Bài Tán Thán Đức Kiết Tường Của Phật
Phật Cát Tường Đức Tán
Tịch Hữu Tôn Giả tạo Tống Thí Hộ dịch
Bản Việt dịch của Thích Như Điển
***
QUYỂN THƯỢNG
Con nay quy mạng Phật Thế Tôn
Xưng tán tối thượng những công đức
Nói đúng thời, đúng lúc chẳng sai
Lời thật, lời pháp, lời đúng nghĩa
Chánh ngữ, tịch ngữ, lời vô ngã
Hiển thị nghĩa đệ nhứt chân lý
Xuất hiện nhiều thân khắp nơi thấy
Lành hay thấy được ánh sáng soi
Mở cho hữu tình mắt trí tuệ
Phá tan chỗ si ám tối tăm
Mười lực chơn thật từ đó sanh
Cho đến tối cao đất mát mẻ
Tứ vô Sở Úy đều đầy đủ
Tạo ánh sáng lớn mang đèn soi
Khai mở ánh sáng chiếu soi cho
Cho kia rõ biết chỗ sáng suốt
Phát khởi kiên cố hạnh tinh tấn
Chẳng giảm tất cả mọi công đức
Thích Ca giọng lớn như Sư Tử
Hay nói chẳng ràng giáo pháp ấy
Thế gian tán pháp chẳng hay nhiễm
Tối thượng thanh tịnh lẫn đại bi
Phạm Vương Đế Thích Tỳ Sa Môn
Cùng với chư thiên thường cung kính
Phật hay thường nói những lời dụ
Ngọt đẹp sâu xa và rộng rãi
Chánh nhơn như lý tiếng giải thoát
Lại hay rõ biết tất cả tiếng
Rộng lớn thanh tịnh như hư không
Tối thượng sanh ra dòng giống vua
Phật sáng suốt như mặt trời trăng
Trời Người A Tu La cúng dường
Chứng được Thất Giác Chi quý giá
Tạo lập tối thượng chốn pháp bảo
Ngu si, ám độn liền khai sáng
Ánh vàng chiếu dọi nơi thân đẹp
Trong người tối thượng quý trong đời
Đoạn trừ tham nhuế, si cùng nhiễm
Người ấy như hoa sen trắng quý
Người ấy sánh đẹp hơn hoa sen
Thanh tịnh sanh tử ưu bi não
Vô minh kiêu mạn đều trừ hết
Lìa khổ chỗ đấu tranh kiện tụng
Vĩnh viễn đoạn trừ các nhơn nhiễm
Cùng thọ các pháp chẳng nghĩ bàn
Đưa ta đến chốn pháp tràng kia
Chuyển sanh pháp luân lợi quần sanh
Diệt lối sanh tử luôn các khổ
Định ấy nước lắng thật thanh tịnh
Như biển dung chứa sâu không đáy
Có thể trừ khô khát ái nguồn
Cho nên đầy đủ nước công đức
Kẻ thấy mọi loài tâm vui nhộn
Ở tất cả nơi chẳng đắm trước
Hay bỏ thân nầy vì chúng sanh
Oán thân hai loại đều bình đẳng
Màu như vàng thật mới tỏa sáng
Lưỡi ví liên hoa thật thanh tịnh
Thân sáng chiếu diệu lại sáng thêm
Chắc chắn như vàng lẫn như điện
Siêng năng tinh tế lấy làm đầu
An trụ nơi chốn Tam Ma Địa
Trí huệ thông đạt nơi đảnh môn
Lần lượt biểu hiện tướng trang nghiêm
Như Lai dũng mãnh đấng vô úy
Tất cả rộng xa đều thông đạt
Hay phá ma lực như voi mạnh
Lành nói tối thượng các pháp ngã
An trụ yên ổn vui nhẫn nhục
Đoạn trừ tất cả ái trói buộc
Chánh trí an lập, biết chắc chắn
Trí huệ rộng sâu, trí tuyệt vời
Tối thượng khó được hoa Ưu Đàm
Đủ trăm ngàn loại công đức lớn
Như Lai Thánh Tôn gặp khó được
Đầy đủ vô biên pháp công đức
Như đất hay gìn những hạt giống
An định tịch tĩnh cùng rộng lớn
Như Lai trí huệ cũng như vậy
Đầy đủ vô biên công đức pháp
Vô cấu vô nhiễm gốc thanh tịnh
Nhuần gội thân tâm đấng Điều Phục
Dẫn dắt chúng sanh qua bờ kia
Chuyên nói chánh pháp để cứu đời
Ba mươi hai tướng đều đầy đủ
Tám mươi vẻ đẹp lại trang nghiêm
Trăm phước đầy đủ khắp cả thân
Rộng khắp cao cả khó sánh ví
Ở nơi các pháp được tự tại
Hiển thị thanh tịnh nơi nghĩa rõ
Trí hay tỏa khắp các cảnh giới
Trí Kim Cang phá các phiền não
Lại hay điều phục cảnh thế gian
Phát ngộ hy vọng tánh ấy trừ
Đối trị phiền não tận vô dư
Rộng khắp biện tài chẳng chướng ngại
Bố thí trì giới và nhẫn nhục
Tinh tấn thiền định cùng trí tuệ
Các Ba La Mật đều viên thành
Tiên A Tư Đà thường cúng dường
Công đức của Phật cao như núi
Công đức từng chứa như nước biển
Tự giác giác tha hạnh viên mãn
Thanh Văn mười phương đều chấn động
Vô biên ngôn thuyết, vô biên đức
Biện tài vô ngại lại vô biên
Phật nhứt thiết trí đấng vô thượng
Quy mệnh Phật vì bậc Đại Ân
Quy mệnh lành tạo giúp thế gian
Tùy nơi các pháp đều nghe rõ
Trí ấy thông đạt các pháp môn
Cúi đầu tối thắng bậc rõ pháp
Trước rõ tự biết thấy các pháp
Chứng được vô thượng Đại Bồ Đề
Sau độ chúng sanh lợi cũng thế
Cúi đầu tự tha bậc chơn giác
Chơn thật rõ biết các phạm hạnh
Chẳng phá khó đoạn sắc lực ấy
Đầy đủ rõ sáng lại đầy khắp
Cúi đầu trước bậc tu phạm hạnh
Chẳng quên mất pháp rồi an trụ
Dũng mãnh kiên cố đấng tối thắng
Phật tâm rộng rãi thật vô biên
Tất hay chiếu sáng, tánh vui khổ
Phật vì tối thắng lành Điều Ngự
Lại xưng vô thượng lưỡng Túc Tôn
Trong các Sa Môn Đại Sa Môn
Cúi đầu Sa Môn chẳng sai trái
Phật đã đủ tu các phạm hạnh
Năng làm thế gian vua thuốc lớn
Lại vì hay thấy bậc Giải Thoát
Cúi đầu Tôn Sư Đại Trí Tuệ
Điều phục, tịch tĩnh gần tịch tĩnh
An trụ tối thượng tâm điều phục
Được vào cửa của đệ nhứt nghĩa
Cúi đầu rồi đến đất sạch mát
Tất cả chắp tay cùng cung kính
Mới thọ của cúng của trời người
Sâu vì trời người thí ruộng phước
Quy mạng phước sanh Vô Thượng Sĩ
Rõ pháp rõ nghĩa rõ thời lượng
Như thật rõ mình lại rõ người
Tự tha căn tánh đều rõ biết
Rõ biết đây đó cả chỗ chấp
Tam Ma Tư Đa các căn tịch
Các việc tạo tác đều châu viên
