Thanh Quy Của Ngài Bách Trượng
Sắc Tu Bá Trượng Thanh Quy
Nguyên Đức Huy trọng biên
Bản Việt dịch của Thích Phước Sơn – Lý Việt Dũng
***
QUYỂN 1
CHƯƠNG 1 – CHÚC LY
Vốn quí của con người là làm sáng tỏ cái đạo, cho nên các bậc Thánh quân từ xưa vốn sùng mộ giáo pháp của bậc Thánh nhân ở phương Tây (Phật) của chúng ta nên không dùng lễ của thế tục mà đối đãi với đồ chúng Phật giáo, ấy là tôn trọng mối đạo vậy.
Khâm duy quốc triều Đại Nguyên ta rất mực ưu đãi tăng nhân, đặc biệt miễn thuế má và sưu dịch khiến cho mọi người tu được an cư hầu hết lòng hết sức với đạo.
Thánh ân rộng lớn, trời đất không thể sánh cùng tận vậy, ấy cũng là ngộ rõ Phật tánh để quay về chí thiện, hầu phát huy diệu dụng để vượt chí thần, dẫn đạo nhân dân đến nền giáo dục vô vi, giúp cho đời được thăng hoa trong lịch vực đạo đức, hầu báo đáp ơn vua, ấy là việc mà tu sĩ chúng ta phải hết sức trọn lòng vậy. Nhìn qui tắc hành sự hằng ngày thì sớm chiều phải cầu chúc, một bát cơm không quên ơn để mà giữ gìn quỹ độ vậy.
LỄ CHÚC MỪNG THÁNH THỌ THÁNH HOÀNG
Khâm duy, gặp ngày lễ chúc mừng Thánh thọ Thánh hoàng, trước tiên phải cử hành đạo tràng Kim cang vô lượng thọ. Các ngày trong tháng này, tăng nhân không được nghỉ phép, đó là biểu thị sự kính trọng ngày lễ chúc mừng Thánh thọ Thánh thượng. Trước cử hành lễ một ngày thì Đường ty (liêu Duy-na) chuẩn bị đầy đủ bảng thông báo, treo ở bên phải cửa tam môn (cổng chính của chùa) và treo bảng danh sách các kinh phải tụng trên chánh điện (hình thức chép phía sau). Cả hai bảng thông báo này đều viết trên giấy vàng, luân phiên sai Tăng bạ y theo thứ tự giới lạp cao thấp, tất cả đều viết song tự danh. Năm ngày trước đó, Duy-na cuộn giấy đới lĩnh, hành giả của Đường ty (hành giả của liêu Duy-na) đến liêu thư ký, thông báo. Thư ký ra tiếp đón, Duy-na dập tọa cụ xuống đất lạy một lạy bẩm báo rằng: “Cử hành lễ chúc thọ Thánh hoàng, phiền thư ký viết lời văn trong sớ!”. (Như chức thư ký đang khiếm khuyết thì thị giả chuyên thảo thư trạng thay thế thư ký soạn sớ, trong trường hộp cả thư ký và thị giả chuyên thảo thư trạng đều khiếm khuyết thì đành phải dùng sớ ngữ đã soạn thành lần trước vậy), (xin xem hình thức sớ ngữ ở phần sau).
Sau khi thư ký soạn xong, trước tiên cầm bản thảo trình Trụ trì xem lại, rồi đích thân mang tới liêu Duy-na, giập tọa cụ xuống nền lạy một lạy đáp tạ như Duy-na đã lạy mình. Duy-na dùng giấy màu vàng viết sớ, đoạn dẫn theo người tuỳ tùng, bưng mâm gỗ có trải nắp vải đặt sớ cùng hộp hương và đèn cầy trên đó, bưng đến thất Phương trượng trình qua Trụ trì kiểm lại sớ, đốt hương dập tọa cụ xuống nền trí ý lạy một lạy bẩm bạch: “Cử hành lễ chúc thọ Thánh thượng, thỉnh mời Hòa thượng kiểm lại sớ!”. Trụ trì kiểm xong, hành giả lại bẩm báo với Trụ trì là sáng mai lên chánh điện cử hành đọc tụng kinh. Đoạn thông báo các liêu phải treo bảng phúng tụng kinh, thị giả đốt hương bẩm báo với Trụ trì là sáng mai thượng đường. Đến canh năm, Trụ trì tuần hương về, thị giả lại bẩm báo lần nữa là sáng nay khi dùng cháo sáng xong là thượng đường, lệnh cho khách đầu treo bảng Thượng đường. Duy-na tại tăng đường, sau khi đánh chùy để toàn thể đại chúng dùng cháo, lại đánh chùy một tiếng nói: “Kính bạch đại chúng! Sau khi dùng cháo xong, hễ nghe tiếng chuông đánh lên thì mọi người phải chỉnh oai nghi đến Đại hùng Bửu điện cử hành lễ thiên thọ Thánh hoàng. Kính cẩn báo bạch!”