Kinh Tâm Minh
Phật Thuyết Tâm Minh Kinh
Tây Tấn Trúc Pháp Hộ dịch
Bản Việt dịch của Thích Tâm Nhãn
***
Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật du hoá đến núi Linh-thứu, trong thành Vương-xá, cùng đông đủ 500 vị Tỳ-kheo và tứ bộ chúng. Một hôm vào lúc sáng sớm, đức Phật đắp y ôm bát đến một huyện khất thực. Chư-thiên, Long thần bay ở trên theo hầu. Khi đến trước của cổng đóng của nhà Phạm-chí, đức Phật phóng ánh hào quang lớn chiếu khắp mười phương.
Khi ấy, vợ Phạm-chí đang nhen lửa nấu cơm, vừa thấy vầng hào quang tự nhiên toàn thân tràn đầy sự an lạc mát mẻ, tâm bà suy nghĩ: “Ánh sáng chiếu rọi sáng hôm nay không giống ánh sáng mặt trời, mặt trăng, hay của Phạm-thiên, Đế-thích, Tứ thiên Vương hoặc của Chư thiên”. Bà cung kính mỉm cười vui mừng hơn bao giờ hết, đoạn xoay đầu lại thấy đức Phật hình dáng đoan chánh tuyệt đẹp, oai-nghi kỳ lạ như mặt trăng giữa các vì tinh tú, như ánh sáng bình minh xuất hiện ở chóp núi. Tất cả tướng hảo đầy đủ. Thân thể thanh nhã không có một vẻ xấu nào, đạt được tịch tĩnh tối thượng, đắc đệ-nhất định. Như Chuyển-luân-vương quang lâm đại bảo điện có quan cận thần theo hầu. Lại như Đế-thích ngự trì cung trời Đao-lợi, như Phạm-thiên Vương ở ngôi tôn quý thứ bảy, như đứng trên đỉnh tuyết sơn thấy rõ mọi vật xung quanh. Vợ Phạm-chí lòng vui mừng hớn hở gấp bội và nghĩ ngợi: “Nay được thấy Phật và chúng đệ tử thật là thoả lòng ước nguyện. Ta muốn đem thức ăn dâng cúng cho bậc Chánh-giác, nhưng thầm nghĩ là có ông chồng ngu không có đức tin lòng còn 62 là kiến ngoại đạo, thấy ta cúng dường chắc không vui lòng. Có lẽ đời trước quá nhiều tội lỗi nên ta mất tướng hùng dũng của người nam, phải lấy thân nữ như người bị trói buộc. Muốn cúng dường Thế-Tôn không được thoả lòng mong muốn, mà thuận theo ý phải làm thế nào?” Nghĩ vậy nhưng vợ Phạm-chí cũng lấy bát nước cơm dâng lên đức Phật. Nhờ thần thông của Phật tự nhiên trong bát nước cơm có trăm nghìn thứ mùi vị ngon. Đức Phật tiếp nhận bát nước cơm rồi có lời khen ngợi rằng:
Giả sử trăm con ngựa
Yên cương đính bạc vàng
Ân-huệ thí cho người
Không bằng bát nước cơm
Thiết bày xe bảy-báu
Chở đầy ấp chân-châu
Bát nước cơm cúng Phật
Phước này hơn phước kia
Nếu thí trăm bạch-tượng
Ngọc minh-châu anh-lạc!
Cúng dường Phật nước cơm
Phước này siêu thắng hơn
Như Chuyển-luân-thánh-vương
Và Hoàng-hậu Phổ-hiền
Đoan chánh không ai bằng
Thân anh-lạc bảy-báu
Mỗi thứ có hàng trăm
Nhiều loại đẹp như thế
Tất cả thí cho người
Không bằng bát nước cơm.
Khi ấy, Phạm-chí đang đứng yên lặng nghe Phật khen ngợi, tâm còn nghi ngờ nên đến trước Phật hỏi:
Kính thưa Thế-Tôn! Làm sao một bát nước cơm mà cũng được Thế-Tôn tán thán như thế? Còn như đem nhiều thứ châu báu như: ngựa, voi, xe cộ… để cúng dường thì không thể chê được, mà sao nói không bằng cúng dường bát nước cơm. Bát nước cơm ấy không đáng một tiền lại khen gấp bội như vậy ai mà tin cho được!
Đức Thế-Tôn liền hiển lộ tướng lưỡi rộng dài che lên khuôn mặt Ngài, lên đến Phạm-thiên rồi mới bảo Phạm-chí:
Ta từ vô số trăm ngàn ức kiếp thường chí thành hành lục độ vô hạn định, đem an lạc cho tất cả hữu tình mà không tham tiếc nên mới được tướng lưỡi này. Lẽ nào Ta nói vọng ngữ mà được tướng lưỡi dài như thế này ư? Ta muốn hỏi ông, ông hãy thành thật mà đáp:
Ông đã từng đi qua lại trong thành La-duyệt-kỳ ở nước Xá-vệ, trên đường có cây tên Ni-câu-loại tàng cây của nó có thể che rợp mọi người và 500 cổ xe phải không?