Giới cấm đầy đủ thật khó sánh
Cúi đầu lực lớn Tam Ma Địa
An trụ không diệt Tam Ma Địa
Không trái không nghịch lìa các nguy
Lại chẳng cao thấp, tâm xả chấp
Kết sanh liên tục đều lìa khỏi
Như núi Diệu Cao tâm an định
Trí bất thối chuyển đều thành tựu
Khắp tất cả nơi trí thường theo
Cúi đầu vô thắng vô diệt trí
Rõ biết các pháp khó gì hơn
Phật là bậc ái kiến, thiện kiến
Tri ái, thiện ái, đức vô biên
Cúi đầu yêu giận đều bình đẳng
Tối thượng uy nghi đều vui ái
Đầy đủ đẹp lạ các biện tài
Biện tài theo ý phá ngu si
Cúi đầu tuyên dương kẻ chánh ngữ
Danh xưng rộng khắp lại hy hữu
Khắp trong ba cõi đều nghe biết
Thế gian người trí tùy lời hỏi
Phật đều lành đáp không ẩn giấu
Tướng Phật uy nghi không gì sánh
Thấy kẻ quần sanh tâm thích nghi
Làm cho thế gian sanh vui ái
Cúi đầu lành thí kẻ hoan hỷ
Nhanh lẹ lời nói chẳng lặp lại
Bình đẳng chẳng sánh vô sai biệt
Mỹ vị đầy đủ tiếng thanh diệu
Cúi đầu lời nói không thể sánh
Phật ở trong đời là bậc trí
Lại là người tối thượng của Tiên
Thế gian thấy khác tất chẳng sanh
Cúi đầu xa lìa tà, tư, giác
Ngay cả ưu bi và khổ não
Đều trừ nhiễm pháp tận chẳng còn
Khinh phù động loạn đều chẳng sanh
Cúi đầu xa rời những sai trái
Hủy báng Như Lai tâm chẳng thấp
Khen tặng Như Lai tâm chẳng cao
Xưng tụng bình đẳng trí an nhiên
Cúi đầu chẳng nhiễm nơi khen chê
Bình thản cao thấp và nhiễm tịnh
Pháp khổ pháp lạc cùng yêu giận
Trí phật không nhiễm lại chẳng sai
Cúi đầu Như Lai bậc ngữ lành
Chúng sanh nói ác chẳng nghĩa gì
Như Lai lành che không tỏ bày
Hành các pháp thí nhiếp thế gian
Cúi đầu chánh chơn kẻ hay nói
Người ác nói ác đều xúc phạm
Tâm Phật không động thật an nhiên
Lời lành lời dữ đều chẳng sai
Cúi đầu yêu giận đều bình đẳng
Huỳnh kim, lưu ly cùng trân châu
Là vật tối quý của thế gian
Như Lai đã lìa tâm tham ái
Xem như cỏ gỗ và đất đá
Như Lai đã lìa ba loại mạn
Tâm nầy an tịnh mà tịch nhiên
Giường nằm đồ ngủ và của quý
Thấy kẻ đến cầu đều thí cho
Với lợi không lợi chẳng vui buồn
Khinh mạn cũng sanh tâm hỷ xả
Vô ưu vô não cũng chẳng sanh
Cúi đầu kẻ trí phá pháp tà
Lại hay xa lìa các nhiễu não
Thường nói với người lành gần gũi
Chẳng nói thế gian lời lợi dưỡng
Lại chẳng nói lời hư vọng thảy
Lời nói tự ý lại tự tại
Lời nói tịch tĩnh lìa hỷ lạc
Lời nói thuần nhứt, tịnh chẳng dơ
Cúi đầu lời nói kẻ tịch tịnh
Lời nói ngọt ngào mà chẳng nhiễm
Lời nói hay phục tất cả ma
Lời nói quyết định lìa thế gian
Cúi đầu lìa khỏi những vô trí
Lại hay xa lìa thấy điên đảo
Lại lìa khinh phù duyên động loạn
Lại lìa tất cả phi ngôn ngữ
Cúi đầu lời lành kẻ nhiếp hóa
Thường hay chẳng nịnh, chẳng điêu ngoa
Thuận theo thanh tịnh tâm chơn thật
Rộng làm ái kính thật chẳng hư
Cúi đầu để qua nạn sanh tử
Tất cả việc làm đều thành tựu
Đó là chánh pháp cửa ra vào
Kẻ thấy hoan hỷ bậc Thế Gian
Cúi đầu quy mệnh bậc thanh tịnh
Quy mệnh lành nói các giáo pháp
Tùy nghi không chuyển, trừ phiền não
Chánh thiện rõ biết ra khỏi cửa
Đến chứng Bồ Đề pháp chơn thật
Chẳng phá cao hơn quy về pháp
Lành dạy thế gian cửa tịch tĩnh
Cho đến chánh pháp rộng tuyên dương
Trời người thế gian pháp lợi lạc
Như Lai đã nói các pháp ngữ
Lìa những ái dục nhiễm trước thinh
Tiếng chẳng điều phục tức phải trừ
Cúi đầu lành nói pháp dạy người
Như Lai hằng tu các tịnh mệnh
Tâm chẳng động loạn thật an nhiên
Ba cõi bình đẳng niệm giữ tâm
Cúi đầu Năng Nhân tam bất hộ
Phật đã đoạn trừ lời nghi hoặc
Bình đẳng phần vị thường chỗ làm
Niết Bàn chẳng khác cửa thắng ái
Cúi đầu rộng lớn kẻ chứng vào
Phật vì tối thượng kẻ thắng đạo
Đầy đủ chúng đức bậc Trời Người
Thần thông phương tiện tất viên thành
Cúi đầu đã được những tự tại
Cúi đầu quy y đức đầy đủ
Mười hiệu đầy đủ chẳng thể sánh
Như Lai, ứng cúng, Đẳng Chánh Giác
Minh Hạnh đầy đủ bậc Thiện Thệ
Thế gian giải rõ vô Thượng Sĩ
Điều Ngự Trượng Phu, Thầy Trời Người
Hiệu Phật Thế Tôn đều tuyên dương
Cho nên con nay lại tán lễ
Như Lai vô nhiễm vô phát ngộ
Lìa thai tạng sanh ra thù thắng
Hay đủ chúng sanh những nguyện cầu
Cúi đầu lành nhiếp tất cả pháp
Hiện sanh thanh tịnh dòng vua chúa
Rộng khắp phú quý và cao tột
Tất cả xả bỏ để xuất gia
Cúi đầu hạ tâm lìa cao ngạo
Đầy đủ tối thượng những sắc màu
Đoan nghiêm tướng đẹp ai thấy ưa
Đời các cảnh vui đều bỏ lại
Cúi đầu thanh tịnh kể giải thoát
Giới luật thanh tịnh đều chẳng khuyết
Như hay nói được lại làm được
Đại trí đại huệ đại thánh giả
Cúi đầu đồng sự kẻ nhiếp phục
Lời Phật rõ ràng và trong suốt
Đoạn trừ tham dục, sai chẳng sanh
Tất cả nhiễm pháp đều trừ khử
Tuyên nói chánh nhơn, lời chánh nghiệp
Nói việc và làm lìa trói buộc
Thường lấy lời hay dịu giảng nói
Sa Môn và Bà La Môn ấy
Như Lai luôn nói lời cao cả
Sắc mặt tròn đầy lìa buồn rầu
Thuận ngay dẫn đường đều an nhiên
Lành thay lời tốt nhiếp chúng sanh
Cúi đầu nói đúng, nhiếp sự sai
Đều dùng lời nói thảy đầy đủ