. Lại đánh một tiếng chùy, đến trước Trụ trì vái chào vấn an, rồi từ bản đầu của thủ tọa cất bước tuần rảo tăng đường một vòng, bước ra ngoài tăng đường từ mé trái đi sang mé phải, rồi lại quay vào chính giữa tăng đường vái chào vấn an toàn thể đại chúng rồi ra khổi tăng đường. Sau khi ăn cháo xong, đại chúng dừng lại một lát chờ cho trên chánh điện bày biện xong hương, đèn cầy, trà thang, chập chỏa, lư hương cầm tay. Hành giả đường ty báo với khách đầu thất phương trượng, trước tiên bẩm báo trụ trì, thứ nữa báo với thị giả, đánh ba tiếng vân bản thất phương trượng, đoạn gióng trống. Hành giả đường ty dự liệu đánh ba tiếng vân bản của các liêu, tập họp chúng ngồi tại pháp đường. Như khi tọa Thiền thông thường, tức là ngồi hướng vào trong, khi nghe trống đánh thì quay người ngồi hướng ra ngoài. Các đầu thủ trước tiên tập họp ngoài pháp đường chờ trống đánh liền vào. Thủ tọa vào sau chót đến ngồi tại vị trí mình, còn tây đường, cần cựu, mông đường và các liêu, đều ngồi ngoài pháp đường. Trụ trì ngay khi trống vừa gióng thì ra khổi tẩm đường ngồi, thị giả vái chào vấn an rồi đứng ở mé Đông, hành giả vái chào vấn an rồi đứng ở mé Tây. Trống chuyển, thị giả đến bên mé trái pháp tòa đứng. Đợi đại chúng tập họp, đầu thủ hạ sàng (bản đầu) đến trước tượng Thánh tăng vái chào vấn an rồi suất lĩnh chúng xuất đường, đến trước tượng Thánh tăng đứng thành một hàng vái chào vấn an rồi quay về Tây tự mà đứng, đại chúng đứng thành hàng như hàng nhạn bay phía sau. Nếu không cần đợi đầu thủ đến mà trước tiên tự mình lập định là không đúng phép tắc, phần hành đường (liêu hành giả) thì cũng vào lúc trống gióng, đánh vân bản ba tiếng. Tham đầu suất lãnh chúng hành giả đứng đối mặt sắp hàng trước khố đường, chờ cho trống chuyển, tri sự bước ra liền vái chào vấn an rồi đi theo sau tri sự. Chờ cho Tây tự quay về vị trí rồi cũng sắp một hàng trước pháp tòa vái chào vấn an. Thượng thủ ở phía sau, đô tự dẫn chúng quay về Đông tự lập định. Chúng hành giả đứng thành hàng phía sau tri sự cách khoảng hơi xa một chút chờ thị giả vào mời thỉnh trụ trì ra. Hành giả vái chào vấn an, trụ trì tiến đến trước pháp tòa, hành giả tiến đến gần tri sự đứng phía sau.
Về tháng đông, tức đại chúng bỏ mũ đội đầu chống lạnh xuống để vái chào vấn an, trụ trì chấp tay vái chào thăng tòa. Thị giả cũng bước theo trụ trì lên pháp tòa, lấy hộp hương lắp đầy hương bưng dâng lên. Trụ trì dâng hương chúc thọ Thánh Hoàng xong, thị giả đón lấy hương dùng tay trái cắm hương vào lư hương, tay phải đưa hương tiếp theo, vái chào vấn an đại lược, xuống tòa quay về ban. Đợi trụ trì chỉnh y (nâng y chỉnh sửa cho trang nghiêm) ngồi xếp bằng, thị giả trước tiên từ chối ban dẫn chúng qua dưới pháp tòa, đứng xếp hàng vái chào vấn an. Thị giả đốt hương dẫn ban chúng lui về vị trí cũ, kế đến thủ tọa suất lãnh ban tiến ra, đứng xếp hàng trước pháp tòa, vái chào vấn an. Đại chúng đồng loạt vái chào vấn an, tri sự chuyển dời ban đứng xếp hàng trước pháp tòa vái chào vấn an. Hành giả theo sau vái chào vấn an, Đông đường và Tây đường bước ra đứng dưới pháp tòa vái chào vấn an. Thị giả lên tòa, tay trái dâng hương, quay người đưa tọa cụ lên vái chào vấn an (gọi là thay thế chúng thỉnh pháp), lui ra đứng bên pháp tòa. Hỏi đáp xong, Trụ trì trình bày sự ý rằng: “Ngày mỗ, tháng mỗ, khâm duy gặp ngày lễ chúc thiên thọ Thánh Hoàng, chùa mỗ dự trù vào ngày mỗ, tháng mỗ, cử hành đạo tràng Kim cang vô lượng thọ, tất cả các ngày trong tháng, mỗi ngày luân phiên cử một v? Tăng lên chánh điện phi duyệt kim văn, sáng nay khai khải. Trụ trì là tăng bề tôi mỗ lên pháp tòa này cử dương Thánh đế đệ nhất nghĩa. Tập hộp nhân lành lớn chính là chúc Thánh Hoàng kéo dài Thánh thọ vạn an”. Trụ trì thuyết pháp xong, cáo bạch rằng: “Sau khi hạ tòa, các vị đều đầy đủ uy nghi đến Đại Hùng bửu điện cử hành lễ chúc thiên thọ Thành Hoàng. Xin kính cẩn cáo bạch!”