-Dạ đúng thưa Thế-Tôn, con người cũng thấy như vậy.
-Hạt giống của nó lớn như thế nào?
-Dạ lớn bằng hạt cải.
-Ông thật hai lưỡi. Nếu như bằng cây cải làm sao to lớn thế?
-Dạ thưa Thế-Tôn, con không dám nói dối.
Đức Thế-Tôn lại hỏi:
Nếu như trồng hạt cải sinh thành cây to lớn, thì mảnh đất ấy không đủ chỗ cho sự sinh sôi phát triển và tàng cây toả rộng che phủ của cây cải; huống chi Như Lai Vô-thượng-chí-chơn, Đẳng-chánh-giác, lành thay là người phước hội phổ thắng, đắc giới, định, tuệ, giải thoát, giải-thoát-tri-kiến, đại-từ đại-bi vô bờ vô bến, đem bữa ăn cúng dường cho Như Lai công đức khó đo lường.
Phạm-chí im lặng không nói nữa. Khi ấy, Đức Phật mỉm cười hào quang năm sắc từ miệng phóng ra chiếu khắp mười phương cõi trời, người, muôn loài trong năm đường, tâm đều vui vẻ. Còn ngạ quỉ no đầy, thống khổ ở đại ngục dừng lại, súc sinh ý khai ngộ tội tiêu trừ. Luồng hào quang phóng rồi đoạn quay lại chỗ Phật. Pháp cười của chư Phật thường có tướng tốt như: Quyết định thọ-ký cho hàng Bồ Tát, thì ánh hào quang chiếu khắp mười phương rồi theo đỉnh của Phật nhập vào. Thọ-ký cho hàng Duyên-giác, thì vầng hào quang nhập vào giữa trán. Thọ-ký hàng Thanh-văn hào quang nhập vào vai. Thuyết chuyện sinh thiên hào quang nhập vào rốn, thuyết chuyện giáng xuống làm người hào quang nhập vào đầu gối, thuyết về tam đồ khổ hào quang nhập vào lòng bàn chân. Nụ cười han hoan của chư Phật không vì dục mà cười, không vì sân, si, phóng dật, lợi dưỡng, vinh hoa, phú quí mà cười. Nay đức Phật phổ-độ thương xót tất cả chúng sanh, hành pháp đại-bi không vì bảy pháp đó mà cười. Hiền giả A-nan phân biệt bảy pháp nên biết pháp, thấy nghĩ hiểu đúng thời, thông suốt sự việc trong chúng hội. Tự mình tư-duy phản-tỉnh hiểu được căn tánh mọi người, liền đứng dậy chỉnh y phục, quì gối bạch Phật:
Thưa Thế-Tôn! Vì sao Thế-Tôn cười xin Thế-Tôn nói ý đó.
Phật bảo A-nan:
-A Nan! Ông thấy vợ Phạm-chí phát tâm lớn không?
-Dạ thưa Thế-Tôn thấy.
Phật bảo:
Người phụ nữ này sau khi chết sẽ chuyển thân nữ thành thân nam, sinh lên cõi trời thành đấng cao quí trong Chư-thiên, sinh ở thế gian là người trên mọi người. Cô ấy hiểu được diệu pháp thâm sâu, rõ các pháp duyên sinh như huyễn, như hoá, như ánh trăng trong nước, như tiếng vang, như hơi đất. Trải qua ba mươi kiếp sẽ thành Phật hiệu là Minh Tâm Như Lai, Chí-chơn đẳng chánh giác, Minh-hạnh-thành-vị, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, Vô-thượng-sỹ, Đạo-pháp-ngự, Thiên-nhơn-sư hiệu phật, Thế-Tôn.
Phạm-chí kính phục năm vóc gieo xuống đất khắc tâm, tự trách và nói lời sám hối:
Con như đứa bé ngu si ám độn, hoài nghi do dự không biết Đại-thánh, nói năng vô lễ, hoàn toàn tội lỗi.
Phật bảo:
Lành thay! Lành thay! Nếu ông tự thấy lỗi quay về tôn kính đức Phật, theo phép tắc luật lệ của đạo nếu ăn năn hối cãi lỗi cũ, thì tội lỗi đó tiêu trừ phước đức ngày càng tăng dần.
Phạm-chí kính cẩn bạch:
Kính thưa Thế-Tôn! Nguyện xin Thế-Tôn đại-từ gia ân rũ lòng thương xót cho phép con được xuất gia.
Đức Phật liền nạp thọ cho Phạm-chí làm Sa-môn, cạo bỏ râu tóc, thân thọ pháp y. Thế-Tôn giảng tứ thánh đế: khổ, tập, diệt, đạo.
Phạm-chí vui mừng giác-ngộ lậu-hoặc đoạn-tận. Phật nói như vậy, hiền giả A-nan và tất cả tứ bộ chúng: trời, người, Long thần,… đều phát ý đạo hoan hỷ đảnh lễ thối lui.