Vô úy nghiệp nói lành tuyên dương
Lời sâu, chánh ngữ, trí ngôn ngữ
Cúi đầu Như Lai dừng lời ác
Phật nói vô trước, chẳng dính mắc
Lại chẳng sai với những lời nói
Cho nên lời nói thật vô biên
Cúi đầu hay đủ rốt lời nói
Dùng lời hay đẹp khéo biện tài
Lợi lạc bi mẫn các chúng sanh
Rộng dạy chúng sanh chỗ điều phục
Cúi đầu thánh pháp tánh điều phục
Phật là người điều phục chánh pháp
Lìa trần các pháp kẻ điều phục
Chẳng sánh pháp môn Điều Phục Sư
Lấy vô lượng pháp kẻ điều phục
Như Lai giới đầy đủ giống nhau
Định huệ đầy đủ lại chẳng sai
Giải thoát đầy đủ gốc vốn đồng
Giải thoát tri kiến đều chẳng khác
Thánh chánh cát tường bậc Đại Giác
Tối thượng Điều Phục cùng một cửa
Thường nơi rừng núi dừng các duyên
Tùy ý ngồi nằm mà an nghỉ
Dùng tướng chẳng hại để thuyết pháp
Tướng không dối trá để thuyết pháp
Tướng vô động chuyển mà thuyết pháp
Hiện tướng xuất ly để thuyết pháp
Đoạn tướng luân hồi mà thuyết pháp
Tướng Niết Bàn dễ thương thuyết pháp
Tướng chẳng khổ kia mà thuyết pháp
Tướng tự tánh lành mà thuyết pháp
Tướng thế gian lợi ích thuyết pháp
Tướng lìa tà kiến mà thuyết pháp
Tướng giống, khác sanh mà thuyết pháp
Tướng chẳng đổi liên tục thuyết pháp
Cúi đầu tướng vô trụ thuyết pháp
Chiếu sáng nghĩa chơn thật đứng đắn
Cả pháp lẫn trí đều thật vậy
Giải thích rõ nghĩa phá nghi hoặc
Thuyết pháp rõ ràng lành phân biệt
Bình đẳng cao thấp tùy đấy nói
Chánh đạo tà đạo liền rõ phân
Lợi ích hay không đều rõ biết
Hoặc lành không lành đều phân biệt
Thông đạt chánh giáo cùng tà giáo
Công đức đủ rồi, dư liền loại
Hay dùng pháp lành phá đường ác
Trong vui, phương tiện chẳng vui, nói
Thế gian sanh diệt rõ chơn thật
Lành nói tối thắng các pháp bảo
Như Lai dạy lời tối chơn thật
Ba cõi chỗ làm hay thành tựu
Đường lành đường ác đều rõ biết
Lành dữ trong ấy rõ chẳng lộn
Rõ biết thoát buộc, tánh xưa nay
Mà hay lành nói chỗ cột, mở
Tà chánh nhiễm tịnh liền rõ cả
Nghĩa lành chẳng lành đều rõ biết
Mà hay đầy đủ lành tối thượng
Kẻ đủ việc lành đều xưng tán
Cứu bạt tất cả nơi khổ sở
Như Lai vì thương, một vị thuốc
Cúi đầu Trời, Tiên bậc tối thắng
Chẳng nhiễm, sâu xa vui thiền định
Chẳng sanh hiềm khích, tâm vui ái
Thệ độ ngu mê biển tham dục
Tự thân rộng độ các sắc tướng
Cứu cánh viên mãn đều tuyên dương
Ba cõi tối thắng nên cúng ngưỡng
Con nay quy mệnh khó nói hết.
QUYỂN TRUNG
Quy mạng Như Lai tướng tối diệu
Dưới chân an lành ở nơi ấy
Ngàn dấu vân luân hiện giữa chân
Tướng ấy mắc võng đều tròn đầy
Như xuyến Đẩu La tay chân mềm
Từng ánh sáng hiện nơi chân tay
Tay chân các ngón đều thon dài
Gót chân tròn đầy tướng đẹp lạ
Mu chân đều cao và đầy đủ
Đẹp như Y Nê Vua Nai ấy
Hai tay đều đủ tướng bánh xe
Tướng âm tàng che như rồng, ngựa
Tóc lông đều mượt và mềm mại
Mỗi mỗi lông thân đều xoay mặt
Da thân mềm nhuyễn dơ chẳng bám
Thân toàn màu vàng sáng đẹp lạ
Tay, chân, cổ, vai bảy nơi đầy
Cổ và nách bắp đều tròn đầy
Dung nghi đôn thục thật đoan nghiêm
Thân tướng cao rộng và ngay thẳng
Thân như Nặc Cù Đà đầy đủ
Nửa trên thân như Sư Tử chúa
Thường sáng nơi mặt tỏa ra ngoài
Bốn mươi răng đều không thiếu khuyết
Bốn răng sáng trắng tiết mùi thơm
Thường được vị tốt trong các vị
Tướng lưỡi mềm sạch rộng và dài
Phạm âm sâu diệu như trống trời
Kẻ nghe tiếng ấy đều vui vẻ
Lại như tiếng của Ca Lăng Tần
Mắt to lại đẹp như trâu chúa
Mắt xanh trong biếc màu thanh dịu
Giữa mày mềm mại tướng sáng đẹp
Xoay mặt trong sáng như ốc trắng
Cổ trang nghiêm Điểu Sắt Nị Sa
Cúi đầu Đại Trượng Phu tướng đủ
Quy mạng Như Lai tùy hình đẹp
Móng tay thon dài như đồng đỏ
Tay chân đều tròn và dài thảy
Tay chân các ngón đều thứ tự
Gân cốt đan kết lại sâu kín
Hai gót đều ẩn lại chẳng thô
Đầy đủ mềm mại chân đứng thẳng
Xoay sang phía mặt giống Vua Nai
Đi bộ tiến thẳng như Vua Chúa
Rõ ràng đoan nghiêm chẳng chướng ngại
Tự tại thứ tự giống Ngỗng Chúa
Khởi thân di chuyển đi an ổn
Thân ấy lần lượt dáng trang nghiêm
Đi thật tự tại không cong quẹo
Tướng lành dính, liền thân cứng cáp
Thân sạch rõ sang lìa chỗ tối
Tứ chi an định không thao tháo
Đoan trực tướng thân lành viên mãn
Tướng đồng tử đẹp thân thanh tịnh
Nhu nhuyến tốt đẹp đều khó sánh
Thân hình đẹp đẽ chẳng khiếm khuyết
Chẳng lõm chẳng lồi khắp đầy đủ
Bên mặt sâu dầy xoay vẫn đẹp
Chẳng có chỗ thiếu hoặc thấp xuống
Thân hình gần chạm lìa các lỗi
Tức chẳng điểm yếu cùng tật bướu
Giống như hoa sen dơ chẳng thấm
Lại hay lìa được chỗ bất tịnh
Mặt đẹp tròn đầy thật thanh tịnh
Thân tướng đầy đủ chẳng thiếu gì
Tướng lưỡi rộng dài như đồng đỏ
Mềm mại lại như lá hoa sen
Thần sắc đẹp tươi lại dễ thương
Như quả tần bà đỏ như đồng
Nước mưa âm hưởng và âm thanh
Lại như voi chúa rống tiếng lớn
Âm thanh thâm viễn lại đẹp hay
Tất cả người nghe đều cảm vui
Tay mềm giống như lụa Đẩu La
Chỉ tay sâu sắc mà chẳng ngắn
Bốn răng thơm tho thật cứng cáp