. Trong ngày lễ chúc thọ Thánh Hoàng này, tuy dưới pháp tòa có quan viên thì cũng không nói lời cám ơn bởi tôn quân. Gióng đại hồng chung cùng chuông trước tăng đường, tập họp chúng sắp hàng trên chánh điện hướng về phía Phật mà đứng. Trụ trì lên điện dâng trà thang do thượng thủ và tri sự dâng lên. Thị giả đốt hương đến trước tòa Phật rót trà thang. Hiến trà thang xong, trụ trì quay về vị trí mình mà đứng. Hành giả đánh chập chỏa, duy-na chuyển người đến trước lư hương vái chào mời trụ trì cắm hương. Thị giả đốt hương bưng hộp đựng hương, kế đến Đông đường và Tây đường xuất ban dâng hương (như có trụ trì các chùa bạn to lớn danh tiếng tình cờ đến chùa thì trụ trì lệnh cho thị giả mời vị ấy đứng trước lưỡng tự mà dâng hương). Kế đến lưỡng tự bước ra trước, đứng đối diện nhau hướng về Phật vái chào vấn an. Cắm hương xong, lưỡng tự chào kính nhau, chuyển người quay trở về vị trí cũ. Đại chúng đồng trải tọa cụ giập đầu lạy ba lạy, lưỡng tự phân ra hai ban đứng đối diện nhau. Trụ trì đến trước điện Phật quì xuống, tri khách quì đưa lư hương cầm tay, thị giả quì đưa hộp đựng hương. Duy-na bạch Phật, tuyên đọc sớ xong, tri khách quì đón lấy lư hương cầm tay. Trụ trì cuốn thu tọa cụ, duy-na đọc chú Lăng nghiêm, hồi hướng rằng: “Phúng tụng bí chương, tập hộp nhân lành to lớn chủ yếu là nhằm chúc thiên thọ đương kim Hoàng đế Thánh thọ vạn an, Kim cang vô lượng thọ Phật v.v…”. Lễ xong, đại chúng phân tán. Mỗi ngày hành giả đường ty phải soạn tăng bạ luân phiên, tức là phải dự liệu một ngày trước thỉnh trụ trì, đầu thủ và chúng tăng, mỗi người đều viết song tự danh rồi ký tên. Lường tính xem đại chúng nhiều ít, y theo giới lạp cao thấp mà viết danh sách phân công, vạch ra ngày qui định trực điện, giáp vòng rồi thì quay lại người đầu. Lại phải liệt kê ra mục lục các kinh cần đọc niêm yết đối diện với bảng phân công trực điện treo trên cột trong điện. Đến ngày các phần vụ đảm đang cần phải nghiêm túc, đánh đại hồng chung lên chánh điện, theo thứ tự tăng viên phải đầy đủ uy nghi, ôm hộp hương, lễ Phật, qui vị, đọc kinh. Khố ty sắm sửa đầy đủ hương và đèn cầy, chuẩn bị đủ bữa điểm tâm. Duy-na đốt hương, bày thang thủy. Đến tối thỉnh đại hồng chung xuống điện. Hành giả đường ty và hành giả trực chánh điện thường phải hết sức để ý theo dõi, không để cho xảy ra tình trạng trễ nhác, biếng lười. Như có các quan viên vào chùa dâng hương thì thỉnh chuông tập họp chúng, phúng tụng chú Vô lượng thọ, đọc tôn hiệu Phật Dược sư. Xong, hồi hướng rằng: “Vị quan mỗ ở tại xứ mỗ vào chùa lễ bái dâng hương, tăng chúng tụng niệm bí chương (thần chú), duyên lành to lớn chủ yếu là nhằm chúc đương kim Thánh Hoàng Thánh thọ vạn an, Kim cang vô lượng thọ v.v…”. Nếu lễ chúc thiên thọ Thánh hoàng lại gặp nhằm một trong ba ngày tám (mùng 8, 18, 28) thì tại điện Phật phải cử hành lễ đọc tụng. Đến ngày, sau bữa độ trai, hành giả đường ty bẩm báo trụ trì, lưỡng tự và các liêu phải treo bảng “Niệm tụng” để thông báo cho đại chúng. Trước buổi vãn tham, tuần hành lang, đánh vân bản, tập họp chúng hướng về Phật đứng xếp hàng. Khi trụ trì đến thì đánh ba tiếng đại bản, kế thỉnh đại hồng chung, đốt hương trở về vị trí. Duy-na bước ra khổi ban, niệm tụng rằng: “Gió Hoàng gia mãi phất, đạo đế vương lan xa. Phật nhật tăng huy, pháp luân thường chuyển. Vì các duyên do như vừa nêu trên nên niệm pháp thân thanh tịnh Phật Tỳ-lô-giá-na”. Niệm tôn hiệu Tỳ-lô-giá-na 10 lần xong hồi hướng rằng: “Niệm tụng vừa qua, tập hộp nhân lành to lớn là nhằm chúc thọ đương kim Hoàng đế Thánh thọ vạn an, thọ như Kim cang vô lượng thọ Phật v.v…”. Đánh chuông trước tăng đường ba tiếng, đại chúng vái chào vấn an rồi phân tán.
