Kinh Pháp Tối Thượng Vương

Kinh Pháp Tối Thượng Vương

Chư Pháp Tối Thượng Vương Kinh

Tùy Xà Na Quật Đa dịch

Bản Việt dịch của Thích Nữ Thuần Hạnh

***

Khi thuyết pháp này, đức Thế Tôn ở tinh xá Ca Lan Ðà, rừng Trúc Lâm, cùng với chúng đại Tỳ kheo 1250 vị do cựu bối tóc Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp dẫn đầu, đều chứng A la hán, các lậu đã tận, những việc cần làm đã làm, đặt bỏ gánh nặng xuống được tự lợi, chấm dứt kiết sử, tâm chánh trí, giải thoát, đến bờ bên kia một cách tự tại, chỉ trừ một vị, đó là Mạng Giả A Nan Ðà.

Lúc ấy vào ngày 15, đức Thế Tôn ngồi bố tát giữa đất trống, chúng Tỳ kheo cung kính vây quanh, hướng về phía Phật. Có một Tỳ kheo mới xuất gia chưa bao lâu, được thọ giới cụ túc, đến chỗ Phật đảnh lễ sát chân Ngài, nhiễu phải ba vòng chắp tay bạch:

– Bạch Thế Tôn! Con mới xuất gia, ngày nay được thọ giới. Xin Ngài vì con thuyết giảng, vì sao thọ thức ăn ở tụ lạc gọi là thiện thực? Vì sao thọ thực rồi là được phước điền thanh tịnh, sẽ được lợi ích bậc nhất. Tỳ kheo ấy nói kệ:

Con chỉ mới xuất gia

Ngày nay thọ cụ túc

Thế Tôn vì con thuyết

Làm sao được tịnh thí

Con vì đạo tu hành

Bỏ nhà đến không nhà

Tịnh thí là như vậy

Vì con thuyết nghĩa này.

Phật dạy Tỳ kheo:

– Thầy hãy khéo nghe và khéo chánh niệm. Ta sẽ thuyết cho thầy. Tỳ kheo không hư dối, thọ thức ăn tụ lạc, tịnh thí rồi thọ thực. Cho nên thiện nam, thiện nữ bỏ nhà đến chốn không nhà, tu hành hạnh Vô thượng, sẽ được cứu cánh thù thắng. Tỳ kheo như vậy là gia nhập trong chúng Tăng, hành động theo Tăng và dự lợi dưỡng của Tăng. Ðầy đủ ba pháp này, không uổng thọ thức ăn tụ lạc, tịnh thí rồi thọ thực, được lợi ích đệ nhất. Thế Tôn nói kệ:

Chúng sanh nhập chúng Tăng

Nhớ nghĩ hành động Tăng

Ðược hưởng lợi của Tăng

Ðược phước đức tịnh thí.

Tỳ kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Nay con nghe Phật thuyết giáo nghĩa sơ lược như vậy, không hiểu rõ nghĩa này. Bạch Thế Tôn! Vì sao Tỳ kheo nhập trong chúng Tăng dự vào hành động của Tăng và dự lợi dưỡng của Tăng. Tỳ kheo thuyết kệ:

Vì sao nhập chúng Tăng

Mà thấy hành động Tăng

Vì con thuyết lợi ích

Nghe rồi con hiểu rõ.

Phật dạy Tỳ kheo:

– Chú tâm lắng nghe. Ta thuyết cho Thầy rõ về Tăng, hành động Tăng và lợi ích Tăng.

Tỳ kheo bạch:

– Bạch Thế Tôn! Con rất muốn nghe điều đó.

Phật dạy:

– Sao gọi là Tăng? Tăng là những người đủ bốn đôi tám vị nên gọi là Tăng. Nên khéo dâng thức ăn và chắp tay hướng về các vị ấy. Ðây là nơi được bố thí, thanh tịnh gọi là phước điền. Các trời và người đều cúng dường. Thế Tôn nói kệ:

Nay Ta nói về người

Ðủ bốn đôi tám vị

Các vị ấy là Tăng

Ðược phước điền vô thượng.

Tỳ kheo! Sao gọi là hành động của Tăng? Hành động của Tăng ấy là bốn niệm xứ, bốn chánh cần, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy phần giác ngộ, tám thánh đạo. Ðó là hành động của Tăng. Thế Tôn thuyết kệ:

Siêng cầu đạo tối thắng

Gọi là tám thánh đạo

Chánh nghiệp của vị Tăng

Ðược Ta thuyết như vậy.

– Tỳ kheo! Sao gọi là lợi dưỡng của Tăng. Ðiều lợi dưỡng của Tăng là bốn quả Sa môn. Những gì là bốn? 1- Quả Tu Ðà Hoàn; 2- Quả Tư Ðà Hàm; 3- Quả A Na Hàm; 4- Quả A La Hán. Ðây là điều đại lợi dưỡng của Tăng. Thế Tôn thuyết kệ:

Thân lớn lợi ích lớn

Những vị Tăng như thế

Ðược bốn quả Sa môn

Thanh tịnh trong phước thí.

Tỳ kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Theo điều Thế Tôn thuyết về gia nhập trong chúng Tăng, dự vào hành động Tăng và dự lợi dưỡng của Tăng; người kia khéo thọ thực của tín thí ở tụ lạc, tịnh thí rồi thọ thực, được phước đức lợi ích bậc nhất. Bạch Thế Tôn! Nếu lại có người phát tâm nơi Ðại thừa, vì trí Biến tri mà bỏ nhà xuất gia. Những vị đó có dự vào trong Tăng không? Dự vào hành động của Tăng không? Dự vào lợi dưỡng của Tăng không?

Phật dạy:

– Lành thay! Tỳ kheo! Thầy đối với Như Lai Chánh Biến Tri mới có thể suy niệm để hỏi nghĩa này. Tỳ kheo! Thầy là người biện tài thù thắng và có sự kiết tường lớn lao mới khéo hỏi nghĩa này. Tỳ kheo! Thầy khéo tư duy nên mới hỏi Như Lai nghĩa này. Tỳ kheo! Những điều này đều nhờ oai lực của Phật, khiến cho Thầy phát sanh biện tài như vậy, muốn hỏi nghĩa này, cũng do nghiện lực từ xưa của Thầy mới hỏi được như vậy. Thế nên Tỳ kheo! Hãy khéo lắng nghe, khéo suy niệm, Ta sẽ thuyết cho thầy.

Tỳ kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Lành thay! Nay con muốn nghe.

Phật dạy:

– Tỳ kheo! Ý thầy thế nào? Người kia phát tâm đại thừa vì trí Biến Tri, bỏ nhà xuất gia. Người đó có dự vào trong Tăng không? Dự hành động Tăng không? Ðược lợi dưỡng của Tăng không? Tỳ kheo! Chúng sanh kia không được gia nhập trong Tăng, hành động, lợi dưỡng của Tăng cũng không được dự. Thế Tôn thuyết kệ:

Người kia phát Bồ đề

Không dự hàng chúng Tăng

Hành động của chúng Tăng

Lợi dưỡng cũng không dự.

Tỳ kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Vì lý do gì mà người kia xuất gia, nghe sự hưởng thọ thức ăn tụ lạc, nhưng không dự trong hàng Tăng, hành động, lợi dưỡng của Tăng cũng không dự?

– Bạch Thế Tôn! Vì sao những hạng người kia có thể tịnh thí phước điền, nhưng không dự vào trong Tăng, hành động và lợi dưỡng của Tăng đều cũng không được dự?

Phật dạy:

– Tỳ kheo! Thầy cần gì phải hỏi điều không nên hỏi.

Tỳ kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Người kia làm sao có thể tịnh thí phước điền?

Phật dạy:

– Tỳ kheo! Thầy cần gì phải hỏi điều không nên hỏi.

Tỳ kheo lại bạch:

– Bạch Thế Tôn! Người kia không dự vào trong Tăng, hành động và lợi dưỡng của Tăng cũng không được dự làm sao có thể tịnh thí phước điền?

Bấy giờ, Thế Tôn thấy Tỳ kheo kia thỉnh cầu ba lần, liền mỉm cười, hiện thần thông. Dựa vào loại thần thông mà biến hiện, tướng lông giữa chặn mày phát ra hào quang lớn. Hào quang đó lại có vô lượng trăm ngàn loại màu sắc khác nhau. Thần lực của hào quang chiếu khắp ba ngàn đại thiên thế giới, cho đến chúng sanh ở trong biển lớn. Ai chưa từng thấy nghe hào quang này, nay mới thấy cho nên kinh hãi rợn tóc gáy. Trời phi tưởng phi phi tưởng cũng đều một suy nghĩ này. “Do thần lực của Phật, nên biết hào quang này phát từ giữa chặn mày của Phật, thấy hào quang này rồi ai cũng kinh hãi rợn tóc gáy”.