Thật là trong sạch và đẹp nhuyễn
Tất cả các răng đều trắng toát
Tướng mắt rộng đẹp như lá sen
Lông mi dày khít lại chẳng trắng
Lông mướt chẳng trắng lại thật dài
Tai tròn dài rộng đều đẹp đẽ
Lông mình mỗi mỗi đều mềm mại
Trán rộng ngay thẳng tướng thật đẹp
Nửa phần trên thân thật đều đặn
Tóc trên đầu dày, ngay và dài
Xanh biếc chuyển động như ánh sáng
Cho đến ngực Phật cũng thật rộng
Đều có niềm vui với đức tướng
Trôn ốc xanh biếc thật trang nghiêm
Cúi đầu chẳng thể thấy Đảnh Tướng
Quy mệnh nơi, chẳng nơi trí lực
Quá, hiện, vị lai nghiệp đều rõ
Thiền định giải thoát cùng đẳng trì
Rõ biết tự tha các căn tánh
Chủng chủng tín giải tất thông đạt
Chủng chủng cảnh giới đều rõ biết
Tâm khác các loại rõ chẳng sai
Ở đó theo niệm biết đầy đủ
Chiếu minh tất cả pháp sanh diệt
Các lậu đều hết, lậu không còn
Như thế mười lực rõ tròn đầy
Cúi đầu Như Lai đại tinh tấn
Như Lai lậu tận không còn nhiễm
Rõ biết các pháp cũng vô dư
Nên xưng chánh đẳng bậc chánh giác
Con nay cúi đầu đảnh lễ Ngài
Tất cả nhiễm pháp nói bình đẳng
Với đường xuất ly cũng lành nói
Tất cả rõ biết tập vô dư
Cúi đầu Năng Nhơn bậc giác ngộ
Phật ấy chẳng hoại, chánh trí huệ
Phổ tận vô dư bậc hiện giác
Chánh trí phá các tâm tà trí
Phật thật giác rồi vô dư giác
Tự cảnh giới và tha cảnh giới
Tất cả cảnh giới đều viên thành
Nơi ấy tất cả có ý nghĩa
Phật là bậc căn Vô Năng Thắng
Trong tướng chẳng dư tướng nương theo
Chẳng loại màu hiện đều đoạn trừ
Chẳng sanh ra mủ, lâu trừ sạch
Sạch hết duyên sanh, sông dưới đáy
Hai loại vô trí si ám lìa
Phát sanh hai loại trí quang minh
Lại lìa hai loại nghi cầu tâm
Tạo dựng hai loại quyết định trí
Sẽ được tận trí của thế gian
Trí chướng sẽ lìa pháp đầy đủ
Đầy đủ lành nương cửa yên tịnh
Đầy đủ thắng xứ lành an trụ
Đầy đủ tất cả chỗ nên làm
Minh Hạnh Cụ Túc sắc tướng tròn
Đầy đủ chủng tánh và ngôn ngữ
Được quả thần thông lành cứu độ
Thân, ngữ, ý nghiệp tức chẳng nương
Chẳng dính, chẳng dứt trí như vậy
Quyết định bất thối chuyển cửa trí
Trí nói bất hoại gốc thời tướng
Chủng chủng cửa gốc đều rõ biết
Chủng chủng quả môn đều cũng biết
Chủng chủng phiền não và đối trị
Cúi đầu Như Lai bậc Thiện Giác
Chẳng nói hai lời vô tận biện
Lành nói chẳng thối chuyển giáo pháp
Thế gian tám pháp chuyển nhiễm tâm
Cúi đầu lành được bờ công đức
Phật trong ba A Tăng Kỳ Kiếp
Tích chứa khó làm đã làm tất
Dùng tâm đại bi mà phổ nhiếp
Tự tha hay độ khỏi phiền não
Rõ biết ba khổ thật vi tế
Do oán khổ nên khởi đại bi
Ba cõi duyên theo các tánh ấy
Đại bi phổ cập tất cả nơi
Như Lai trong trí tánh bình đẳng
Hoặc oán hoặc thân đều thấy giống
Tâm bi quảng đại khó gì sánh
Phổ nhiếp tất cả loại chúng sanh
Phật vì chúng sanh nói loại thuốc
Thân bịnh tâm bịnh đều làm yêu
Cứu cánh cực khổ được tiêu trừ
Cúi đầu lành nói đấng Diệu Dược
Thuần một chơn thật quyết định làm
Quyết định thuần thiện bậc vô nhiễm
Quyết định chẳng lại nhiễm pháp sanh
Một hướng vì kia lành trưởng dưỡng
Chẳng dùng tự lợi cầu cho kia
Tự được vui kia liền xả bỏ
Tùy nghi phương tiện tâm bi mẫn
Quyết định điều phục bịnh chúng sanh
Chúng sanh đến lúc muốn điều phục
Như Lai biết rõ chẳng để mất
Vì chúng sanh làm chẳng thỉnh mời
Đều làm được độ khởi tâm bi
Năng Nhơn lành nói thuốc diệu pháp
Trí sanh pháp kia căn nguyên khổ
Chiếu minh chúng sanh khỏi thân nầy
Hiểu rõ phiền não tánh vô biên
Đoạn trừ chúng sanh bịnh phiền não
Phật rõ đúng lúc chẳng sai khác
Tùy đây bịnh gì thuốc cho trị
Thế Tôn như muốn vì loại thuốc
Như Lai muốn làm chỗ làm tất
Tu tập như lý đều chu viên
Hoặc một hoặc nhiều cửa xuất hiện
Hòa hợp rõ biết đều vô ngại
Như Lai đức đầy có thể đến
Tất cả trí tri đất thanh hương
Trí đạo thức đạo bậc dẫn nói
Thắng đạo chúng đạo bậc quy hướng
Cứu bạt tất cả khổ luân hồi
Làm cho chúng sanh lìa trói buộc
Làm cho qua khỏi chốn phiền não
Kiên cố xấu hổ bậc Cụ Túc
Hay lành kiến lập Thánh Pháp tràng
Biểu thị các hành, pháp vô thường
Khai thị tận diệt lìa cửa tham
Hiển thị tịch diệt ra khỏi đường
Hay lành chỉ rõ bậc các pháp
Hay dùng các pháp bậc dạy dỗ
Hay làm lợi ích Đại Tôn Sư
Cúi đầu lành thí bậc hoan hỷ
Thường nói thường dạy, ,lợi vui nói
Đầy đủ uy đức và thần thông
Tối thượng thanh tịnh bậc Đại Phạm
Cúi đầu tự tại lại mạnh mẽ
Dừng lại chủng tánh các hý luận
Lại đoạn dòng giống các lời nói
Thế gian việc người nói cũng mất
Cúi đầu thường nói lời chánh pháp
Như Lai đi lại thường yên lặng
Chẳng nhanh chẳng chậm đi bình thường
Thuận lành mà đi thấy kẻ vui
Biểu thị Như Lai tướng đi lành
Như Lai chẳng hoại chánh tri kiến
Đầy đủ như trước tánh tạo ra
Thành các việc phước, đoạn căn nghi
Lìa chia tâm ấy vào làng xóm
Ra rồi rõ biết ai cũng thấy
Chẳng nương chẳng chuyển bậc Tối Thượng
Thắng diệu, giữ gìn những kiết tường
Thuần nhứt đầy đủ bậc Phạm Hạnh
Hay lành rõ biết pháp ngũ ấm