Hoặc giả lúc trụ trì đến đạo tràng các nơi như quận, huyện, đô, đạo trở về thì phải đánh chuông tập họp chúng ra đón tại cổng chùa rồi đưa về thất phương trượng vái chào vấn an.
Lễ khải kiến chúc thọ Thánh thượng, Cổ thanh qui có ghi chép rõ ràng. Đường tăng, đường ty, cấp giấy chứng nhận. Các hành cước tăng mới tạm đến chùa được khách ty cấp giấy chứng nhận mang theo bên mình để đối chiếu chứng minh (khi bị xét hỏi). Bởi thời xưa Tăng và Đạo mỗi năm phải trình một bảng danh sách đề nghị ai được miễn hay phải nộp tiền thuế đinh, sau đó quan cứu xét cấp giấy chứng nhận làm bằng. Cho nên các hành cước tăng du phương, ngoài đạo cụ và độ điệp mang theo mình, còn phải có giấy chứng nhận được miễn thuế đinh mỗi năm, có giấy chứng nhận mỗi năm nhập hạ an cư ở đâu, có giấy chứng nhận đã dự lễ khải kiến để sẵn sàng trình ra mỗi khi bị xét hỏi. Các thứ giấy tờ nêu trên hết sức quí giá nên phải lo sợ cẩn thận giữ gìn. Nay tuy không còn sử dụng các loại giấy chứng nhận đó nữa, nhưng chép lại các chuyện này để thấy phép xưa vậy.
Hình thức bảng giấy màu vàng:
Chùa mỗ, ở phủ mỗ, châu mỗ Ngày mỗ tháng mỗ khâm duy gặp lễ chúc thiên thọ Thánh hoàng, bổn tự dự trù vào ngày mỗ tháng mỗ cung kính tụ tập tại Đại hùng bửu điện để cử hành nghi thức khải kiến đạo tràng Kim cang vô lượng thọ kéo dài trong một tháng. Mỗi ngày trong tháng này luân phiên phân công tăng lên trực trên chánh điện đọc tụng kinh điển chân chánh, tuyên niệm tôn hiệu Phật, tập hộp duyên lành to lớn là nhằm chúc thọ đương kim Thánh hoàng Thánh thọ vạn tuế, vạn tuế vạn vạn tuế.
Cung kính,
Duy Phật nhật sáng rỡ Trời rồng chiêu cách
Ngày mỗ, tháng mỗ, năm mỗ Đô giám tự tăng bề tôi mỗ kính cẩn tỏ lời
Trụ trì tăng bề tôi mỗ.
Hình thức bảng danh sách các kinh phải đọc:
Nay cụ bị phẩm mục kinh văn phải đọc như sau:
– Kinh đại phương quảng Phật Hoa nghiêm
– Kinh đại Phật đảnh vạn hạnh thủ Lăng nghiêm
– Kinh đại thừa Diệu pháp liên hoa
– Kinh đại thừa Kim quang minh
– Kinh đại phương quảng Viên giác tu-đa-la liễu nghĩa
– Kinh đại thừa Kim cang bát-nhã ba-la-mật
– Kinh đại nhân vương hộ quốc
Có cụ bị như trước
Ngày mỗ, tháng mỗ
Cương duy tăng bề tôi mỗ dâng bảng.
Hình thức bảng danh sách trực điện:
Nay chuẩn bị đầy đủ tất cả mọi ngày trong tháng cử tăng luân phiên lên chánh điện trực, tên họ ghi như sau: (Dùng giấy trắng viết)
Ngày mỗ…
– Trụ trì tăng bề tôi.
– Thủ tọa mỗ giáp.
– Thư ký mỗ giáp.
– Tạng chủ mỗ giáp.
– Tri khách mỗ giáp.
– Tây đường mỗ giáp.
Ngày mỗ…
Xưng hô mỗ giáp
Thượng tọa mỗ giáp
Đô tự mỗ giáp
Cụ bị đầy đủ như đã nêu trên.