Ở ba ngàn đại thiên thế giới trời Tứ Thiên Vương cho đến trời Sắc giới, Vô sắc giới, đều đến tinh xá Ca Lan Ðà, vườn Trúc Lâm, thành Vương Xá. Ðến rồi đảnh lễ sát chân Phật, nhiễu phải vô lượng trăm ngàn vòng, đứng trước Phật, chắp tay cúi cong mình chánh niệm cung kính, không động không dựa, mắt chưa hề nháy, sanh tâm tôn trọng, tâm ái kính, tâm hoan hỷ, tâm sung sướng, tâm kham nhẫn, tâm nhu nhuyến, tâm thanh tịnh, tâm không chướng ngại. Rất muốn nghe pháp đứng sang một bên.

Khi ấy ba ngàn đại thiên thế giới, có đại thần lực của chư thiên, các rồng, Dạ xoa, La sát, Càn thát bà, A tu la, Ca lầu la, Khẩn na la, Ma hầu la già, loài người và không phải loài người. Chủ loài trời, chủ loài rồng, chủ Dạ xoa, chủ Càn thát bà, chủ A tu la, chủ Ca lầu la, chủ Khẩn na la, chủ Ma hầu la già, chủ loài người và chủ không phải loài người. Từ dưới đất cho đến trên cao, không một chỗ nào mà không tràn đầy. Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di của ba ngàn đại thiên thế giới và đủ loài chúng sanh sống trên mặt đất của các thế gian, nhờ thần lực Phật đều thấy hào quang Phật, lòng kinh hãi rợn tóc gáy. Ví như trượng phu có sức mạnh, co duỗi cánh tay trong chốc lát. Cũng vậy, nhờ thần lực của Phật, chỉ trong một niệm hướng về tinh xá Ca Lan Ðà, rừng Trúc Lâm thành Vương Xá mà đến đảnh lễ sát chân Phật, nhiễu quanh phải ba vòng, đứng trước Phật chắp tay chánh niệm, cúi mình cung kính, sanh tâm tôn trọng, tâm kính yêu, tâm hoan hỷ, tâm vui mừng, tâm kham nhẫn, tâm nhu nhuyến, tâm thanh tịnh, tâm không chướng ngại. Chiêm ngưỡng Thế Tôn mắt chưa từng tạm dừng. Thân đó không động rồi đứng một bên.

Ba ngàn đại thiên thế giới này hoặc trong ngoài thành và chỗ bị che khuất, có sông lớn nhỏ, từ nguồn xuất phát các dòng nước, đều chảy thuận dòng, âm thanh nhẹ nhàng. Lại ở bên trong, các chỗ bị ngăn che trong hư không, đủ loại chim đều cất tiếng hát véo von. Nhờ thần lực của Phật, các âm thanh đều hòa hợp tương ưng. Voi, ngựa, trâu, dê cho đến trâu núi, trâu nước, nhờ thần lực của Phật đều ở yên chỗ mình. Các chúng sanh sống ở biển, nhờ thần lực của Phật, mỗi loài tự phân chỗ sống không xúc não nhau. Chư thiên ở thế giới này nhờ thần lực của Phật đều đứng im lặng, âm thanh cõi trời cũng không vang. Chúng sanh ở các cõi ác, tính độc ác mạnh mẽ, cho đến các loại chống đối nhau, cũng được an lạc; đều nhờ thần lực của Phật, chỉ trong một niệm mà tất cả đều thương mến nhau giống như bạn thân, tâm được lợi ích, tâm an lạc, tâm nhu nhuyến, tâm tạo tác hành động, tâm hoan hỷ, tâm thanh tịnh, tâm không chướng ngại, dáng dấp, mặt mày tươi vui, lời nói nhẹ nhàng không nhanh không thô, nói ra điều gì cũng được mọi người yêu mến. Già trẻ, trung niên đều thích.

Ngay trong lúc này cả ba ngàn thế giới không có một tiếng tằng hắng. Nhờ thần lực của Phật, chúng sanh đều đứng im lặng. Gió thổi nhẹ nhàng mà thơm, chúng sanh thích thú đứng ngắm đều rất vui mừng, cũng không thổi động các cành cây hoa lá cỏ. Ðều nhờ thần lực của Phật, mới có việc như vậy.

Như bậc La Hán nhập vào định diệt tận không còn hơi thở ra vào. Các đại chúng đứng im lặng cũng như vậy. Vì chúng Tỳ kheo kia nhờ vào sức công đức thù thắng đời trước hộ trì và nhờ sức công đức thù thắng của Phật hộ trì.

Bấy giờ, Mạng Giả Xá Lợi Phất biết mọi người đều im lặng, nương thần lực của Phật, từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch vai áo một bên, theo cách của chúng Tăng, gối phải sát đất, chắp tay cúi cong mình, nhất tâm chiêm ngưỡng, vì muốn đại chúng được lợi ích an ổn, tâm thanh tịnh không chướng ngại, muốn được nghe pháp môn mà Tỳ kheo kia hỏi Phật và lý do đức Phật phóng hào quang và chư thiên loài người đều đến tập họp, bạch Phật rằng:

– Bạch Thế Tôn! Có nhơn duyên gì mà Như Lai mĩm cười và phóng hào quang. Hiện điềm tốt lành là có lý do; cho đến chư thiên đều đến tập trung rất im lặng. Xá Lợi Phất nói kệ:

Chư Phật tối thắng có nguyên nhân

Vì sao Ngài hiện tướng tốt lành?

Xin Thế Tôn mau thuyết nghĩa này

Vì sao Ngài hiện thần thông lớn

Hơn trăm ngàn chúng sanh

Và hơn na do tha

Ðều đến đây tập hợp

Vì thấy thần thông này

Thế Tôn vì cớ sao

Lại có nhơn duyên này

Trí Phật biết nghĩa đây

Do đâu người tập họp

Xin Thế Tôn thương con

Vì con thuyết nghĩa này

Chư thiên và nhơn loại

Ðều khởi lòng tôn kính

Chắp tay hướng về Ngài

Chiêm ngưỡng Lưỡng Túc Tôn

Chư thiên bỏ cung điện

Thiên tử đều đến đây

Tôn trọng và nghe pháp

Chiêm ngưỡng Lưỡng Túc Tôn

Nên lìa bỏ cung rồng

Vô lượng rồng đều đến

Ngài nên thuyết lý do.

Nghĩa thần biến như vầy

Dạ xoa bỏ cung điện

Nhiều dạ xoa đến đây

Nay Phật nên tuyên thuyết

Ý nghĩa thần biến này.

Xá Lợi Phất nói kệ rồi, đứng im lặng.

Thế Tôn thuyết kệ:

Là trượng phu phạm âm

Rống tiếng sấm vang động

Vì Xá Lợi Phất thuyết

Nghĩa thần biến thế này

Có một tân Tỳ kheo

Xuất gia thọ cụ túc

Tỳ kheo ấy hỏi Ta

Các hàng Ðại Bồ tát

Vì sao khi xuất gia

Hành động như thế nào?

Thọ thức ăn tụ lạc

Sao gọi là tịnh thí

Xá Lợi, vì nghĩa đó

Hào quang giữa chặn mày

Phóng oai đức rộng lớn

Chiếu khắp cả thế giới

Chính vì lý do này

Chư thiên đến tập họp

Chắp tay rất cung kính

Chiêm ngưỡng Lưỡng Túc Tôn

Xá Lợi, chính ý này

Rồng, Dạ xoa đều đến

Mây sấm chớp nổi tan

Ðến chỗ của Như Lai

Xá Lợi, chính vì thế

Nhiều chúng sanh tập trung

Ðều đắc A la hán

Lậu tận đến Niết bàn

Xá Lợi, vì nghĩa này

Vô số chúng tập họp

Nên phát tâm như vậy

Ðiều kiện đến Ðộc giác

Xá Lợi Phất chính vậy

Nên tập họp đến đây

Mặc áo giáp trang nghiêm

Ở nơi trí huệ Phật

Xá Lợi Phất, chính vậy

Nhiều người đến tập họp

Không thối tâm đại thừa

Ðắc Bồ đề tối thắng

Nghe ý nghĩa này rồi

Nên được Phật thọ ký

Rất nhiều người làm ác

Hối hận quyết không làm

Nghe thuyết nghĩa cú này

Ở đời mạt pháp sau

Ngàn ức số chúng sanh

Trụ nơi đạo tối thắng

Trừ Bồ tát đã chứng

Ở đời mạt pháp sau

Nếu trì được kinh này

Trọn không có việc ấy

Trừ Bồ tát đã chứng

Ở đời mạt pháp sau

Nếu ai nghe kinh này

Vô trí, không tin tưởng

Chúng sanh kia tin ít

Không thể phát Bồ đề

Nếu khi nghe kinh này

Vô số người nghi hoặc

Nếu không tin kinh này

Thường ở trong sanh tử

Ðịa ngục là chỗ đi

Súc sanh là vườn rừng

Ở cõi trời cõi người

Không có phần vị ấy

Không phá hoại kinh này

Ở đời mạt pháp sau

Chư thiên và nhơn loại

Ðều chứng A la hán

Nếu thuyết những điều trên

Mà sanh tâm nghi hoặc

Chứng được đạo Ðộc giác

Ở khắp mười phương cõi

Nếu thuyết những điều trên

Tâm không sanh nghi ngờ

Không có không tu thiện

Ðược nghe thuyết như vậy

Nếu thành tựu nghĩa này

Mới nghe được đạo này

Vì các hàng Bồ tát

Ta thuyết kinh pháp này

Trong chúng tu hành rồi

Sẽ thành Lưỡng Túc Tôn.

