam đề.
2. Vị-trí Tam đề Nhị Ðề.
3. Vị-trí Tam đề Tam Ðề.
4. Vị-trí Nhị đề Nhị Ðề.
Vị trí Nhị đề Tam đề là nêu những câu pháp thuộc Tam đề (tika) này, mà cũng thuộc Nhị đề (duka) kia. Thí dụ: các pháp thiện thành nhân liên quan pháp thiện phi nhân (Tam đề thiện, nhị đề nhân) v.v…
Vị trí Tam đề Nhị đề là nêu những câu pháp thuộc nhị đề (duka) này, mà cũng thuộc pháp tam đề (tika) kia. Thí dụ: “Pháp nhân thành thiện liên quan pháp nhân thành thiện (nhị đề nhân tam đề thiện)” v.v…
Vị trí Tam đề Tam đề là nêu những câu pháp thuộc tam đề (tika) này mà cũng thuộc tam đề (tika) kia. Thí dụ: “Pháp tương ưng lạc thọ thành thiện liên quan pháp tương ưng lạc thọ thiện (tam đề thọ, tam đề thiện)” v.v…
Vị trí Nhị đề Nhị đề là nêu những câu pháp thuộc nhị đề (duka) này mà cũng thuộc nhị đề (duka) kia. Thí dụ: “Pháp lậu thành nhân liên quan pháp lậu nhân (nhị đề lậu, nhị đề nhân)” v.v…
Bốn phần vị trí này ở đây chỉ trình bày tóm lược câu pháp lẫn chi pháp, không trình bày rộng rãi như một lời giải thích; có hai lý do để tóm tắt; một vì câu pháp phần nhiều trùng lặp, hai vì chi pháp dễ dàng nhận ra nếu là bậc trí tuệ thẩm xét. Ðương nhiên sẽ khó hiểu cho người sơ cơ chưa thông thạo Vi Diệu Pháp ở các bộ sách căn bản trước như Bộ Pháp Tụ (Dhammasaṅginī) chẳng hạn.
Khi tu chỉnh tạng Vi Diệu Pháp nói chung, Bộ Vị Trí nói riêng, chúng tôi cũng hết sức băn khoăn vì dịch từ ngữ chuyên môn phải vận dụng từ Hán Việt nhiều, không thể dịch nghĩa nôm dài dòng và thiếu chính xác, việc ấy lại làm cho người đọc khó hiểu; một lẽ nữa, chánh văn Pāli viết như thế phải diïch như thế, không thể tự tiện dịch thoát văn hay giải thích ra như bản sớ giải, việc ấy cũng làm cho người đọc thấy khô khan khó hiểu. Nhưng chúng tôi cũng đành chịu thôi, bởi đây là chánh tạng kinh điển.
Ngài Hòa thượng ân sư của chúng tôi đã dịch quá sát văn rồi, chúng tôi chỉ có nhiệm vụ rà soát lại và biên tập để in thành sách.
Mong sao các bậc trí giả suy xét cảm thông, và hoan hỷ với việc làm của chúng tôi.
Chúng tôi cũng kính tri ân Thượng Tọa Giác Chánh, người đã thường xuyên đôn đốc việc tu chỉnh Tạng Diệu Pháp này; kính tri ân Hòa Thượng Tịnh Hạnh vị đã ủng hộ kinh phí để in quyển Vị Trí IV mà chúng tôi chưa kịp nhắc đến. Cũng xin ghi nhận công đức của ban thư ký biên tập, làm vi tính như Tín nữ Ngọc Thủy, biên tập bản thảo như Tu nữ Huệ Tú và nhóm Phật tử gia đình Bà Ðịnh Tri (Vĩnh Phúc) đã lo việc in ấn.
Chúng tôi cũng hoan hỷ ghi nhận công đức của Thượng Tọa Tăng Ðịnh chùa Kỳ Viên, Q.3, TP Hoà Chí Minh, đã giúp đỡ liên hệ xin giấy phép in.
Nguyện nhờ oai lực chánh pháp sẽ thành tựu mọi đều kiết tường đến các vị hữu ân ấy.
Nguyện cho chúng sanh được an lạc tiến hóa.
TM. Ban tu chỉnh
Tỳ Khưu Giác Giới.