Ngày mỗ tháng mỗ, đường ty mỗ trình bày đủ.
Lời văn của sớ:
Hữu phục dĩ
Phúc thọ vô tư, càn khôn không sánh được cao dày
Chiếu lâm hữu hách, trời trăng chẳng so nổi sáng đẹp
Biết có khen dồi ngưỡng mộ chỉ tổ nhọc công
Muốn báo đáp nhưng không thể cạn cùng
Duy chỉ phó thác trong khoảng hun đúc nghĩa trọng bốn ơn nên vắt cạn lòng trung ái, kiền thành cung kính chúc ba việc:
a- Đẩu xu điện quấn, tiệc pháp mở bày đầy bậc Thiền sư kiệt xuất (long tượng)
b- Cương vực của Hoàng đế trăm ức, núi sông đều quy về Thánh lượng.
c- Hoa tạng trong ba ngàn thế giới càng đông dày cơ đồ vĩ đại Trọn chút lòng cát bụi, chẳng dám biếng trễ sớm tối! Khâm nguyện
Quỳ long đăng dụng, cảnh tinh sáng rỡ mà thái bình, Lâng phụng trình tường, Thánh nhân tác mà muôn vật được thấy.
Cẩn kính dâng sớ.
Mãn tán:
Hoa Ưu-bát-la thụy thế, cùng Phật đồng giáng sanh Cây diêm-phù-đề liền bóng, cùng trời thọ bằng nhau Cho nên, dưỡng dục duệ chất túc thành, khắc thừa Thánh mô to lớn Lớn lao thay càn, cùng cực thay càn, thể càn cư chính Hội về cực, quy về cực, kiến cực lập trung, đạo ta đại đồng giúp ích cho thời Thánh chúa thật thịnh trị Núi rừng vui chuông trống, hóa nhật thư trường, cỏ cây côn trùng gồm đủ, ơn huệ tẩm thấm Tường khai chấn túc, tụng chúc hoa phong Khâm nguyện: Thùy cung vô
vi, trời đất định vị mà muôn vật được hóa dục. Hun đúc có khí tượng, âm dương hộp lý mà bốn mùa bình an. Thọ tới muôn năm, gốc cành tươi tốt.
CHÚC TỤNG CÁC NGÀY CẢNH MẠNG VÀ BỐN NGÀY TRÌ TRAI
Ngày tốt cảnh mạng và 4 ngày trì trai là mùng 1- ngày rằm- mùng 8 – ngày 23. Đêm trước đó, hành giả đường ty thông báo chúng, treo bài hiệu Tụng kinh. Sáng hôm sau, khi hồi chuông lớn vừa dứt, thỉnh chuông trước tăng đường, tập họp chúng lên chánh điện, duy-na đọc chú Lăng nghiêm, tuyên đọc Phật hiệu Dược sư, tán thán Phật xong, hồi hướng rằng: “Ngày mỗ nay là ngày tốt, tại chùa mỗ ở châu mỗ, trụ trì truyền pháp tăng bề tôi mỗ, kính cẩn tập họp đại chúng cả chùa, cung kính lên bửu điện, phúng tụng thần chú Đại Phật đảnh vạn hạnh thủ Lăng nghiêm, tán dương Thánh hiệu. Gom góp nhân lành to lớn là để chúc thọ đương kim Hoàng đế Thánh thọ vạn an, Kim cang vô lượng thọ Phật, Nhân vương bồ-tát v.v…”.
MÙNG MỘT, NGÀY RẰM, TẠI TẠNG ĐIỆN CHÚC MỪNG TÁN TỤNG
Mùng một, ngày rằm xưa nay di chuyển quanh tạng điện chúc thọ. Nay tất trời vừa ửng sáng lên điện, trước tòa ngự chúc mừng tán tụng, lễ chủ yếu là cung kỉnh. Thường hoặc sau khi dùng cháo sáng xong, hoặc sau khi thăng tòa xong thì dộng chuông tập họp chúng đến tạng điện. Duy-na cất tiếng tụng rằng: “Ma-ha-bát-nhã-ba-la-mật-đa”, đại chúng mặc niệm theo. Trụ trì suất lãnh chúng chấp tay đi quanh tạng điện ba vòng. Nếu đại chúng đông quá thì chỉ quanh một vòng rồi lập định. Duy-na đọc chú Đại bi, hồi hướng rằng: “Trong đại viên Chiếu kính có biển hoa tạng. Công vượt tạo hóa, đạo dứt nói năng. Tam quang điện quấn mà thực tướng bao hàm. Lục hiệp sấm rền mà trạm nhiên tịch tịnh. Biển bất tư nghì khó tán dương hết. Mỗ châu, mỗ tự trụ trì truyền pháp là bề tôi tăng mỗ, hôm nay là mùng một, rằm tốt ngày, kính cẩn tập họp chúng tăng cả chùa, cung kính đến tạng điện đi vòng quanh hành đạo, xưng tụng Thánh hiệu Ma ha Phật mẫu, vận chuyển pháp bảo luân tạng ở thiên cung, tụng niệm thần chú Đại bi viên mãn. Gom góp nhân lành to lớn là nhằm chúc thọ đương kim Hoàng đế Thánh thọ vạn an. Kim cang vô lượng thọ Phật, Nhân vương bồ-tát ma-ha-tát, ma-ha bát-nhã-ba-la-mật”.