Thế Tôn dạy Xá Lợi Phất:

– Vị Tỳ kheo kia mới xuất gia chưa được bao lâu. Ngày nay được thọ giới, đến hỏi Ta “ Người phát tâm đại thừa, làm sao hưởng thọ thức ăn tụ lạc mà gọi là thiện thực. Thọ thực rồi có thể làm phước điền cho thí chủ”. Xá Lợi Phất! Vị Tỳ kheo kia hỏi nghĩa này nên vô lượng a tăng kỳ, trăm ngàn na do tha chúng sanh đến đây tập họp đều muốn nghe Ta thuyết nghĩa này.

Xá Lợi Phất! Nay Ta muốn giải thích, trình bày, phân biệt nghĩa này để cho người kém cỏi được dễ hiểu, vô lượng chúng sanh được lợi ích lớn.

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Nay đã đúng thời, xin Ngài vì con giảng thuyết.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Nếu khi thuyết nghĩa này, có chúng sanh tâm mê muội là vì sao? Vì vị đại thí chủ đó không có thể suy nghĩ về bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí huệ. Bậc rống tiếng đại sư tử không thể tư nghì. Ðại chúng sanh này không thể suy nghĩ về pháp. Các phàm phu và nhị thừa đó không thể phân biệt, tin tưởng, thâm nhập, hiểu biết, chỉ trừ Ðại Bồ tát bất thối.

Xá Lợi Phất! Ta thấy việc này, nên ba lần Tỳ kheo kia thỉnh cầu mà vẫn im lặng không đáp.

Xá Lợi Phất lại bạch:

– Bạch Thế Tôn! Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri, xin Ngài vì con giảng thuyết, để nhiều chúng sanh được lòng tin chơn chánh.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Nếu khi Ta giảng thuyết nghĩa này chúng sanh mê muội, vì sao? Vì bố thí các pháp đều bất khả tư nghì, cho đến Ta thấy điều này cho nên tuy thầy thỉnh ba lần, mà vẫn im lặng không thuyết.

Xá Lợi Phất lại bạch:

– Bạch Thế Tôn! Vì lợi ích an lạc nhiều chúng sanh vì từ bi thương xót họ, cúi xin Ngài vì con thuyết nghĩa trên. Ở đời vị lai, có Ðại Bồ tát nào phát tâm đại thừa, nghe nghĩa này sanh lòng yêu kính tôn trọng, sẽ được chánh tín tu hành nhiều nghiệp thiện, mặc áo giáp nhẫn nhục để tự trang nghiêm thân mình.

Bấy giờ, Thế Tôn thấy Xá Lợi Phất ba lần cung thỉnh, dạy Xá Lợi Phất rằng:

– Ðại Bồ tát không cần tịnh thí. Vì sao? Ðại Bồ tát từ lúc mới phát tâm cho đến thành đạo, hoàn toàn thường tịnh thí. Vì sao? Vì Ðại Bồ tát thành tựu phước điền cho các chúng sanh nên các chúng sanh nhờ đó được đầy đủ an lạc, dù cúng dường Bồ tát cũng không thể báo được ân của Bồ tát. Thế Tôn thuyết kệ:

Giả sử như có người

Phát tâm cầu Phật trí

Mới phát tâm đến nay

Là ở trong tịnh thí

Còn nếu như có người

Phát tâm cầu Phật đạo

Không cần tu tịnh thí

Vì vốn đã tịnh rồi

Chư thiên và loài người

Thường siêng năng tinh tấn

Bậc dũng kiện vây giữ

Trí huệ Ðại Bồ tát

Cõi của trời và người

Ðều do Bồ tát thành

Bậc trí phát nhất tâm

Ðã thanh tịnh các thí

Không bám dục và sắc

Cùng cõi Vô sắc giới

Bằng tâm không chấp trước

Các thí đều thanh tịnh.

Thế Tôn dạy Xá Lợi Phất:

– Xá Lợi Phất! Ta sẽ dùng ví dụ để Thầy hiểu rõ nghĩa này. Vì sao? Vì Ta thuyết ví dụ là để cho người có trí hiểu rõ nghĩa này một cách chơn chánh. Xá Lợi Phất! Giả sử như có Bồ tát hưởng thọ y phục của chúng sanh cúng dường nhiều khắp cả cõi Diêm phù. Từ lúc mới phát tâm ngày nào cũng thọ dụng. Y phục như vậy đều có thể tịnh thí. Vì sao? Vì Bồ tát đó là phước điền vô thượng đối với các chúng sanh.

Xá Lợi Phất! Ví như có Bồ tát hưởng thọ thức ăn của chúng sanh cúng dường lớn như núi Tu Mê Lưu, từ lúc phát tâm ngày nào cũng thọ dùng. Thức ăn như vậy đều có thể tịnh thí. Vì sao? Vì Bồ tát đối với các chúng sanh là phước điền vô thượng.

Xá Lợi Phất! Ví như có Bồ tát hưởng thọ sàng tòa của chúng sanh cúng dường nhiều khắp cả bốn châu thiên hạ, cao như núi Tu Mê Lưu, cũng như núi đó mà đem bảy báu đến để trang sức, dùng thiên y trải lên, y đó rất mềm mại nhu nhuyến. Từ lúc mới phát tâm ngày nào cũng thọ dụng. Sàng tòa vi diệu như vậy đều có thể tịnh thí. Vì sao? Vì Bồ tát phước điền vô thượng đối với các chúng sanh.

Xá Lợi Phất! Nếu như có cung điện nhà lầu quí báu, cửa sổ của nhiều nhà lầu ấy trang hoàng bằng cờ, lọng, chuông, rèm đủ loại màu sắc. Có 7 lớp tường bao quanh giống như cung điện ở cõi trời Tha Hóa Tự Tại cũng có vô lượng cây Kiếp Ba, cây Âm nhạc, cây hương hoa quả, cây anh lạc, mỗi mỗi nơi đều trưng bày vô số bình xông hương, đủ các loại hoa, ao thì đầy nước bát phần, đẹp mà lại trong vắt không cấu uế không bùn nhơ. Hoa thì che trên, dưới đáy thì cát vàng màu nước trong suốt giống như ngọc lưu ly, lan can bảy báu bao bọc xung quanh 7 vòng. Bốn hướng chính đều có lối đi, treo các loại tơ lụa và để bình báu, đủ màu sắc rất đẹp. Trong đó có vô lượng trăm ngàn na do tha tòa bằng 7 báu, Ðông, Tây, Nam, Bắc đều trải tòa, đốt hương, rải hoa, dùng màn báu che lên.

Xá Lợi Phất! Ví như có tòa báu cung điện báu.v.v… như trên, mà chúng sanh đều dâng cúng lên Bồ tát. Bồ tát nhận lấy. Từ lúc mới phát tâm ngày nào cũng hưởng thọ đều có thể tịnh thí. Vì sao? Vì Bồ tát là phước điền vô thượng đối với các chúng sanh.

Xá Lợi Phất! Thầy nên biết! Thiện pháp ở thế gian và xuất thế gian đều do Bồ tát phát sanh ra. Ðó là đại gia Sát đế lợi, đại gia Bà la môn, đại gia trưởng giả, hoặc vua, vua Chuyển Luân, trời Tứ Thiên Vương, trời 33, trời Tu Dạ Ma, trời San Ðâu Suất Ðà, trời Thiên Hóa, trời Tha Hóa Tự Tại và trời Sắc giới, Vô Sắc giới, hoặc trụ ở quả thứ nhất cho đến quả thứ tư, hoặc hướng đến Ðộc giác và đắc Ðộc giác, đắc đạo Vô Thượng Chánh Biến Tri, chuyển Pháp Luân. Nếu người nào nghe được chánh pháp đã thuyết mà hành trì, hành trì rồi tức là trụ ở bốn quả Thanh Văn, cho đến phát tâm cầu Ðộc Giác, hoặc phát tâm Vô Thượng Chánh Biến Tri. Nếu nghe thuyết bố thí liền tu hạnh bố thí. Tu rồi được sanh trong gia đình Sát đế lợi, Bà la môn, Trưởng giả.v.v… cho đến địa vị Chuyển Luân vương. Nếu nghe thuyết về giới liền tu giới nghiệp. Tu rồi được sanh ở trời Tứ Thiên Vương cho đến trời Tha Hóa Tự Tại. Nếu nghe diễn thuyết về bốn tâm vô lượng. Nghe rồi hành trì. Hành rồi được sanh ở cõi Sắc và Vô sắc. Xá Lợi Phất! Vì thế nên biết, tất cả điều này đều do Bồ tát phát sanh.