Lại hay đầy đủ bảy pháp hành
Lại hay diệt trừ tâm ngã mạn
Cúi đầu hay phá lưới ngu si
Như Lai đã được pháp bất động
Lại hay đầy đủ tâm sâu xa
Lại hay thành tựu Thất Thánh Tài
Cúi đầu lành học bậc Tam Học
Phật đại trượng phu nên xưng tán
Tà, khác các cảnh chẳng nên sợ
Xa lìa tất cả chẳng kiết tường
Cúi đầu đến chỗ được điều phục
Phạm hạnh chơn thật lành an lập
Trên dưới rộng khắp đều quy y
Thường lấy Vô Úy Thí chúng sanh
Cúi đầu nơi pháp lìa chấp trước
Quy mệnh Phật, Đại A La Hán
Tất cả lậu tận bậc vô nhiễm
Chỗ làm rõ biết đức tròn đầy
Cúi đầu những bậc thật đảm đang
Làm được thật nhiều nghĩa lợi ích
Đến cả những kết chướng đều trừ
An trụ chánh trí tâm giải thoát
Cúi đầu bậc lìa khỏi, giải thoát
Đã chứng không lời, lý giải thoát
Ái hết thủ hết được giải thoát
Tâm chẳng vọng thất tròn giải thoát
Cúi đầu bậc tâm không điên đảo
Tâm Phật vô lượng và rộng lớn
Không khác nhau pháp, tâm hành tu
Tâm được lìa khỏi, trừ phiền não
Cúi đầu phá được những loại khác
Hết các nhiễm nghiệp được thanh tịnh
Được chứng Vô Dư Y Niết Bàn
Trong đời tối thắng bậc giải thoát
Chiến tử ma quân giành thắng lợi
Ở nơi pháp lành chẳng buông lung
Lành trụ chánh niệm, chánh trí huệ
Lành mở tịch nhãn thấy chúng sanh
Cúi đầu lành cứu, khổ sanh tử
Lành chỉ chúng sanh say vô minh
Lành phá chúng sanh những ngu si
Phật hay siêng năng khởi tâm tấn
Cảnh báo tất cả người giải đãi
Ở trong bất thiện, thí thiện pháp
Ở trong chỗ đọa, khai mở học
Ở trong bố úy, thí vô úy
Kẻ chẳng an ổn làm cho an
Ở chỗ tối tăm, tạo ánh sáng
Ở chỗ không thiện, khiến tu thiện
Trong những sai trái công đức sanh
Trong những tội nghiệp, trừ tội nghiệp
Kẻ làm sai nghịch, rõ ân đức
Hay đủ chúng sanh chỗ sở cầu
Chú minh thành tựu tu chơn thật
Cúi đầu hay phá những phiền não
Phật đã rời xa những cuồng vọng
Tâm chẳng thao tháo, chẳng cao mạn
Bậc ấy hiển thị cửa kiết tường
Cúi đầu Phật vì xứ phước sanh
Trong mỗi sát na tất cả việc
Chẳng cùng tất cả loại thần thông
Cứu cánh thành tựu chỗ tối thượng
Tất cả nơi lìa câu nghĩa ý
Tất cả nghi hoặc và tạp sự
Quyết định chánh ngữ, tất phải trừ
Việc làm kiết tường, tu bình đẳng
Lành rõ tất cả ý chúng sanh
Lại hay nhiếp phục lời nói khác
Giống như lửa mạnh đốt rơm khô
Thiêu các phiền não, nghĩa cũng thế
Cúi đầu an trụ pháp chơn chánh
Gồm các kiết tường, đủ tàm quý
Thế gian ngục chủ hơn yên tĩnh
Thích Ca Mâu Ni Đại Tôn Sư
Áng Nghĩ La Sa, Tộc Cù Đàm
Lìa những phiền não, si đen tối
Bi mẫn phổ nhiếp các chúng sanh
Thường nơi lợi tha nhiếp ích cho
Đầy đủ rộng nhiều các thắng hạnh
Phật nơi tất cả loại chúng sanh
Tất cả tăng thượng chỗ thực hành
Phật dùng trí lớn hay quan sát
Phổ tập thế gian việc lợi ích
Đầy đủ lục thông, trí điều phục
Đức trí, thuyết trí và thời trí
Tất cả đối trị các thần thông
Các cõi thắng giải, nghiệp chướng trí
Thuyết pháp tối thắng, đủ thần thông
Tất cả văn nghĩa lành giải đủ
Cúi đầu biện tài, vô tận trí
Phật đã đầy đủ như lời nói
Lành đủ các hạnh đến bờ kia
Tất cả công đức đều giải thoát
Hiển thị cả thân tâm thanh tịnh
Nghe tiếng Phật tâm người hoan hỷ
Phật tự chỗ làm đều viên mãn
Chẳng đọa tất cả những lời nói
Chẳng giữ chính mình tướng công đức
Bình đẳng đầu chứng đường tối sở
Lần theo việc lớn chẳng thiếu sót
Chúng sanh gánh vác nhiều việc lớn
Ở nơi các tướng được yên lặng
Đã đủ đại từ và công đức
Chưa đủ xa lìa nơi hành xả
Lấy chánh trí tuệ nhiếp chúng sanh
Nơi đêm dài ấy quan sát khắp
Như Lai thường phát đại dũng mãnh
Lấy các việc lành dạy chúng sanh
Lại ở trong tất cả chúng sanh
Lại được tâm bi, lẫn bình đẳng
Phật là kẻ thương xót thế gian
Đệ nhứt nghĩa đế, lành giải rõ
Như Lai ba mắt đều tròn sáng
Ba loại xưng tán lành đầy đủ
Như Lai đã đủ, ba chẳng giáp
Hiển thị ba cõi bậc chẳng dơ
Tứ Niệm xứ, làm thông đạt rộng
Danh Cú, văn thân bậc tự tại
Xảo diệu vô tận, tùy theo ý
Tất cả chỉ bày, trí tất thông
Tất cả lời nói lành giải biết
Tùy nơi biện tài liền vô ngại
Trong các chỗ sai tạo thuận chiều
Các sân nộ ấy thành thanh tịnh
Ở trong các mạn phát tâm kính
Thí xả tất cả việc lợi dưỡng
Chỗ làm chánh chơn và tối thượng
Lấy tự lực hay thành hiện chứng
Thanh tịnh tất cả lời dạy dỗ
Cúi đầu ngôn ngữ chẳng chấp trước
Lời nói lành ra như thật nghĩa
Đầy đủ tất cả chỗ chánh hạnh
Như Lai tất cả công đức đủ
Cúi đầu chẳng quên mất pháp ấy
Tối thượng nhiếp giữ bậc Điều Ngự
Hoan hỷ bi mẫn với chúng sanh
Bi tâm kiên cố muốn lợi tha
Cúi đầu thường muốn lợi lạc khác
Phật cùng chúng sanh có ân đức
Thường vì bạn lành và tri thức
Như cha như mẹ hay sanh ra
Muốn làm chúng sanh được vui tốt
Phật vì chúng sanh thân giáo sư
Lành nói nghĩa hay dạy các pháp
Tối thượng câu nghĩa như lý bày
Làm cho rõ biết tất cả tánh
Như Lai thường lấy việc vô nhiễm
Chẳng tăng chẳng giảm lành xưng dương
Đại bi chẳng dứt,sanh liên tục
Cúi đầu lành thấy nơi, chẳng nơi.