CHÚC TÁN MỖI NGÀY
Cơm cháo hai thời xong, ra khổi tăng đường là tăng chúng phải lên chánh điện. Duy-na tuyên đọc chú Vô lượng thọ (ba lần) rồi hồi hướng rằng: “Phúng tụng bí chương (thần chú Đà-ra-ni), gom góp nhân lành to lớn là nhằm chúc đương kim Hoàng đế Thánh thọ vạn an, Kim cang vô lượng thọ Phật v.v…”.
LỄ CHÚC THỌ HOÀNG THÁI TỬ THIÊN THU (Lễ chúc thọ sanh nhật Hoàng Thái tử)
Đến kỳ lễ, cách đó một đêm hành giả đường ty thông báo cho đại chúng, treo bài hiệu Phúng tụng. Sáng hôm sau thỉnh chuông tăng đường, tập họp đại chúng lên chánh điện. Duy-na đọc chú Lăng nghiêm xong, bạch Phật (cũng giống như ở lễ bốn ngày trì trai) hồi hướng rằng: “Mỗ tự tại mỗ đạo, mỗ lộ, vào ngày mỗ, tháng mỗ, kính cẩn tập họp tăng chúng toàn sơn môn (toàn chùa) lên bửu điện, đọc tụng chú Đại Phật đảnh vạn hạnh thủ Lăng nghiêm, xưng dương Thánh hiệu. Gom góp nhân lành to lớn là nhằm kính chúc Hoàng Thái tử Điện hạ anh minh ngàn đời. Lại cầu nguyện mặt trời vẫn tròn, mặt trăng vẫn sáng, chiếu soi cả thế giới. Núi như cối xay, sông như đai áo, củng cố cơ đồ. Kim cương vô lượng thọ Phật v.v…”.
LỄ CÁC THÁNG TỐT LÀNH
Tháng giêng, tháng 5 và tháng 9 được coi là những tháng tốt lành. Dự liệu trước đó một ngày, duy-na lệnh cho hành giả đường ty (liêu duy-na) bẩm báo Trụ trì, thông báo với khố ty, treo bài hiệu Tháng tốt lành trước cửa chánh điện, chuẩn bị mục lục các kinh phải đọc, luân phiên sai tăng theo danh sách trực điện. Mỗi ngày thỉnh đại hồng chung lên chánh điện, xem kinh, chúc mừng tán tụng đến hết tháng mới thôi.
Ban đầu do năm thứ 3 niên hiệu Khai Hoàng nhà Tùy xuống chiếu khắp thiên hạ, trong những tháng tốt lành là giêng, năm và chín cùng 6 ngày trì trai, các chùa phải kiến lập đạo tràng cầu đảo, chẳng được sát sanh hại mạng. Do rút ra từ trong kinh tạng chép có vị Thiên vương Tỳ sa-môn, mỗi năm tuần du tra xét tứ đại bộ châu. Vào các tháng giêng, năm và chín, ngài tuần tra Nam Thiệm bộ châu, cho nên cấm giết mổ muông thú, mà riêng vào đời nhà Đường các phiên trấn mỗi khi đến nhận chức vụ tất khao thưởng lính tráng không dưới muôn người, nên phải giết mổ nấu nướng lớn, cho nên trong các tháng giêng, tháng 5 và tháng 9 không cho tới nhận chức vụ để tránh giết mổ, nhưng tục cho đó là chuyện kiêng kỵ là sai vậy.
Chương Chúc ly hết.
CHƯƠNG 2 – BÁO ÂN
Quốc gia có lễ tế đế và tế hộp bốn mùa, do đó mà làm sáng rỡ công đức, long thịnh nguồn gốc, coi trọng nối dõi. Thánh triều nhà Nguyên ta sùng mộ Phật.
Từ Thế tổ trở về sau, mỗi đời đều xây dựng chùa, bởi cho rằng nhà vua là do Phật ứng thân để cai trị thiên hạ, khi nào hóa nghi của Hoàng đế đã xong thì lại quay về cương vị Phật.
Tại các quan tự (chùa do nhà nước cất) ở chốn kinh sư đều có thiết trí tượng của Thánh Hoàng và đàn tràng thờ Phật, mỗi tháng tế năm lần, bày bàn thờ điện mà triển lễ như lúc sanh tiền, lòng tưởng nghĩ trong niềm ngưỡng mộ tha thiết.