Xá Lợi Phất! Ví như vua rồng A Na Bà Ðát Bá, dùng sức oai thần của mình mà chia ra bốn sông lớn. Ðó là sông Hằng Già, sông Tân Ðậu, sông Bạc Xoa, sông Tư Ða. Bốn con sông như vậy, tất cả đều có 500 sông nhỏ làm quyến thuộc. Sông Hằng Già và các quyến thuộc chảy vào biển phía Ðông để biển kia được tràn đầy. Sông Tân Ðậu và quyến thuộc chảy vào biển phía Nam để biển kia được tràn đầy. Sông Bạc Xoa và quyến thuộc chảy vào biển phía Tây để biển kia được tràn đầy. Sông tư Ða và quyến thuộc chảy vào biển phía Bắc để biển kia được tràn đầy.

Ý thầy thế nào? Bốn sông lớn này và quyến thuộc, lần lượt chảy vào biển, thực hành đúng chỗ. Chúng sanh bốn phương có lợi ích không?

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Làm được vô biên lợi ích đối với chúng sanh. Người và không phải loài người đều được thấm nhuần lợi ích lớn. Những ruộng lúa, đậu, mì ở gần sông đều được thấm nhuần.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Bốn biển kia là do ai làm cho sung mãn?

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Do bốn con sông này làm cho sung mãn.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Bốn con sông đó có lợi ích đối với các chúng sanh không?

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Các chúng sanh ở dới nước hay ở đất liền đều được lợi ích lớn. Ðó là các loại rùa, cá… và người bắt cá. Lại Dạ xoa, La sát, A tu la, Tất Xá Giá Long Xà, Ma Hầu La Già và vô lượng các loại chúng sanh khác. Hoặc các chúng sanh ở cung điện, nhà cửa. Trú xứ đó đủ các loại báu vật như san hô, lưu ly, báu vật trong suốt ở trời Ðế Thích, xa cừ, ma ni đủ loại châu báu, cùng vô số các báu vật ở trú xứ đó đều từ biển cả sanh ra đủ các đồ dùng để làm lợi ích. Lợi ích cho người thọ dụng rất nhiều.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Nước của bốn con sông lớn từ đâu chảy ra?

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Từ ao A Na Bà Ðát Bá Ða phát sanh ra.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Vua rồng A Na Bà Ðát Bá Ða đã thoát khỏi ba điều sợ hãi. Những gì là ba:

1- Sợ chim cánh vàng.

2- Sự cát nóng đốt cháy.

3- Khi muốn hành dâm sợ hóa làm hình rắn.

Ba điều sợ hãi ấy đã thoát rồi.

Xá Lợi Phất! Long cung của vua rồng A Na Bà Ðát Bá Ða, chỉ có vị đạt được thần thông, thiền định ở. Nếu có người nào vào, hoặc có thấy đều không bị cháy.

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Long cung kia, đầy đủ thắng pháp hi hữu, kỳ lạ. Các rồng khác có điều sợ hãi nhưng vua rồng kia hoàn toàn không có điều đó. Chúng sanh ở chỗ ấy và ai vào trong đó cũng không sợ hãi điều gì là nhờ những vị đại thần thông có oai đức ở chỗ đó. Bạch Thế Tôn! Chỉ vua rồng A Na Bà Ðát Bá Ða mới có đầy đủ vô lượng công đức phát ra bốn sông lớn chảy về bốn hướng biển, làm lợi ích an lạc cho chúng sanh.

Phật dạy:

– Ðúng thế! Ðúng thế! Xá Lợi Phất nên biết Ðại Bồ tát cũng lại như vậy. Xá Lợi Phất! Như vua rồng A Na Bà Ðát Bá Ða thoát khỏi ba điều sợ hãi. Ðại Bồ tát cũng thoát khỏi ba điều sợ hãi. Những gì là ba:

– Sợ hãi ở cõi địa ngục.

– Sợ hãi ở loài súc sanh.

– Sợ hãi ở cõi ngạ quỉ.

Xá Lợi Phất! Giống như ao lớn A Na Bà Ðát Bá Ða phát ra bốn sông lớn chảy đến bốn hướng. Bồ tát cũng vậy dùng bốn nhiếp pháp để nhiếp hóa chúng sanh: 1- Bố thí; 2- Ái ngữ; 3- Lợi hành; 4- Ðồng sự.

Xá Lợi Phất! Như biển lớn kia là xuất phát ra từ ao A Na Bà Ðát Bá Ða. Chánh Biến Tri của chư Phật phát sanh từ Bồ tát. Xá Lợi Phất! Như biển lớn kia có vô lượng trăm ngàn na do tha câu chi chúng sanh đều sống ở đó được đầy đủ an lạc. Nên biết chúng sanh ở ba cõi này cũng đều nương vào biến trí của chư Phật mà an trụ. Ðó là Dục hữu, Sắc hữu và Vô sắc hữu.

Xá Lợi Phất! Do nghĩa này nên biết các sự an lạc ở ba ngàn đại thiên thế giới đều do Bồ tát mà phát sanh. Vì sao? Vì Bồ tát khi phát tâm liền tu hành. Ðã tu hành liền được thọ ký. Ðã thọ ký thì đắc Vô Thượng Chánh Ðẳng Giác. Chứng đắc Bồ đề rồi liền chuyển Pháp luân.

Pháp luân như vậy trước đây chưa ai chuyển dù cho Sa môn, Bà la môn, trời, ma, phạm và các chúng sanh khác cũng không thể chuyển được. Khi vì chúng sanh chuyển pháp luân, pháp được vị ấy thuyết chặn đầu, giữa, sau đều hoàn hảo, nghĩa vị đầy đủ thuần nhất thanh tịnh, thuyết về phạm hạnh để cho bốn chúng biết. Bốn chúng là Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di. Nhờ nhơn duyên này vô lượng vô số chúng sanh hưởng thọ an lạc của trời người không chấm dứt, chấm dứt khổ não, không lìa niềm vui.

Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Pháp lạc như vậy từ đâu phát sanh?

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Phát sanh từ Bồ tát.

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Thầy thấy các pháp được truyền bá trong ba cõi, từ ai mà sanh ra?

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Phát sanh từ Bồ tát.

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Các vật cúng dường ở trong ba cõi, nếu đem dâng cúng tất cả cho Bồ tát thì có thể báo được ân đức của Bồ tát đã làm lợi ích không?

– Bạch Thế Tôn! Không! Vì sao? Vì tất cả đều phát sanh từ Bồ tát. Bạch Thế Tôn! Như có người nghèo, nghèo khổ không có tiền tài phẩm vật. Có người giàu có phát tâm từ bi đem trăm ngàn vô lượng vô số các tài sản vật báu cho người nghèo kia. Lại có người nghèo thứ hai, thứ ba cũng cho như vậy, cho đến đem các tài vật báu cho cả trăm ngàn vô lượng vô số các chúng sanh đều được đầy đủ giàu sang. Nếu bị các nổi khổ sở, lo sợ, tranh giành, trói buộc, bắt bớ đều làm cho thoát khỏi. Lại còn thoát khỏi các nổi khổ nơi đường ác, khiến cho đầy đủ vô lượng an lạc ở trời người.

Trong chúng sanh đó có một người dùng ngọc thủy tinh chia làm trăm phần. Lấy một phần trong một trăm phần ấy, đem đến chỗ vị ân nhân trước nói rằng:

– Trước, ông đã làm nhiều điều lợi ích cho tôi. Nay tôi đến báo ân ông điều này.

Bạch Thế Tôn! Ðối với việc chúng sanh kia làm lợi ích một người mà chỉ dùng một phần tinh châu đem cho bậc trượng phu. Ðây có gọi là báo ân không?

Phật dạy:

– Không.

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn! Ðúng vậy! Bạch Thiện Thệ! Ðúng vậy. Bồ tát kia giống như đại trượng phu làm lợi ích lớn cho chúng sanh. Một người mà chỉ dùng một phần ngọc thủy tinh thì không thể báo ân được. Cũng vậy, Bạch Thế Tôn! Nếu có người phát tâm đại thừa, chúng sanh đem tâm tùy hỷ cúng dường cho đến cúng dường trọn đời. Tuy làm việc như vậy cũng không thể báo ân được.