QUYỂN HẠ
Quy mạng bậc tiếng rống Sư Tử
Phát ra tất cả việc làm lành
Nơi tất cả tánh rõ như thật
Trí Vô Thắng thấy khắp tất cả
Lành dạy chúng sanh không thời gian
Lại nói rất nhiều các pháp môn
Đầu tiên phá sạch trứng vô minh
Tùy rõ tất cả những pháp ấy
Rõ biết chúng sanh bậc Đại Chánh
Giác ngộ vi diệu bậc các pháp
Nơi lý vô ngã đã rõ biết
Lành rõ các nghiệp là tự tánh
Rõ biết tất cả cảnh phân chia
Rõ biết sanh diệt tánh xưa nay
Nơi các pháp khổ rõ như thật
Lành rõ chơn thật các tự tánh
Lành hay giác ngộ chẳng quấy rầy
Tự tánh thế gian tất rõ biết
Phá những ác kiến, trí khai minh
Rõ biết tất cả nhơn và quả
Rõ biết ba cõi tướng ra khỏi
Nên phải tu các việc khó làm
Thân chẳng mệt mỏi chấp tướng mất
Ngay những pháp nhỏ cũng chẳng lìa
Cứu cánh phương tiện lành nhiếp hóa
Tuyên nói Trung Đạo các pháp môn
Lành thay Đức Thích Ca Mâu Ni
Đảnh lễ quy mạng và cúng dường
Tối thượng là nói bậc tịch nhiên
Tối thượng, tối thắng Thầy của con
Lành nhiếp chúng sanh các ý vui
Nơi các sự tướng liền chẳng thủ
Đầy đủ hai loại để xưng tán
Lành hay thành tựu Tứ Nhiếp Pháp
Lục hòa kính pháp lành tuyên dương
Lục thường hành, làm đã đầy đủ
An lập sâu xa Chánh Tri Kiến
Được những Đẳng Trì lành tịch tịnh
Trong pháp lành ấy tâm không buông
Đế chứng Phật trước nơi thành đạo
Rõ biết sâu xa bậc chánh đạo
Khai mở sâu xa trí sáng suốt
Nơi đó không tầm, không ti đạo
Cúi đầu Như Lai bậc chứng ngộ
Tổng hợp bậc trí nơi rõ biết
Vi tế sâu xa tất giác tri
Hiển thị hai loại cảnh Niết Bàn
Tận chứng tất cả đường Niết Bàn
Chúng sanh đêm dài khởi hư vọng
Phật phương tiện nói, chẳng pháp vọng
Chúng sanh nổi trôi, bùn sanh tử
Phật vì đưa tay, lành tiếp độ
Chúng sanh tùy theo ở cõi ác
Phật vì phương tiện mà cứu nguy
Những chúng sanh nầy khởi sợ hãi
Phật vì chỉ dẫn chỗ không sợ
Tự đủ rộng lớn lực oai thần
Thân hiện tất cả tướng đẹp đẽ
Bên trong tâm quý lành đầy sáng
Chuyên nói chánh pháp khó thể sánh
Phật chẳng vì kia để nhiếp phục
Tất cả chẳng thể, khác với Phật
An trụ tất cả nơi hoan hỷ
Phật tất cả tướng đều đầy đủ
Vô thượng diệu hạnh, làm chơn thật
Như hoa sen nở, trí thanh tịnh
Nhóm chứa Phạm hạnh, tận vô dư
Cúi đầu Phạm hạnh bậc đã lập
Chỉ giúp thế gian bậc Vi Đà
Chẳng hoại tất cả, dạy thánh pháp
Tẩy trừ tất cả những tội dơ
Hoạch đắc đệ nhứt pháp tối thượng
Lành hay thành tựu pháp trừ mạnh
Lành hay chỉ dẫn nơi tịch tĩnh
Đạo sư khai thị, cửa lành vui
Luân hồi hoang dã là đường lành
Thường lìa tất cả nơi tối tăm
Mở thấy mắt thần thường quan sát
Cứu cánh vô nhiễm bậc thanh tịnh
Tội phước chẳng động, làm giải thoát
Hay nơi tự thân quán tánh không
Ái kiến hết sạch, lành không nhiễm
Ở nơi cảnh dục lìa tâm tưởng
Lìa nhiễm phiền não và phân biệt
Tâm lại tịch tĩnh nơi sự nghiệp
Mặc nhiên trong pháp được giải thoát
Tối thượng tịch tĩnh Đại Mâu Ni
Tất cả thanh tịnh bậc vô nhiễm
Xuất thế công đức thật quảng đại
Lành cho thế gian ánh sáng lớn
Thế gian cảnh vọng thường mê quán
Tưởng đến các pháp đầy chơn thật
Dây ái đoạn rồi thần thông đủ
Lành phát trí huệ đại quang minh
Phá kia tất cả tâm chấp nhiễm
Nơi các ý lạc đều thanh tịnh
Như Lai đã rời các sai trái
Nên phải kính lễ và cúng dường
Tất cả trừ pháp chẳng lợi, ác
Tất cả đều tương ưng lợi ích
Phật và chúng sanh làm bạn lành
Vô túc nhị túc bậc đệ nhất
An trụ niệm huệ trong các tánh
Lành đủ, chẳng quên mất pháp kia
Phật nơi nghĩa vô nghĩa tự tánh
Hòa hợp nương vào mà chẳng dính
Sanh tử bờ nầy sợ trừ rồi
Nên chứng Niết Bàn vui bờ kia
Phật lành nương tựa đường chánh đáng
Lắng nghe tâm chẳng sai chẳng giảm
Trong các thanh tịnh, Phật tối cao
Quảng đại sắc tướng, huệ quang chiếu
Thế gian bị đắm chìm vị dục
Phật trí đã hằng lành xa rời
Trí huệ xưng tán cửa Niết Bàn
Cúi đầu Như Lai quyết định nói
Thấy vô nhiễm và nghĩ vô nhiễm
Lời vô nhiễm cùng nghiệp vô nhiễm
Mệnh vô nhiễm cùng siêng vô nhiễm
Niệm vô nhiễm cùng định vô nhiễm
Giải thoát vô nhiễm trí vô nhiễm
Ở giới định huệ lành an trụ
Tất cả kết nối tất đoạn trừ
Phá các phiền não nơi điên đảo
Như Lai phạm hạnh chỗ sanh ra