Cung duy, Thánh hóa đầy đủ của Hoàng đế cùng với sự giáo hóa của Phật lưu truyền khắp nơi không bờ bến, mà người tu hành chúng ta tắm gội sóng ân, thấm tẩm Thánh trạch, há chẳng biết nguồn gốc ơn nghĩa đó từ đâu để mà báo đáp sao?
NHỮNG NGÀY GIỖ KỴ CỦA QUỐC GIA (Tiên đế của triều đình)
Đến ngày kỵ các Tiên đế băng hà, cách trước đó một đêm, khố ty báo với đường ty, lệnh cho hành giả bẩm báo trụ trì cùng lưỡng tự và thông báo cho đại chúng treo bài hiệu tụng đọc kinh, tụ tập trên pháp tòa có an trí ngự tòa. Dùng giấy màu vàng mà viết bài vị Thánh hiệu (tiên đế), trang nghiêm đặt để hương, hoa, đèn, bàn tiệc cúng dường. Đến kỳ, thỉnh chuông tăng đường tập họp đại chúng, chờ trụ trì đến dâng hương, dâng trà thang. Duy-na đọc chú Lăng nghiêm. Tụng đọc xong, hồi hướng rằng: “Châu mỗ, chùa mỗ, trụ trì truyền pháp là bề tôi tăng mỗ, vào ngày mỗ, tháng mỗ, cung gặp ngày thánh kỵ của Thánh hoàng mỗ. Kính cẩn tập họp tăng chúng cả chùa tụng niệm thần chú đại Phật đảnh vạn hạnh thủ Lăng nghiêm, xưng dương Thánh hiệu (Phật hiệu). Gom góp lợi ích to lớn là nhằm tư nghiêm cho Thánh giá.
Phục nguyện, thần hồn của cố Thánh hoàng chu du bát cực, tưởng sẽ đi xe mây, cưỡi ngựa gió đến đây chứng trung thiên, thọ dụng khoái lạc nơi điện ngọc, lầu quỳnh. Mười phương ba đời chư Phật mỗ v.v…”.
CẦU ĐẢO
Phàm có cầu đảo nên y theo pháp tắc mà thiết trí nghiêm túc đàn tràng, bày biện nghi thức và lễ vật cúng dường. Trụ trì phải chuyên tâm thêm phần kính cẩn. Tăng chúng ai có phần vụ phải thi hành cho nghiêm túc, tri sự trong ngoài đề khởi đôn đốc ứng biện. Liêu xá bất cứ lớn nhỏ đều phải tuần rảo giám sát cho tề chỉnh sạch sẽ. Nếu có quan viên đến dâng hương thì phải cung kính cần mẫn đón tiếp tiễn đưa. Dự liệu kỳ hạn, khố ty trình thưa trụ trì, trước tiên trao dặn ý chỉ, duy-na và tri sự hội họp bàn bạc. Hành giả đường ty thông báo đại chúng treo bài hiệu Cầu đảo. Cơm cháo hai buổi xong phải thỉnh chuông tập họp chúng tụng niệm kinh, hoặc xem Đại tạng kinh, hoặc xem Tứ đại bộ kinh. Hoặc cứ ba ngày, năm ngày, bảy ngày, tùy lúc mà cử hành. Như cầu tạnh mưa hay cầu mưa xuống, tức cử tăng luân phiên, mỗi phiên 10 người hay 20 người, hoặc năm ba chục người, phân ra làm mấy nhóm tiếp tục tụng niệm. Mỗi nhóm tụng chú Đại bi, chú Tiêu tai, chú Đại vân, mỗi lần hai mươi mốt biến, gọi là không đứt đoạn liên tục luân lưu, tất phải tụng suốt ngày, tới lúc có cảm ứng thì mới hoàn mãn có thể phân tán sám tạ (ý trong sớ đều tuần tự ghi ở sau).
CẦU MƯA DẦM NGƯNG TẠNH
Nếu gặp mưa dầm gây tai hại, vật dụng không thành. Trăm sông cuồn cuộn tuôn chảy, dân chúng không có nơi nào được an ổn. Ấy chẳng qua là cộng nghiệp của chúng sanh cảm ứng, chứ trời cao thì vô tư chuyện che trùm.
Do vậy, cẩn phát tấm tâm thành, kiến lập đạo tràng cầu mưa dầm ngưng tạnh. Mỗi ngày bảo chư tăng phúng tụng kinh chú, cúi xin chư Thánh, chuyện người đời cầu tạnh mưa trong trời, phải mau ban phát cảm ứng. Cúi xin quét sạch mây mù ương bướng nơi hoang dã ở bốn phương, nước ứ đọng phải ngầm tiêu rút hết, treo mặt trời sáng rỡ giữa không trung, ánh sáng nhất định chiếu soi, khiến cho ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) được thuận theo trật tự thiên nhiên của chúng mà muôn vật đều thỏa lòng cuộc sống của mình.