Phật dạy:

– Rất hay! Rất hay! Xá Lợi Phất! Thầy rất khéo thuận theo lời dạy của Phật. Làm những việc xứng đáng đệ tử Phật. Xá Lợi Phất! Nếu các chúng sanh đem da thịt, gân máu, xương tủy của mình, hoặc xả bỏ thân này cho đến cả trăm ngàn lần vì muốn làm lợi ích để báo ân Bồ tát. Cũng không báo ân được một phần trăm cho đến một phần trăm ngàn, một phần a tăng kỳ, toán số, thí dụ cũng không thể báo ân được.

Vì sao? Xá Lợi Phất! Vì nếu ai phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Giác đều phải làm lợi ích lớn đối với các chúng sanh. Xá Lợi Phất! Ví như ở Diêm phù đề này có cây Chiên đàn na. Khi mới nảy mầm, bé trai, bé gái nào có bệnh hoạn thì lấy mầm cây này dùng sẽ chữa được bệnh hoạn. Khi ra lá, đàn ông, đàn bà, trai, gái có bệnh hoạn, lấy lá cây này dùng sẽ hết bệnh ngay. Khi cây to lớn ai đi vào bóng mát của nó thì có bệnh cũng đều trừ diệt được. Sau khi ra quả, ánh sáng của nó chiếu khắp mười phương thế giới. Nếu có chúng sanh nào nhớ nghĩ đến ánh sáng này thì sẽ không bị già, bệnh, chết. Nếu chặt cây này lấy gỗ cũng không sợ bị nghèo khổ. Cây bị chặt rồi cũng còn có lợi ích. Nếu lấy cây làm phòng nhà. Ai vào trong nhà đó thì những sự sợ hãi đều diệt trừ, cũng không bị lạnh, nóng, đói, khát.

Như vậy, Xá Lợi Phất! Cây Chiên đàn na này từ lúc nảy mầm, ra lá, hoa, quả rồi to lớn cho đến lúc chặt phá để làm nhà đều làm lợi ích lớn cho các chúng sanh.

Xá Lợi Phất! Nên biết, Ðại Bồ tát khi phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Giác, dùng bốn nhiếp pháp nhiếp hóa chúng sanh. Ðó là bố thí, ái ngữ, lợi hành, đồng sự làm cho chúng sanh đều được an lạc. An lạc rồi liền tu tập ba môn giải thoát. Ðó là không, vô tướng, vô nguyện. Khi đã tăng trưởng điều đó liền hoàn toàn đắc pháp Vô sanh nhẫn, cho đến cứu cánh được quả Biến Trí. Ðắc quả ấy rồi, sẽ nhập cảnh giới đại Niết bàn vô dư, rồi diệt độ. Khi diệt độ, tự phân xá lợi nhỏ như hạt cải, nhưng vẫn trụ ở đời.

Xá Lợi Phất! Như cây Chiên đàn na, phá lấy gỗ, các nhánh đều bỏ. Ai vào trong nhà đó các nhiệt não dục vọng không còn phát sanh lại nữa. Xá lợi của Như Lai cũng lại như vậy. Xá Lợi Phất! Nương nghĩa này, nên biết, nếu các thiện nam hay thiện nữ nào phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Giác mới báo được ân đức trên kia. Vì sao? Xá Lợi Phất! Vì ai phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Giác tức không đoạn tuyệt giáo pháp của Như Lai, không đoạn tuyệt pháp ThanhVăn, Ðộc Giác mà có thể đoạn trừ các khổ của chúng sanh và nổi khổ của trời người.

Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Có người nào khác cùng với người kia giống nhau không?

– Bạch Thế Tôn! Không.

– Người kia hoặc là người, trời, ma, phạm, Sa môn, Bà la môn hay các chúng sanh khác đem nhiều sự an lạc đến cúng dường Bồ tát, cũng không thể báo được ân đức trước kia.

Xá Lợi Phất! Nếu đem hết một kiếp, hoặc giảm một kiếp, trăm kiếp, ngàn kiếp, trăm ngàn câu chi, na do tha kiếp cúng dường các sự an lạc cho Bồ tát có thể báo ân được không?

– Bạch Thế Tôn! Không.

– Xá Lợi Phất! Ðúng như lời thầy nói! Nếu thiện nam thiện nữ nào muốn báo ân đức kia thì nên phát tâm Vô Thượng Bồ đề, mới có thể cùng người kia giống nhau, là báo được ân đức trên.

– Bạch Thế Tôn! Ðúng như vậy! Như người kia đem cho không bằng người khác rồi hoàn trả lại giống như người kia đem cho mà gọi là báo ân. Nếu người ở hiện tại muốn báo ân chỉ nên phát tâm Vô thượng. Thiện nam, thiện nữ ở đời vị lai muốn báo ân vô thượng chư Phật cũng phải phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Giác. Như vậy mới được gọi là báo ân.

– Xá Lợi Phất! Có hai hạng người đem tâm Vô thượng cúng dường Như Lai. Hai hạng người là ai? Có người đoạn tận các lậu, có người phát tâm Vô thượng Bồ đề. Khi ấy Thế Tôn thuyết kệ:

Chỉ có hai hạng người

Có thể cúng dường Phật

Lậu tận phát Bồ đề

Ðó là hai hạng người

Các thế gian ba cõi

Cũng không có tài thí

Ðem dâng bậc đại sĩ

Mà báo ân cho Ngài

Các sắc thanh hương vị

Ưa thích và ca ngợi

Dâng cúng cho vị ấy

Cũng không gọi cúng dường

Nếu phát tâm Bồ đề

Thì được quả Bồ đề

Không sự cầu nơi đây

Là cúng dường trên hết

Chư thiên và thế gian

Và các ma ở đời

Ai cần đều đem cho

Cũng không gọi báo ân

Dù chỉ có một chút

Cũng không sanh ham muốn

Ðối với bậc đại sĩ

Không gọi là cúng dường

Nếu có người muốn được

Cúng dường cho đức Phật

Cầu phát tâm như vầy

Cầu nơi đạo Bồ đề

Nếu muốn làm công đức

Vô số không thể lường

Nên phát tâm Bồ đề

Mau làm điều quan trọng

Nếu muốn cầu thiền định

Muốn tu vô lượng niệm

Nên sanh lòng tinh tấn

Là nhơn duyên trí Phật

Nếu muốn nhiều an lạc

Dẹp trừ các nổi khổ

Cần phải phát tâm này

Là Bồ đề của Phật

Nếu muốn thấy vô lượng

A tăng kỳ chư Phật

Làm điều tôn quí rồi

Hỷ lạc phát Bồ đề

Nếu người kia muốn đến

Vô biên các thế giới

Nên phát đại tinh tấn

Hỷ lạc phát Bồ đề

Lòng người được hỷ lạc

Thấy chư Phật quá khứ

Cần phát tâm Bồ đề

Nên tu hạnh Bồ tát

Nếu người muốn mau thấy

Chư Phật đời vị lai

Cần phát tâm Bồ đề

Nên tu hạnh Bồ tát

Nếu người muốn được thấy

Chư Phật đời hiện tại

Người kia thường hỷ lạc

Là do tu Bồ đề

Nếu người khởi lòng từ

Muốn biến các chúng sanh

Cần sanh tâm như vầy

Là tâm Bồ đề Phật

Ðối với các chúng sanh

Muốn họ thoát khổ não

Cần phải siêng năng học

Trí huệ vô thượng kia

Nếu muốn cho chúng sanh

Vô lượng vô biên lạc

Cần phải phát tâm này

Cầu Bồ đề của Phật

Nếu người muốn xả bỏ

Khổ não các đường ác

Cần phải phát tâm này

Là cầu nơi Bồ đề

Công đức kia vô biên

Không thể nói hết được

Nếu phát tâm như vậy

Sẽ giác ngộ Bồ đề.

Phật thuyết kệ rồi, Xá Lợi Phất bạch rằng:

– Bạch Thế Tôn! Pháp môn này Ngài thuyết có bao chúng sanh phát tâm Vô Thượng Bồ đề?

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Thầy cần gì phải hỏi sự việc này. Vì sao? Xá Lợi Phất! Với đại trí của Như Lai có thuyết thì tâm vô biên chúng sanh đều mê hoặc. Vì sao? Xá Lợi Phất! Vì giới đức, định lực, trí huệ, thần thông của Như Lai đều không có lường. Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Có người có thể biết hư không có biên giới chăng?

– Bạch Thế Tôn! Không. Vì sao? Vì biên tế của hư không ở đời quá khứ không thể biết, vị lai, hiện tại cũng không thể biết.