Đã ở nơi đất thật mát mẻ
Tất cả chỗ làm bậc tịch tịnh
Chẳng nhiễm thế gian, bậc kính ái
Lại hay đoạn trừ ngũ phần kết
Lại hay đầy đủ lục phần pháp
Khởi một bình đẳng hộ tâm niệm
Tứ ý thành tựu lại chẳng khuyết
Thuần nhất chơn thật vô biệt dự
Bình đẳng thí xả ái ở đời
Chẳng sai, suy nghĩ tâm chơn chánh
Lại được tất cả chỗ nhẹ nhàng
Tâm lành giải thoát, huệ giải thoát
Thuần nhứt phạm hạnh, lành an lập
Như Lai tối thượng bậc Trượng Phu
Cho nên quy mệnh rộng, xưng tán
Cúi đầu bậc Đại A La Hán
Lìa danh lìa tướng, lìa phần vị
Ra khỏi danh tướng, cửa phần vị
Danh tướng, phần vị đều tịch tịch
Lành thấy tâm hay dừng lửa dục
Cảnh dục tham ái nhiễm đều trừ
Nơi những dục nhiễm lìa hàm thức
Và lìa tất cả dục quá sai
Lành tu bảy loại phép quán tưởng
Lành nói bồ đề phần pháp môn
Tất cả đều hay hơn hẳn kia
Phật là bậc dõng mãnh vô úy
Lìa si đoạn nhiễm hơn tất cả
Giới lực tăng ao chẳng có tội
Cụ Túc, thiện trí huệ vi diệu
Trong nhiếp tất cả những công đức
Vô nghi lìa nhiễm thường hỷ túc
Lại dừng thế gian các gốc vọng
Đại Sa Môn sự tạo thành rồi
Cuối đầu chơn thật, bậc hoan hỷ
Phật vì Ma Nậu Nạc hơn cả
Cúi đầu Như Lai chẳng gì sánh
Chánh niệm hay quán tất cả giác
Chẳng vì kia phục mà phục kia
Lại được tịch tịnh không chỗ làm
Cúi đầu Vua Ngưu bậc cao cả
Vô lượng sâu xa trụ yên lặng
Chánh trí thường hành, hạnh an lạc
Như pháp luật nầy thật uy nghi
Cúi đầu thân nghiêm, tâm tịch tịnh
Các hành đầy đủ, lời nói tốt
Thân hiện đầu đà, tướng khó làm
Lời không hý luận, trụ chánh chơn
Cúi đầu ly dục, bậc chánh mệnh
Như Lai cao cả lại tự tại
Giống như Đế Thích giữa cõi trời
Hướng theo điều đúng và lành quán
Ngôn ngữ khiêm cung mà nhẹ nhàng
Tất cả thanh tịnh thật thanh tịnh
Lành ái vô trước, rộng thanh tịnh
Thành thục công đức, lương đầy đủ
Cúi đầu đến rồi nơi tối cao
Phật là bậc Tiên Vương tối thượng
Rộng chứa công đức đầy chẳng giảm
Tịnh hạnh đã đủ, dối đã trừ
Cúi đầu chánh giác nơi quang minh
Thân tâm thanh tịnh lại nhẹ nhàng
Dừng lại tất cả những oán thù
Tịch tịnh huệ lớn bậc đại huệ
Phẫn nộ gốc sân, thường hoan hỷ
Trong chúng sanh ấy khó gì bằng
Chẳng thể xưng lường, lìa các nhiễm
Nơi thân thông đạt, chẳng nghi ngờ
Cúi đầu Năng Nhơn bậc Thiện Giải
Giáo hóa điều phục cao hơn cả
Vô Thượng khả ái tạo quang minh
Vô cầu, vô mạn, vô ái trước
Cúi đầu chẳng cuồng bậc thanh tịnh
Đã lìa tối tăm, không chỗ nhiễm
Chúng sanh trong ấy là tối thượng
Liền được thiện tịch tên xưng lớn
Cúi đầu vô trước, vô buộc ràng
Mê hoặc đắm trước, lâu lìa khỏi
Vô ngã thủ tướng, ngã kiến trừ
Đầu, giữa, sau lành, pháp tuyên dương
Lành văn, lành nghĩa đều đầy đủ
Nơi chúng sanh khổ, chưa mệt mỏi
Vì Phật phương tiện nên nghỉ ngơi
Chúng sanh chẳng cõi phải xa lìa
Phật vì phương tiện làm xa lìa
Như Lai chẳng trụ nơi pháp diệt
Thường hành cứu độ nhiếp thế gian
Lại nơi pháp môn rộng lớn ấy
Cúi đầu đại trí tất rộng nhiếp
Làm dừng tà vọng các phân biệt
Lành lìa tất cả cầu tiên đạo
Bỏ các pháp ác hiện người hiền
Lìa bảy loại nhiễm thành Phạm Hạnh
Như không, nơi bàn chẳng thể nhiễm
Thanh tịnh thường nương vào phạm hạnh
Duy trừ nhiễm pháp rõ tánh không
Lìa khỏi ngôn từ, tâm không dính
Phật thường an trụ thân niệm tánh
Tâm Phật qua khỏi ở hai bên
Chánh trí thâm sâu bậc dũng lực
Trong cửa Kiết Tường bậc thân tốt
Cúi đầu đại bi bất tư nghì
Tất cả chỗ tạo tự thông lực
Kẻ kia yếu đuối giúp được tu
Kẻ lành đẹp kia đều tùy thuận
Phật là thân Kim Cang kiên cố
Từ nơi chơn thật mà sanh ra
An trụ tất cả chỗ tùy ưng
Được Đại Niết Bàn chỗ tối vui
Như Lai đã được chỗ lợi lớn
Thí xả vui riêng mà chẳng nhiễm
Dẫn thế gian vào nơi yên ổn
Rộng vì chúng sanh nói chánh đạo
Quy mạng bậc đại giác
Hiện chứng đạo chánh giác
Kẻ chẳng tu phạm hạnh
Phật lành vì thiết lập
Phật là bậc trí đạo
Thức đạo, bậc thuyết đạo
Phật làm bậc chánh đạo
Các đường đều quy hướng
Phật từ chỗ sáng sanh
Lại từ trí mà sanh
Nghĩa sanh và pháp sanh
Lành nói nghĩa rốt ráo
Các nghĩa khi ra khỏi
Trong người, Sư Tử lớn
Trong người, bậc long tượng
Trong người, bậc Tiên lớn
Giữa người, bậc chánh tri
