Kinh Phật Thuyết Về Người Con Hiếu Thảo
Việt dịch: Thích Nữ Tịnh Hiền
Một hôm Đức Phật hỏi các vị sa-môn:
– Cha mẹ sinh được con, phải chịu mười tháng mang thai, thân như bệnh nặng, đến ngày sinh sản, mạng mẹ nguy nan, lòng cha sợ hãi, tình cảnh lúc ấy, thật khó tả hết. Sau khi sinh xong, chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn. Lòng mẹ chí thiết, máu biến thành sữa, tắm rửa ẳm bồng, lo cho cơm áo, dạy dỗ bảo ban, dâng cầu thầy bạn, phụng hiến lên vua.
Khi con vui vẻ thì cha mẹ vui theo; khi con đau khổ thì lòng mẹ héo úa. Khi con vắng nhà thì thương nhớ, lúc con trở về thì ôm ấp vỗ về. Lòng mẹ cha luôn lo sợ cho con không thành người. Ân đức cha mẹ, rộng lớn như thế, làm sao báo được?
Sa-môn bạch Phật:
– Bạch Đức Thế Tôn! Cần phải dùng hết lễ nghi, dốc hết lòng từ phụng dưỡng để báo đáp ân đức sinh thành cha mẹ.
Thế Tôn lại hỏi:
– Con phụng dưỡng cha mẹ, dâng trăm vị ngon để cha mẹ dùng, trổi nhạc hay, làm cha mẹ vui, cung cấp y phục tốt nhất để cha mẹ mặc, vai cõng cha mẹ đi khắp nơi, dùng tuổi thọ mình để báo đáp ân đức cha mẹ sinh thành. Như vậy được gọi là hiếu chăng?
Sa-môn bạch Phật:
– Bạch đức Thế Tôn! Đó là đại hiếu, không còn gì hơn!
Thế Tôn lại bảo:
– Như vậy cũng chưa phải báo hiếu! Giả sử cha mẹ si ám, không kính thờ Tam bảo, bạo ngược hung tàn, lạm dụng chiếm đoạt của người một cách phi lí, dâm dật chạy theo nữ sắc, dùng ngôn từ hư dối trái đạo, rượu chè hoang loạn, làm trái chính đạo. Cha mẹ làm những việc hung ác như vậy, làm con phải can gián để khai sáng cho cha mẹ. Nếu vẫn còn mờ mịt, thì phải lập tức khai hóa, dẫn các thí dụ, nêu các sự việc tương đồng như chỉ lao ngục của vương gia, tù nhân bị hành hình, rồi nói: “Đây là những người không theo phép luật, nên thân phải chịu khổ hình, tự rước lấy cái chết. Sau khi chết, thần thức bị giam cầm trong địa ngục, chịu cảnh nước sôi lửa đốt, muôn thứ khổ hình, kêu gào mà chẳng ai cứu giúp. Cha mẹ tạo nghiệp xấu ác như vậy, mới gặp tai ương này. Nếu cha mẹ cũng chưa chịu thay đổi, thì phải khóc lóc, thở than, nhịn ăn nhịn uống. Bấy giờ tuy cha mẹ vẫn chưa hiểu, nhưng vì đau đớn bởi tình yêu thương thế gian, vẫn sợ con mình chết. Bấy giờ người con nên cố gắng nhẫn chịu, khuyên cha mẹ hạ lòng tôn kính chính đạo.
Nếu cha mẹ thay đổi, thì khuyên thụ nhận và giữ gìn năm giới của Phật chế: Một là khởi lòng thương xót không giết chúng sinh; hai là trong sạch, không trộm cắp; ba là trinh khiết không tà dâm; bốn là giữ chữ tín, không nói dối; năm là hiếu thuận, không rượu chè. Được như vậy thì trong tông môn sẽ có cha mẹ nhân từ, con cái con hiếu thảo; chồng ngay thẳng, vợ trinh tiết, cửu tộc hòa thuận, nô bộc thuận theo, đạo đức thấm ướt muôn phương, ân huệ mọi loài đều nhận. Do đó, chư Phật mười phương, trời rồng quỉ thần, vua có đạo đức, những vị quan trung thành, muôn dân trăm họ đều thương kính giúp đỡ mà an ổn. Tuy nhiều lần gặp chính sách sai lầm, gian thần phụ chính, trẻ con hung dữ, phụ nữ lẳng lơ, nghìn tà vạn quái, nhưng chúng cũng không làm gì được. Như thế thì cha mẹ khi sống yên ổn, lúc chết linh hồn sinh lên cõi trời, cùng gặp chư Phật, được nghe chính pháp, hộ đạo độ đời, vĩnh viễn lìa khổ.
Phật bảo các sa-môn:
– Cả thế gian không thấy có pháp nào gọi là hiếu, chỉ có pháp này là hiếu mà thôi! Bởi pháp này giúp cho cha mẹ bỏ việc ác làm điều thiện, thụ ba qui y, giữ gìn năm giới, sáng tối phụng thờ Tam bảo. Như vậy mới đúng là báo trọng ân. Công sinh dưỡng bú mớm, ân đức vô lượng, nếu không thể dùng Tam bảo cao tột giáo hóa cha mẹ, thì tuy có hiếu dưỡng cũng vẫn còn bất hiếu. Không vì vợ xấu ác mà xa lánh bậc hiền, vì lòng người nữ đa dục, ham muốn sắc dục không biết nhàm chán. Trong nước mà có nhiều kẻ bất hiếu, sát hại cha mẹ thì nền chính trị của nước ấy hổn hoạn, nhân dân li tán. Nếu dùng giới để kiểm thúc bản thân, tâm nhu hòa, tôn kính nhân nghĩa, khoan hậu tu đức, tâm ý vắng lặng, chí học thông đạt thì danh vang đến chư thiên, trí đồng với bậc hiền. Nếu tâm chìm nơi thê thiếp, thì chí mê nữ sắc, hoang dâm trong dục tình. Dáng vẻ yêu kiều, diễm lệ của người nữ thay đổi muôn hình, kẻ trí cạn, thiển kiến thấy vậy đã không biết là mầm họa bèn xoay chí chìm thân vào đó. Rồi do những lời yêu mị, tà xảo của người nữ này mà làm hại cha mẹ, giết quân vương. Tham tiếc nữ sắc, buông lung dục tình, ganh ghét khinh mạn, tân tâm mờ mịt, thì đồng như cầm thú. Từ xưa đến nay, con người đều do việc này mà hại bản thân, diệt tông môn. Vì thế sa-môn chỉ sống một mình, tâm ý trong sạch, lấy việc tu đạo làm nhiệm vụ. Như có thể kính giữ những giới điều sáng suốt này, nếu làm vua thì an định đất nước, làm tôi thì tận trung, dùng lòng nhân để dưỡng dân; làm cha thì mẫu mực, làm con thì từ hiếu, làm chồng thì tín, làm vợ thì trinh. Nếu ưu-bà-tắc, ưu-bà-di thực hành đúng như thế thì đời đời được gặp Phật, nghe pháp, cuối cùng sẽ đắc đạo.
Nghe Đức Phật dạy xong, các đệ tử đều vui mừng cung kính thực hành.