– Ðúng vậy! Xá Lợi Phất! Ðại trí của Như Lai, Thanh Văn, Ðộc Giác, chúng sanh ở vị lai, hiện tại đều không thể biết. Vì sao? Xá Lợi Phất! Vì đây là trí Phật chẳng phải cảnh giới của Thanh Văn hay Ðộc Giác.

– Bạch Thế Tôn! Thật là điều chưa từng có. Các chúng sanh phát tâm Bồ đề, chắc chắn sẽ hiểu rõ được trí như vậy.

– Xá Lợi Phất! Ðúng vậy, đúng vậy! Ðúng như lời thầy nói. Các chúng sanh, Ðại Bồ tát sẽ chắc chắn hiểu rõ trí như vậy.

– Bạch Thế Tôn! Ðại Bồ tát kia làm sao chắc chắn hiểu rõ trí này?

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Chúng sanh ở Diêm phù đề này, hoặc ở đất liền, dưới nước, trên không, mặt đất, tu hành lần lần sẽ được thân người. Nếu có người dạy họ giữ gìn năm giới hoặc an trụ mười việc lành. Xá Lợi Phất! Thiện nam, thiện nữ này nhờ nhơn duyên ấy, công đức được nhiều không?

– Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Rất nhiều. Cho đến không thể ví dụ được.

– Xá Lợi Phất! Nay Ta lại thuyết để thầy nghe được an lạc. Chúng sanh ở Diêm-phù-đề đều giữ gìn năm giới và đầy đủ mười nghiệp thiện. Người này sẽ được công đức. Lại có một người chỉ dạy một người trụ ở địa tín hành. Thiện nam, thiện nữ này được công đức nhiều hơn kia.

– Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Nếu có người dạy hết chúng sanh ở trong cõi Diêm-phù trụ ở địa tín hành, công đức có nhiều không?

– Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Rất nhiều. Công đức người kia không thể ví dụ nhiều hơn người trên vô lượng vô biên.

– Lại Xá Lợi Phất! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào chỉ dạy một người trụ ở địa tín hành được công đức rất nhiều. Dạy hết chúng sanh trụ ở địa tín hành, không bằng dạy một người trụ ở địa thứ bát, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh trụ ở địa thứ bát không bằng dạy một người trụ ở quả thứ nhất, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở cõi Diêm phù trụ ở quả thứ nhất không bằng dạy một người trụ ở quả thứ hai, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở cõi Diêm-phù trụ ở quả thứ hai không bằng dạy một người trụ ở quả thứ ba, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở cõi Diêm-phù trụ ở quả thứ ba không bằng dạy một người trụ ở quả thứ tư, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở cõi Diêm-phù trụ ở quả thứ tư không bằng dạy một người trụ ở đạo Ðộc Giác, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở cõi Diêm-phù trụ ở đạo Ðộc Giác không bằng dạy một người trụ tâm nơi Vô Thượng Bồ đề, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh trụ tâm Vô Thượng Bồ đề không bằng dạy một người trụ ở pháp Bất thối, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở Diêm-phù trụ ở pháp Bất thối không bằng dạy một người mau chóng đắc Biến Trí, công đức nhiều hơn. Dạy hết chúng sanh ở Diêm phù mau chóng đắc Biến Trí không bằng có người ở trong pháp môn này sanh trí Bồ tát, phá các nghiệp ma, bỏ năm tụ không lệ thuộc cảnh giới, lìa các nhập, phá hoại phiền não, giữ gìn pháp thanh tịnh, diệt trừ pháp hắc ám. Dùng các pháp kinh vương tối thượng này mà thuyết giảng cho người khác công đức này nhiều hơn kia vô lượng.

Xá Lợi Phất! Ðể cõi Diêm-phù cho đến bốn châu qua một bên. Như vậy nếu chúng sanh ở cả ngàn thế giới, hai ngàn thế giới, ba ngàn đại thiên thế giới cho đến hằng hà sa số thế giới ở phương Ðông, hoặc có sắc, không sắc, có tưởng không tưởng, chẳng có tưởng chẳng vô tưởng, loài dưới nước, trên đất liền, loài sanh bằng trứng, sanh bằng thai, loài sanh nơi ẩm thấp, loài hóa sanh. Ðủ loại như vậy, tu hành lần lần đều được thân người, cho đến chúng sanh ở mười phương thế giới cũng tu hành lần lượt được thân người. Nếu người nào hết lòng dạy họ trụ nơi năm giới và đầy đủ mười thiện nghiệp. Xá Lợi Phất! Ý thầy thế nào? Công đức của người kia có nhiều không?

– Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Rất nhiều. Vô lượng vô biên không thể ví dụ.

– Xá Lợi Phất! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào đối với các pháp kinh vương tối thượng này, nghe mà không phỉ báng, lại tăng thêm lòng thích nghe rồi thọ trì, đọc tụng, dạy cho người khác. Ðem công đức trên so với công đức này không bằng một phần trăm, phần ngàn, phần trăm ngàn, phần câu chi, phần trăm ngàn na do tha câu chi, cho đến toán số thí dụ cũng không thể sánh bằng.

Lại nữa, Xá Lợi Phất! Nếu dạy chúng sanh ở mười phương thế giới đều trụ ở pháp tín hạnh, bát nhơn, tứ quả, Ðộc giác.v.v… cho đến phát tâm trụ ở pháp bất thối, pháp vô sanh nhẫn mau đắc Biến Trí. Nếu có thiện nam, thiện nữ nào đối với các pháp kinh vương tối thượng mà thọ trì đọc tụng, giảng rộng cho người khác. Công đức này đối với công đức trên là tối thắng, là tối thượng là tối đa, là tối diệu, là rất vi diệu, là vô tỷ là vô thượng là trên vô thượng, là không tương tợ. Ở trong không tương tợ được phước không tương tợ.

Xá Lợi Phất! Dùng nghĩa này nên biết chúng sanh kia chắc chắn hiểu rõ trí này, phát tâm Vô Thượng Bồ đề, nghe pháp môn này sanh tín tâm. Xá Lợi Phất! Chúng sanh như vậy nên được gọi là Bất thối chuyển, gọi là giải thoát, là độ tận, là tịch tịnh, là đại tịnh tịnh, là trong sạch, là điều phục, là vô thượng, là trên vô thượng, là đến Niết bàn, là đã diệt độ, là có thể thuyết pháp, là có thể thuyết nghĩa, là thuyết thật, là thuyết chơn, là làm theo lời nói, là bỏ gảùnh nằng, là lìa dục, là lìa sân, là lìa si, là vô cấu, là rửa sạch rồi thanh tịnh, là đến bờ bên kia, là người nghe, là vứt bỏ dục, là vứt bỏ sân, là vứt bỏ si, là diệt sạch các ác, là Phật tử, là phước điền, là dõng mãnh, là trượng phu dõng kiện, là chiến thắng phần sắc, là chiến thắng quân khác, là sư tử, là trượng phu, là đại trượng phu, là trượng phu thù thắng, là trượng phu vô úy, là trượng phu có trí, là trượng phu đại có chí, là trượng phu điều thuận, là vua trâu trượng phu, là trượng phu siêu việt, là trượng phu dõng kiện chiến thắng, là người trong sư tử, là người trâu, là rồng, là trời, là trời trong loài trời, là Bà la môn, là lìa ác, là không trở ngại, là không triền phược, là không keo kiệt, là không độc, là chẳng ngu, là bất cọng, là bất ly, là lời nói không tạp, là lời nói chánh niệm, là lời nói vô thượng, là lời nói trên vô thượng, là lời nói tối thắng, là lời nói không nhiễm, là lời nói không đắm trước, là lời nói không triền phược, là lời nói chắc chắn, là nói điều gì đều thật, nói điều gì đều chơn, là đầy đủ các công đức, là người làm điều nên làm, là việc cần làm đã xong, là các việc làm đều thành đạt, là đầy đủ tàm quí, là làm nhiều, là làm nhiều lợi ích, là từ, là đầy đủ các pháp công đức, là bỏ các điều phi công đức, là đầy đủ các việc, là bất nhiễm, là bất nhiễm cùng khắp, là không nhiếp không sợ, là không sợ hãi, là không lo sợ, là không hoảng hốt, là không thể suy nhược, là không buông thả, là vô lượng vô biên công đức, hành pháp đầy đủ, là núi, là núi Tu Mê Lưu, là núi Mê Lưu, là núi Luân, là núi Ðại luân, là không thể động, là người bố thí, là chủ bố thí, là có gì sở hữu đều bỏ, là thiện thí, là nhan sắc dung hòa vui vẻ, là bố thí đầy đủ, là trì giới, là nhẫn nhục, là tinh tấn, là thiền định, là trí huệ, là tu thần thông, là thần thông đã thành đạt, là đến các xứ, là đại thế chí, là lực chí, là đến chỗ an ổn, là đã độ đến bờ kia, là học các việc Phật, là đoán hành sự Phật, là đối với các pháp Phật đều được viên mãn nguyện lực, là phá các oán ma, là các độc hại không bị không chế, là làm cho sức lực của ma bị suy yếu, là làm tan rã quân chúng ma, là làm cho quân ma bỗng dưng hư hoại, là ngồi đạo tràng Phật đạo, là đã chế ngự các độc hại, là trừ quân ma đối địch, là tùy thuận giác ngộ, là khiến cho nghịch lưu thành thuận lưu, là bỉ ngạn, là có thể cứu độ, là đã cứu độ, là tự đắc giải thoát, là phá ngầm, là mặt trăng, là mặt trời, là ánh sáng vô biên, là ánh sáng vô ngại, là ánh sáng bất tư nghì, là ánh sáng khó xưng, là ánh sáng bất khả lượng, là ánh sáng đến các nơi, là ánh sáng chiếu khắp, là không nhiễm trước cõi dục, là không nhiễm trước cõi sắc, là không nhiễm trước cõi vô sắc, là giải thoát khỏi địa ngục, là giải thoát khỏi súc sanh, là giải thoát khỏi ngạ quỉ, là làm cho địa ngục được mát mẻ, là làm cho súc sanh được mát mẻ, là làm cho ngạ quỉ được mát mẻ, là có thể cho những gì ai cần, là xả bỏ các điều suy kém, là diệt các khổ, là thị hiện niềm vui, là Chuyển luân vương, là cha thế gian, là vượt thế gian, là giải thoát thế gian, là thoát khỏi thế gian suy kém, là thị hiện kín đáo, là kiến lập Bồ tát, là phát khởi Bồ tát, là khai mở kho chứa ngầm, là thị hiện bí mật của chư Phật quá khứ, là điều không thể suy nghĩ có thể suy nghĩ, là đầy đủ pháp vô biên, vô tế công đức.