Giữa người, bậc Trí Dũng
Giữa người, hơn khó sánh
Giữa người, thật tối cao
Giữa ngưới, bậc thù diệu
Giữa người, hoa sen trắng
Chẳng kinh cùng chẳng sợ
Chẳng lo cùng chẳng sợ
Phật là kẻ lìa lo
Chẳng sợ lại chẳng tranh
Bố úy, hiểm nạn chẳng
Đoạn diệt những sợ khó
Tự rời cảnh sợ hãi
Lại làm kia cũng rời
Tự đoạn diệt sợ hãi
Lại làm kia cũng đạo
Tự qua biển khổ ải
Lại làm kia cũng qua
Lìa thân thú mừng vui
Lìa thân thú, lo âu
Phật hơn chẳng thể sánh
Lại cũng chẳng thể sánh
Công đức khó xưng hết
Khỏi qua chỗ xưng tán
Lại chẳng thể chấp hình
Lại chẳng đều phân biệt
Hơn những chúng sanh khác
Chỉ một mà chẳng hai
Phật là Trí Tự Nhiên
Mà chẳng ai sánh cùng
Rộng vì các chúng sanh
Cúi đầu Nhứt Thiết Trí
Trời người ở thế gian
Phục Ma cùng Sa Môn
Phật là bậc tối thượng
Lại chẳng ai hơn trên
Phật quý hóa hy hữu
Mà lại thật khó được
Gặp Phật hiếm ra đời
Thật hy hữu khó gặp
Thật là bậc mắt Thánh
Lại vì ánh sáng lớn
Lành lớn và chiếu sáng
Đèn lớn ánh sáng lớn
Chẳng tối, tỏa sáng lớn
Lại được pháp tối thượng
Căn lực giác đạo đủ
Chẳng cùng với Thanh Văn
Nếu chẳng vì lợi ích
Như Lai tức chẳng sanh
Chẳng lợi không hiện ra
Vô lợi lại chẳng yên
Phật vì các quần sanh
Lợi ích nên xuất hiện
Bi mẫn nơi thế gian
Tạo ra các việc lợi
Nơi giữa người và trời
Phật là bậc chánh kiến
Dùng chánh đạo luật pháp
Để dạy cho tất cả
Lại ở trong chúng ấy
Phật vì chỗ kính ái
Hoặc khởi tâm kính ái
Tạo tôn trọng quán tưởng
Phật là chỗ gần gũi
Và tùy theo cung kính
Đảnh lễ thấy chơn như
Kiết tường tối thượng bảo
Phật huệ nhãn sáng soi
Lại từ huệ nhãn sanh
Khai phát đèn trí tuệ
Giữ sáng huệ ấy lớn
Đốt đèn huệ chiếu soi
Huệ lớn phá chỗ tối
Tất cả tánh tự tại
Như Lai tất chiếu rõ
Như Lai huệ căn tốt
Vi diệu lại tối thượng
Như Lai đại huệ lực
Mà chẳng thể khuất phục
Chứa vô tận huệ tài
Đầy vô giá huệ bảo
Mang giữ lợi huệ đao
Cầm giữ gậy trí tuệ
Lại phóng ra huệ kiếm
Huệ chẳng rơi chẳng giảm
Huệ lành mở chánh huệ
Rõ biết tất cả pháp
Huệ rộng sánh cung điện
Chánh trí bậc an ở
Kiên cố huệ là tường
Chu vi đều kín cẩn
Bất tư nghì chánh huệ
Vì lần lượt tiến đến
Chẳng khuất phục hơn được
Chẳng tâm khác an trụ
Chẳng vì kia để phục
Lại cũng chẳng chỗ thủ
Mà nơi tam giới ấy
Bậc phải nên cúng dường
Tất cả hiện quan sát
Tất cả chẳng chỗ dính
Chỗ nên rõ phải rõ
Chỗ nên lìa phải lìa
Chỗ nên được liền được
Chỗ tốt làm đã làm
Việc nầy được chu viên
Vì thế gian dạy dỗ
Phật là bậc Đại Thánh
Tinh tấn chưa từng có
Đã an lập thanh tịnh
Hy hữu rộng việc lớn
Hiện chứng đạo tối thượng
Huy hữu pháp khó nghĩ
Liền được chỗ tối thượng
Uống nước ngọt Niết Bàn
Bạt trừ gốc lưới ái
Dứt các gốc sai trái
Lành làm, không khác biệt
Pháp vô nhiễm hay dính
Lành sanh và lành thể
Tốt đẹp để xuất gia
Gốc lành lại tới hẳn
Cúi đầu bậc đã đến
Vô động bất tư nghì
Trí giả trong bậc trí
Xiểm khúc sai nhiễm trừ
Lại qua biển phiền não
Tương ưng hành giải thoát
Giải thoát những buộc ràng
Lại được tâm chẳng chấp
Lại hết tất cả lậu
Lại hết cả sai trái
Lại phát tất cả độc
Lại đoạn tất cả chướng
Tận đốt các lưới thấy
Đó là lời tà vọng
Và tà vọng thấy nghe
Tà niệm và tà tác
Phật tất cả đều lìa
Uẩn, xứ, giới các pháp
Tùy rộng lược lành nói
Nương vào tịnh chẳng buộc
Trong tất cả chỗ nương
Kẻ chưa cứu lại cứu
Kẻ chưa về tạo về
Không chỗ đến hướng đến
Phật vì đó tạo hướng
Đã qua biển sanh tử
Biến nhập các cảnh giới
Chỗ ưng hiện hóa xứ
Tất cả đều nên đến
Những người đọa cõi ác
Phật thường rõ thường nghĩ
Tức lấy phương tiện lành
Mà phổ độ quần sanh
Vô tham và vô sân
Vô si căn lành đủ
Thân lớn thường trụ thân
Bi mẫn cùng lợi ích
Thân bị mặc áo Thích
Rộng làm việc tốt lành
Hy hữu lực tinh tấn
Đại trí bậc rõ chánh
Giới nhẫn pháp chơn thật
Nội tâm thường thanh tịnh
Rộng lớn và sâu xa
Đầy đủ các công đức
Ánh sáng chiếu rõ ràng
Điều phục tâm sạch trong
Giếng nước sâu thật trong
Giống lành hiện đầy đủ
Thế gian mắt thanh tịnh
Xanh đẹp Hoa Ưu Bát
Rộng lớn và đẹp đẽ
Chu biến khắp mười phương
Yên lặng tánh sáng đẹp
Tất cả trí trăng đẹp
Phật đức rộng vô lường
Cho nên con xưng tán.