CẦU MƯA RƠI
Nếu như gặp nắng hạn gay gắt gây tai hại, muôn vật đều bị khô héo. Chẳng phải trời cao giáng hình phạt mà do dân tình dưới thế làm lắm điều sai trái. Duy chỉ có chư Phật mở cửa từ bi mà việc niệm thần chú cầu đảo có được cảm ứng (khiến mưa rơi). Do đó mà phải cẩn phát tấm lòng thành, kiến lập đạo tràng cầu mưa, mỗi ngày sai tăng chúng tụng kinh đọc chú. Cúi xin chư Thánh, đối với chuyện cầu đảo xin ban ơn trạch mưa rơi, phải gấp ban cho niềm cảm thông. Phục nguyện, cứu vớt sinh linh nơi chốn lầm than, chấm dứt gian khổ khô hạn, khởi rồng mây nơi núi sông, khiến mưa tuôn ào ào, ngõ hầu các loại gieo trồng hôm nay có cơ thu hoạch vậy.
CẦU TUYẾT RƠI
Nếu gặp mùa đông mà khí ấm kéo dài, lo cho sinh vật bị tai hại, dịch bệnh. Duy chỉ có trời tuôn tuyết rơi xuống mới làm trong sạch các hơi khí độc xấu dưới đất. Do đó cần đến thành ý kính trọng, nguyện tập điềm lành của lục hoa. Do vậy kính cẩn khải phát tâm thành, thiết lập đàn tràng cầu tuyết rơi. Mỗi ngày sai tăng chúng phúng tụng kinh chú, cúi xin chư Thánh đối với các nguyện vọng cầu xin tuyết rơi, hãy mau ban cho sự cảm thông! Cúi xin mây đỏ ngàn dặm nhuận trạch khiến bát hoang, lục phủ, tam sự dụng tu, cỏ cây đều thuận thời tiết; hai khí, ngũ hành thuận theo trật tự thiên nhiên, thần và người đều hòa hộp.
CẦU ĐUỔI SÂU VÀNG HẠI LÚA
Nếu gặp sâu hoàng bay mịt trời, là điều mất mùa đói kém phải lo, di nghiệt nhập địa (đẻ trứng xuống đất) e sanh sôi nảy nở lan rộng, về sau không thể trừ được. Nếu không nhờ đến công trừ đuổi của thần thì tuy đã làm hết sức người cũng chẳng ra làm sao cả! Do vậy kính cẩn khải phát thành tâm, kiến lập đạo tràng đuổi sâu hoàng. Mỗi ngày sai tăng chúng phúng tụng kinh chú, cúi xin chư Thánh đối với các nguyện vọng đuổi trừ sâu hoàng, hãy mau ban cho tình trạng tiêu trừ dứt sạch!
Phục nguyện, cúi mong nổi mưa gió trừ hết quét sạch các loài sâu hại lúa không còn sót con nào, cuốn trôi chúng ra sông rạch, theo nghiệp cảm mà tự hóa (chết) hết. Dân an nghiệp thịnh, muôn vật vui hoà.
MẶT TRỜI BỊ ĂN
Mỗi lần mặt trời bị ăn là ảnh hưởng xấu đến năm kỷ (60 năm). Sợ oai trời, lo sáu thứ tai lệ tương tác, cho nên thuận theo dân tình mà cứu hộ, nên nương vào sức Phật mà cầu nhương. Do vậy kính cẩn khải phát thành tâm, sai tăng chúng tụng đọc kinh chú, bày tỏ chuyện xin cứu hộ. Theo nguyện vọng cầu cho mặt trời trong sáng lại thì hãy mau hoàn trả lại ánh sáng!
Cầu mong cho năm sắc mở mà hoàng đạo sáng, để chiếu xuống dưới đất. Các thứ âm u tiêu tan hết mà dương đức thịnh, chiêu hồi lại trên trời.
MẶT TRĂNG BỊ ĂN
Ánh sáng mặt trăng âm tinh chủ về đêm, chỗ nhờ cậy là ánh trăng chiếu xuống. Trời biểu thị điềm xấu cho hạ dân bằng cách cho mặt trăng bị che khuất. Ấy là phải nên giới ý, phải nên lo sợ mà cầu đảo, cầu nhương (cầu cúng cho tai qua nạn khổi). Do vậy kính cẩn khải phát thành tâm, nhờ tăng chúng phúng tụng kinh chú, dụng thân cứu hộ (bày tỏ chuyện xin cứu hộ). Đối với nguyện vọng thấy mặt trăng rạng rỡ hãy mau ban trả ánh sáng!
Cúi mong, con ễnh ương yêu tinh mất dấu tích, ánh sáng trong trẻo hiện khắp núi sông đất đai, thỏ ngọc trường sanh, muôn hiện tượng thu vào cung điện Quảng Hàn.
Chương Báo ân hết