Bấy giờ, Thế Tôn dùng tâm thanh tịnh trang nghiêm phát ra âm thanh đầy đủ công đức. Ðó là lời tối thượng, lời giáo tha, lời thuận nghĩa, lời thậm thâm, lời bất khả phục, lời vi diệu, lời khai mở, lời hỷ lạc, lời thanh tịnh, lời vui tai, lời hướng tâm, lời khả ái, lời đầy đủ, lời được nhiều người yêu thích, lời hoạt bát, lời trôi chảy, lời khéo độ trước sau, lời yêu thích như con mình, lời nói hoàn hảo, lời dễ nghe, văn tự tương tục rõ ràng, khéo đoán các việc nghi ngờ, hạnh thuần nhất chơn thật, lời thấm nhuận, lời tợ âm thanh Phạm thiên, âm thanh vi diệu như sấm, lời nói rõ ràng chơn thật, âm thanh giống như tiếng chim Ca lăng tần già, lời nói trong trẻo chơn thật, lời nói có thể làm thanh tịnh bạn bè, đoán vô lượng việc nghi hoặc, lời nói không dựa dẫm, lời nói có thể làm an ổn người khác, lời khả niệm, lời nói có thể làm mỏng đi các kiết sử, lời làm các nhập viên mãn, lời đoạn trừ các tránh luận, lời nói từ trước đến nay đều thiện không dối trá, phát lời chơn thật phi cú nghĩa, cả trăm ngàn lời đều tương ưng, dùng trí huệ ca ngợi khiến cho thế gian yêu thích và được an lạc, cùng với pháp môn nghĩa lý đệ nhất, lời mất quá khứ, lời cùng tương ưng, tương ưng đúng thời, lời có thể kêu, lời không có phân biệt danh từ nghĩa cú, lời chắc chắn thanh tịnh các cú nghĩa, lời diệt trừ nhiều mũi nhọn của dục, lời diệt trừ nhiều mũi nhọn của sân, lời diệt trừ nhiều mũi nhọn của si, lời có thể thị hiện nhiều việc lý, lời chứng vô biên nghĩa lý, lời xa lìa sáu thú, lời xa lìa các đạo, lời xa lìa các luận bàn ngoại đạo nói về sự việc Chư thiên, nói về sự việc của loài Rồng, nói về sự việc của Dạ xoa, nói về sự việc của Kiền thát bà, nói về sự việc của A tu la, nói về sự việc của Già lưu trà, nói về sự việc của Khẩn na la, nói về sự việc của Ma hầu la già, thuyết âm thanh từ bi nhẫn nhục, làm cho người khác hoan hỉ tin tưởng giáo lý, lời không dua nịnh, lời có mặt khắp nơi, lời không chỗ nhiễm trước, lời không điên đảo, lời tự trọng không láu lỉnh, lời thường thật đúng pháp định, lời không dối trá, lời không thiên lệch, lìa lời u tối khổ sở, thành lợi ích khéo tương ưng, dạy người mau chóng đầy đủ, lời tối thắng tin tưởng, lời phá trừ, lưu chuyển hắc ám, lời xa lìa xấu xa chống trái mất cú nghĩa, phát ra lời phân biệt các cú nghĩa, diệt trừ cú nghĩa luận bàn ngoại đạo, lời chắc chắn không nghi hoặc, diệt trừ các pháp khổ, làm cho nó không còn, lời tối thượng chơn thật thanh tịnh tự nhiên, lời nói cùng tương ưng các thiện pháp làm cho hoan hỷ, thuyết các thiện pháp cùng tương ưng lời tịch tịnh, lìa các cấu nhiễm thuần tịnh tương ưng với đệ nhất nghĩa, đoạn nhiều sự nghi ngờ tương ưng, lời thanh tịnh tương ưng với tâm thanh tịnh, không tương ưng với lời nói phi nghĩa, lời tương ưng với các ngôn ngữ biện tài có thể thuyết, lời nói tùy theo các dục mà diễn rộng ra, dùng các ngôn ngữ thế gian làm cho chúng sanh vui mừng, lời nói được nhiều người yêu kính, lời tương ứng, lời giải thoát, lời khéo giải thoát, lời tối thắng, âm thanh bậc vua chúa, lời khéo tương ưng với âm thanh an ổn, lời nhiếp thủ tương ưng với các bạch pháp, lời cứu cánh hoàn toàn, lời phóng ánh sáng vô biên, lời làm ánh sáng vô biên, có thể giải thích chỗ hỏi về pháp trí vô biên, lời có thể độ thoát, thuyết tương ưng với pháp lạc, thuyết văn tự cú nghĩa hoàn toàn, lời khéo rốt ráo, thuyết tương ưng với văn tự cú nghĩa, thuyết tương ưng với cú nghĩa văn tự vô tất, thuyết tương ưng với cú nghĩa văn tự tri túc, thuyết tương ưng với cú nghĩa văn tự thị hiện đầy đủ an lạc, lời thị hiện vô lượng thiện căn, thuyết tương ưng với vô lượng thiện căn, dùng lời tương ưng với sự trang nghiêm của Phật mà trang nghiêm, thuyết tương ưng với cú nghĩa vô biên, thuyết văn tự cú nghĩa không đến không đi, rất đoan chánh, thuyết văn tự cú nghĩa vô ngại, lời khéo rốt ráo, thuyết lời tương ưng với chư thiên, a tu la, để dạy họ không dứt, thuyết tương ưng với cú nghĩa văn tự, lời nói không khiếm khuyết, thuyết tương ưng với cú nghĩa, lời không tạp loạn, thuyết tương ưng với cú nghĩa, lời không trì hoãn, thị hiện lời nói rõ ràng, làm việc rõ ràng, thiện hiện rõ ràng và làm việc rõ ràng, thị hiện lời nói siêu việt, thị hiện lời nói vượt hơn siêu việt, thị hiện lời nói siêu việt và vượt quá siêu việt, thuyết về hạnh khéo trì y bát, đối với vị giáo thọ cần phải tôn trọng siêng năng hộ trì để tương ứng, đối với bậc thân giáo sư phải tôn trọng, siêng năng hộ trì để được tương ưng. Luôn luôn thanh tịnh pháp trí, tịnh rồi lại làm cho thanh tịnh thêm. Siêng năng hộ trì văn tự cú nghĩa đệ nhất. Khéo thuyết Ðà la ni, Tu đa la (kinh), khéo thuyết kinh Tam luân, Bồ tát tạng, Bát nhã Ba-la-mật-đa, khéo thuyết lưu chuyển Ma ni tạng, khéo thuyết tám vạn bốn ngàn pháp tụ, lại thị hiện trăm ngàn pháp, phát khởi Bồ tát khiến phát tâm Bồ đề nguyện được thấy Phật pháp trong ba đời, không bị nhiễm trước, đã giải thoát, hoàn toàn giải thoát, âm thanh đến cõi Phạm thiện, cõi Phạm âm, âm thanh như tiếng chim hót, xa lìa âm thanh về dục, xa lìa âm thanh về sân, xa lìa âm thanh về si, âm thanh chư Phật tùy hỷ, chư Phật tán thán.

Tất cả các loại âm thanh như vậy đều phát ra, Thế Tôn hộ trì 32 tướng Pháp luân vương, Như Lai đầy đủ tám phần tối thắng đệ nhất. Vô lượng ngàn loại dùng để ca ngợi. Ngay lúc ấy thuyết kệ:

Ai phát tâm Bồ đề

Người này quyết định đến

Không cần sanh nghi hoặc

Ta không đắc Như Lai

Người này được nhiều phước

Không thể ví dụ được

Phước đức của người này

Từ Bồ đề phát sanh

Vô lượng vô biên số

Chúng sanh ở các cõi

Phước này hơn phước trên

Như ta, nói ở trên

Phước đức của người này

Tối thắng hơn người kia

Với người phát Bồ đề

Không có phước nào hơn

Ngoài kinh này đã thuyết

Không có kinh nào hơn

Ai học được kinh này

Gọi là được phước lợi

Nếu ai nghe kinh này

Phật tử theo lời dạy

Phước điền và điều phục

Ta thuyết tịnh tịch này

Nếu ai nghe kinh này

Là trời rồng sư tử

Người dõng mãnh không sợ

Là giải thoát nhu hòa

Tin tưởng nơi kinh này

Ðại kinh vô thượng tôn

Thiên trung thiên trên trời

Vô thượng trong chúng sanh

Huống chi là được nghe

Tôn trọng và tuyên thuyết

Biện tài của người kia

Cùng cực không thể nói

Ai nghe pháp môn này

Ðược biện tài như kia

Ai thọ trì kinh này

Nhẫn nhục không có sân

Hành giới không yếu kém

Mắt trí huệ trong sáng

Nếu ai tin kinh này

Là đắc trí vô biên

Tôn trọng vị pháp sư

Như yêu kính cha mẹ

Ai trì được kinh này

Ðại trí huệ Bồ tát

Không dựa vào dục giới

Sắc giới và Vô sắc

Ai trì được kinh này

Lạc bậc Ðại Bồ tát

Mau chóng hướng được đến

Vô thượng Bồ đề tràng

Ai trì được kinh này

Ðại trí huệ Bồ tát

Tan biến sợ nhỏ nhặt

Chúng Vô thượng Bồ đề

Ai trì được kinh này

Ðại trí huệ Bồ tát

Sẽ lưu chuyển pháp luân

Mà đời không thể chuyển

Ai trì được kinh này

Ðại trí huệ Bồ tát

Thế Tôn đã thọ ký

Sẽ thấy Phật ba đời

Ai trì được kinh này

Ðại trí huệ Bồ tát

Là đã nhập diệt độ

Như chư Phật không khác.

Xá Lợi Phất bạch Phật:

– Hi hữu thay! Bạch Thế Tôn! Như Lai đã lược thuyết giáo pháp cho các Bồ tát. Chư đại Bồ tát dù đã trải qua a tăng kỳ kiếp tu hạnh Bồ tát nhưng chưa giác ngộ đạo Vô Thượng Chánh Biến Tri, cũng chưa đắc trí Vô Thượng Chánh Biến Tri. Bạch Thế Tôn! Trong kinh này Ngài đã thuyết pháp vô thượng, các chúng sanh kia rất được nhiều lợi ích, ở ngay đời hiện tại được nghe Phật thuyết kinh tối thượng này, đó là pháp môn, Chư pháp thượng vương. Lành thay! Bạch Thế Tôn! Pháp môn như đây nay lại được thuyết. Vì sao? Vì theo hiểu biết của con về ý nghĩa sự thuyết pháp của Phật là chư Phật quá khứ đã diệt độ vì các chúng sanh đã thuyết chánh pháp này, làm tối thượng, đó là pháp môn Chư pháp thượng vương. Chư Phật ở đời vị lai cũng dùng kinh này làm pháp tối thượng để thuyết, đó là pháp môn Chư pháp thượng vương. Con cũng được ở chỗ Thế Tôn, nghe thuyết pháp môn Vô thượng, đối với văn nghĩa nhất định được hiểu rõ, như con đã từng được nghe pháp vô thắng này. Lành thay! Bạch Thế Tôn! Ngài đã liên tục vì con mà giảng thuyết pháp môn tối thắng này.

Phật dạy:

– Xá Lợi Phất! Ta tùy theo thời khắc, tùy theo sự tin tưởng hiểu biết nơi tâm chúng sanh kia, tùy theo suy nghĩ nơi tâm chúng sanh kia mà nhiếp thọ cho họ. Xá Lợi Phất! Ðây là Phật trí, chẳng phải là cảnh giới của Thanh Văn, Ðộc Giác.

Khi thuyết pháp môn này tám vạn bốn ngàn người phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Chánh Giác, sáu vạn chúng sanh phát tâm Bồ đề, 70 câu chi Dục Hạnh thiên chưa phát tâm Vô Thượng Bồ đề nay đều phát. 30 câu chi chúng sanh đắc pháp Vô sanh nhẫn, vô lượng địa cư, chư thiên, rồng.v.v… vị nào chưa từng phát tâm Bồ đề nay đều phát.

Xá Lợi Phất! Vì nghĩa này, nay ta lại thuyết rộng pháp môn tối thắng này. Ðúng ngay lúc ấy có vô lượng ngàn chúng sanh, Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di, đứng im lặng chắp tay hướng về phía Phật chiêm ngưỡng dung nhan Thế Tôn.

Khi ấy, Thế Tôn liền mĩm cười. Khi chư Phật mĩm cười, từ nơi miệng phát ra ánh sáng đủ loại màu sắc, vô lượng trăm ngàn màu sắc. Ðó là màu xanh, vàng, đỏ, trắng sắc trong như pha lê, chiếu khắp ba ngàn đại thiên thế giới, biến chiếu cùng khắp che lấp mặt trời, mặt trăng cho đến cõi Phạm thiên rồi trở về lại, lướt quanh Phật ba vòng rồi nhập vào đảnh Phật.

Khi ấy, Xá Lợi Phất thấy thần thông của Phật, liền đứng dậy, trịch y qua một bên, quì gối phải sát đất, chắp tay bạch Phật:

– Bạch đại đức Thế Tôn! Có nhơn duyên gì mà Ngài mỉm cười. Chư Phật chẳng phải không có nhơn duyên mà mỉm cười?

– Xá Lợi Phất! Thầy thấy Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di, chắp tay hướng về phía Ta, mắt chưa từng rời không?

– Bạch Thế Tôn! Ðúng vậy. Bạch Thiện Thệ! Ðúng như vậy.

– Xá Lợi Phất! Bốn chúng này đều phát tâm đại thừa, muốn nghe hạnh Bồ tát . Xá Lợi Phất! Hành trí huệ đối với trong tâm Như Lai, ngoài Như Lai ra. Quá khứ bất khả đắc, vị lai bất khả đắc, hiện tại bất khả đắc. Gọi là hành Bồ tát. Xá Lợi Phất! Không được tụ họp, không nhiễm trước cảnh giới, không chấp lấy nhập. Gọi là hành Bồ tát. Nên thuận theo mà hành.

Khi thuyết hành Bồ tát này, ba ngàn đại thiên thế giới chấn động sáu cách.

Lúc ấy, Ma Ba Tuần hoảng sợ ngã lăn xuống đất, các thiên ma khác cũng đều té xuống đất. Do nhơn duyên này mà thuyết kệ:

Phá ma và quân ma

Chạy trốn không chỗ thoát

Nay bậc tối thắng tôn

Thuyết pháp người đời tin

Làm sao ma phiền não

Các sức lực đều mất

Ðến nay không còn sức

Nghe thuyết pháp không này

Ma hoảng sợ cuồng mê

Nghe thuyết pháp vô tác

Bỏ đi không chỗ hành

Chỗ nào cũng bị chết.

Khi ấy, Thiên tử ma, từ chỗ té đứng dạy bạch rằng:

– Lành thay! Bạch Thế Tôn! Lành thay! Ðại long. Lành thay! Ðại từ. Có tâm bi mẫn lợi ích đối với các chúng sanh. Ngày nay Thế Tôn làm cho con sống lai. Thế Tôn đại bi, chớ làm cho chúng con chẳng phải chết.

Thế Tôn thuyết kệ:

Này ma mặc áo nhiễm Như Lai thuyết như vậy

Rất ít người tin ta Nên ở mãi phàm phu.

Bấy giờ, Ma Ba Tuần được Như Lai thương xót, hoan hỷ vui mừng hoàn hồn trở lại thân mình và quyến thuộc ẩn mất.